Uzmanlar bazı kişilerin az semptomla hafif atlattığı Corona virüsünün diğerleri için neden öldürücü olduğunu anlamaya çalışıyor.
Corona virüsü nedeniyle hastaneye yatanların çoğunun yüksek tansiyon hastası olması uzmanlar için bir ipucu teşkil ediyor.
Ancak yüksek tansiyonun neden Corona hastalarını daha zayıf düşürdüğü ve tansiyon hastalarının ne yapması gerektiği gibi sorular, uzmanlar arasında tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Reuters haber ajansı konuyla ilgili uzman görüşlerine ve tıp dergilerindeki çalışmalara dayalı bir haber hazırladı.
Reuters’a göre araştırmacılar, hayat kurtaran tansiyon ilaçlarının bünyeye etki şekli ile Corona virüsünün ciğerlere ve kalbe nüfuz ettiği yolların aynı olduğu konusunda hemfikir.
Uzmanların ters düştüğü konuysa bu ilaçların virüse karşı koruduğu mu, yoksa aksine virüsün vücuda girmesine zemin oluşturduğu mu.
ACE (anjiyotensin dönüştürücü enzim) inhibitörü ve ARB (anjiyotensin II reseptör blokerleri); Vasotec, Valsartan, Irbesartan gibi ilaçların ve bunların jenerik versiyonlarının da dahil olduğu geniş bir kategoriyi oluşturuyor.
''Tansiyon hastalığından ziyade kullanılan ilaçlar etkili olabilir''
ABD Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci, bir tıp dergisine yaptığı son açıklamada İtalya’da da Corona virüsünden ölen hastaların büyük çoğunluğunda yüksek tansiyon olduğunu gösteren bir çalışmanın yapıldığını söylemiş ve bunda tansiyon hastalığından ziyade kullanılan ilaçların etkili olabileceğini öne sürmüştü.
Virüsün kalbe ve akciğerlere giderken izlediği yolla ilaçların bu süreçte oynadığı yolu anlamak, bu konudaki araştırmaların yetersiz olması nedeniyle şimdilik mümkün görünmüyor.
Reuters’a konuşan Balitmore’daki Johns Hopkins İlaç Güvenliği ve Etkinliği Merkezi Başkanı Dr. Caleb Alexander, ABD’de milyonlarca kişinin her gün ACE inhibitörü ya da ARB aldığını belirtti.
ABD nüfusunun üçte biri tansiyon hastası
ABD’de 100 milyon kadar kişinin yüksek tansiyon hastası olduğu sanılıyor. Bu da kalp hastalıkları, felç ve böbrek yetmezliği risklerini arttırıyor.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre bunların dörtte beşi tansiyonu kontrol altında tutabilmek için kalp yetmezliği, diyabet ve böbrek yetmezliği olan hastalara sıklıkla verilen ACE inhibitörü ve ARB’ler gibi reçeteli ilaçlar kullanıyor.
Reuters’a göre bu konuda yanıtların açık olmaması ilaçların Corona virüsü hastalarını nasıl etkilediği konusunda tıp dergilerinde spekülasyon seviyesinde kalan çalışma taslaklarının da yayınlanmasına neden oldu.
Hastalar için bu ilaçları bırakmak bu kez yüksek tansiyonla baş etmek anlamına geliyor.
ACE inhibitörleri konusundaki çalışmalarıyla bilinen Wake Forest Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacılarından Dr. Carlos M. Ferrario, ‘‘Çok az dayanağı olan, güvenilir bilgi var; ancak çok fazla paranoya var’’ ifadelerini kullandı.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri de konuyla ilgili çalışma önerileri sunulması için çağrı yaptı.
Bağımsız araştırmacılardan oluşan bir konsorsiyum da ABD, Avrupa ve Asya’da binlerce Corona virüsü hastasının kayıtlarını inceledikleri küresel bir çalışma başlattı.
California Üniversitesi’nin çalışmaya liderlik eden biyoistatistik uzmanı Dr. Mark Suchard, çalışmanın amacının bu ilaçların hastalığa yakalanmayı daha mı kolaylaştırdığı ya da hastalığın daha mı ağır geçmesine neden olduğu yoksa tersine virüse karşı koruma mı sağladığını anlamak olduğunu söyledi.
Başrolde ACE2 enzimi
İlaçların ACE2 adı verilen bir enzimi arttırdığına dair kanıtlar mevcut. Bu enzim damarları genişleterek tansiyonu düşüren hormonlar üretiyor. Bu normalde iyi bir şey olarak değerlendiriliyor. Ancak araştırmacılara göre Corona virüsü ACE2’yi de hedef alıyor. Enzime kilitlenerek hücrelere işleyebiliyor. Yani daha fazla enzim virüs için daha fazla hedef anlamına gelebilir. Bu da enfeksiyon riskini arttırabilir ya da hastalığın daha ağır geçirilmesine neden olabilir.
Başka bulgularsa enfeksiyonun ACE2 ile etkileşiminin enflamasyona neden olan daha fazla hormon üretilmesini sağladığını ortaya koyuyor. Bu da akut solunum bozukluğu sendromuna yol açabiliyor. Akciğerlerde tehlikeli oranda sıvı birikiyor. Bu durumda ARB’lerin faydalı olabileceği zira hormonların bazı zararlı etkilerini engellediği görüşü hakim.
Novartis ve Sanofi'den açıklamalar
ACE inhibitörü ve ARB üreten firmaların başında Novartis ve Sanofi geliyor. Sanofi sözcüsü Nicolas Kressmann hastaların ilaçları almaya devam edip-etmeme konusunda doktorlarına danışması gerektiğini, ancak firmanın ilaçların Corona virüsünü daha kötü hale getirdiği konusunda yeterli bilimsel verinin olmadığı görüşünde olduğunu kaydetti.
Novartis sözcüsü Eric Althoff ise bu konuda doktorlara ya da hastalara bir önerileri olmadığını ve onları konuyu çalışan bilimadamlarına yönlendirdiklerini belirtti.
Araştırmacılar ve doktorlar genellikle hipertansiyon ve kalp yetmezliği hastalarının ilaçları almaya devam etmesi gerektiği görüşünde çünkü ilaçları bırakmak bu hastalar için oldukça riskli. Ancak esas tartışma doktorların durumu daha hafif olan hastalara ne önermeleri gerektiği konusunda yaşanıyor. Bir grup, ilaçların zararı kanıtlanmadan alınmaya devem edilmesini savunurken diğer grup güvenli oldukları kanıtlanmadan kullanımlarının sınırlandırılması gerektiğini söylüyor.
Oxford Üniversitesi Kanıta Dayalı Tıp Merkezi, sağlık çalışanları gibi yüksek risk grubundaki hafif hipertansiyon hastalarında ilaçların kullanılmaması ve bu hastalarda bu ilaçların alternatif tansiyon düşürücü ilaçlarla değiştirilmesi tavsiyesinde bulundu.
New England Tıp Dergisi ise tam tersi bir yaklaşım benimseyerek bu ilaçların Corona virüsüyle mücadelede olumlu etkisine dikkat çekerek, riskler kanıtlanmadıkça kullanılmaya devam edilmesini önerdi. Çalışmaya imza atan araştırmacılar tansiyon düşüren ilaçlar üzerinde ilaç sanayisi tarafından desteklenen geniş çaplı araştırmalar yürüttü.
Hasta haklarını savunan ABD Sağlık İzleme organizasyonu kurucusu Dr. Kevin Kavanagh ise ilaç sektörü tarafından desteklenen araştırmacıların doktorlara öneri vermesini sorgulayan isimlerden.
Kavanagh, ‘‘Kenara çekilerek bu konuda çağrı yapmayı çıkar çatışması içinde olmayan birilerine bırakmayı düşünmelisiniz’’ ifadelerini kullandı.
Organizasyon doktorlara yeni hastalara tansiyon ilacı yazılmasını geçici süreyle durdurmaları, ilaçları kullanmakta olanlaraysa virüse maruz kalmamak için çok sıkı tedbir almaları önerisinde bulunmalarını tavsiye ediyor.
Bu konuda çalışma ve bulguların yetersizliği doktorların vakaya göre davrandıkları bir yaklaşım benimsemelerine neden oluyor.
