Avrupa Birliği ile Türkiye arasında sağlanan anlaşma gereğince Yunan Adaları’na yasal olmayan yollardan geçiş yapmış ve Türkiye’ye gönderilecek Suriyeliler karşılığında, Türkiye’den Avrupa’ya yerleştirilecek ve yasal iltica statüsü sağlanacak mültecilerden ilk grup bugün İstanbul'dan ayrılacak. Almanya'nın Ankara Büyükelçisi Martin Erdmann, Almanya’nın Hannover kentine 40 Suriyeli mültecinin gönderileceğini açıkladı.
İnsan hakları örgütlerince sığınmacı-göçmen haklarına aykırı düzenlemeler içerdiği konusunda eleştirilmesine karşın, AB ile Türkiye arasındaki anlaşma, 20 Mart'ta yürürlüğe girdi. Bu tarih sonrası, Yunanistan, Türkiye kıyılarına en yakın beş adasındaki Suriyeli kaçak göçmenleri ana karaya taşıyarak, adaların mülteci nüfusunu azaltmaya başladı. Yunanistan’ın, Midilli, Sakız, Sisam, İleryoz ve İstanköy adalarından mültecileri ana karaya taşıma sürecinde, Türk Dışişleri Bakanlığı'nın aktardığı bilgiye göre, Türk Göç İdaresi'nden 25 personel de yardım için bu adalarda görevlendirildi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNCHR) yetkilileri de tüm süreç boyunca her iki ülkeye yardım ediyor.
‘Almanya’ya, Hollanda ve Finlandiya da katılacak’
Sürece ilişkin değerlendirmelerini paylaşan Alman Büyükelçisi Erdmann, AB ile Türkiye arasındaki anlaşma çerçevesinde işleyecek süreci şöyle aktardı: "Mülteci krizi Türkiye'yi uzun süredir meşgul ediyor. AB ve Almanya ise yaklaşık 1 yıldır mülteci krizinin etkilerini hissediyor. Bunun üstesinden gelmek için birlikte çaba gösterilmesi gerekiyor. İnsan kaçakçılığı endüstrisi ile mücadele edip bunu engellememiz gerekiyor. Bilindiği üzere 20 Mart'tan itibaren Yunanistan'a, yasa dışı yollarla gidenler artık Türkiye tarafından geri alınacak. AB ise aynı sayıda mülteciyi yasal yollardan alacak. Buna teknokrat bir dille "one-to-one resettlement" (bire bir yerleştirme) adını veriyoruz.
Brüksel'deki toplantıda 4 Nisan itibariyle sürecin hayata geçmesi kararlaştırıldı. Bu çerçevede, pazartesi günü 40 kişilik ilk grup mülteci Almanya, Hannover'e götürülecek. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ile Uluslararası Göç Örgütü yetkilileri de süreci izleyecek. Bir anlamda, ilk uygulamayı sayısal bakımdan bu küçük grup üzerinde denemek istiyoruz. Hollanda ve Finlandiya da Pazartesi (bugün) itibariyle bu programa katılacak. Biz (Almanya) ortaya koyduğumuz bu çabayla 18 Mart'taki AB Zirvesi’ndeki kararları benimsediğimizi kanıtlamak istiyoruz."
Erdmann ayrıca büyükelçilik olarak, Almanya'daki göç örgütünden iki kişi davet ederek çalışmaları kolaylaştırmayı hedeflediklerini kaydetti. Büyükelçi, bugünden itibaren AB Delegasyonu bünyesinde de bir çalışma grubunun oluşturulacağını dile getirdi.
Erdmann, Amerika'nın Sesi'nin yönelttiği ‘AB'nin anlaşma süreci nedeniyle Türkiye'deki insan hakları ihlallerine olan tepkisinde yumuşama oldu mu?’ sorusuna, "Bunun yanlış olduğunu düşünüyorum" diyerek cevap verdi.
Almanya açısından mülteciler için yasal bir süreç sağlamanın önemini vurgulayan Erdmann, "Kabul edilecek mülteci sayısında bir üst sınır belirlenmemiştir. Almanya, 1 Ocak 2015'ten bu yana 1.2 milyon mülteci kabul etmiştir" diye konuştu.
Vize serbestisi konusunda ise Türkiye’nin 72 maddelik ön şartı yerine getirmeyi vaat ettiğini anımsatan Erdmann, "Bu yaz itibariyle vize serbestisi konusunda oldukça ciddi adımlar atıldığını söyleyebiliriz" yorumunda bulundu.
Dikili'de feribotlara protestolu karşılama
Öte yandan, Yunan Adaları’ndan Türkiye’ye gönderilecek göçmenleri karşılamak üzere İzmir'in Dikili ilçesinde geçici barınma merkezinin oluşturulması, ilçe halkı tarafından tepki ile karşılandı. Ellerinde pankartlarla liman bölgesinde protesto gösterisi gerçekleştiren Dikili sakinleri, geçici merkez ile birlikte ilçede kalıcı bir Suriyeli nüfusu oluşacağı iddiasıyla endişeli. Ancak yetkililer, Dikili'den Suriyeli ve diğer göçmenleri sağlıklı koşullar altında kalıcı kamplara aktaracaklarını belirtiyor. Buna rağmen bugün de limanda Yunanistan'dan gelecek feribotun protestolarla karşılanması ihtimali gündemde.
Suriyeliler dışındakiler ülkelerine gönderilecek
Tekrarlanan resmi bilgilendirmelere göre, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü kontrolunda, Suriyeliler haricinde diğer üçüncü ülkelerden olduğu belirlenen kaçak göçmenler ise ülkelerine geri gönderilecek. Özellikle bu noktada; Suriyeliler ile ilgili "geri gönderilmeme" kararı varken; diğer ülkelerden gelmiş ve Avrupa'ya ulaşmış kaçak göçmenlerin "yasal iltica başvurusu hakkı"nın ihlal edildiği görüşü var. Bu konuda Uluslararası Af Örgütü de, ilgili taraflara hak ihlali yapmama çağrısını yineledi.
