Rusya, Su-24 tipi savaş uçağının, karadan açılan ateş sonucu Türkiye- Suriye sınırında düşürüldüğünü açıkladı. Türk yetkililerin Rus uçağının sınır ihlali yaptığı iddialarını reddeden Rusya Savunma Bakanlığı, uçağın Suriye sınırını asla terketmediğini savundu.
Rus kaynaklar, uçak pilotlarından birinin kaza anında paraşütle atlamayı başardığını ancak akıbetinin bilinmediğini bildiriyor. Kremlin sözcüsü, olayı "çok ciddi bir kaza" olarak niteledi.
NATO'dan yapılan açıklamada ise Suriye sınırında düşürülen uçakla ilgili bugün Brüksel'de acil bir toplantı düzenleneceği duyuruldu. Olağanüstü toplantının, Türkiye saatiyle 19:00'da başlaması bekleniyor.
Türkiye, Cumhurbaşkanlığı’nca iletilmiş bilgiyle Rus uçağını düşürdüğünü duyurdu ancak sonrasında Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan bilgilendirmede düzeltme yapıldı ve Genelkurmay Başkanlığı’ndan ise “milliyeti bilinmeyen bir uçağa” sınır ihlali gerekçesiyle müdahalede bulunulduğu bildirildi.
Türkiye gündeminde “savaş” riski endişesi yaratan olay, “Cumhurbaşkanlığı kaynakları” ifadesiyle Anadolu Ajansı başta olmak üzere medya kuruluşlarınca “Rus uçağı düşürüldü” son dakika gelişmesi olarak verilmesiyle başladı.
Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan ilk bilgilendirmede, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suriye sınırında sınır ihlali yapan uçağın düşürülmesi hadisesini yakınen takip ederek bir dizi telefon görüşmesi yaptığı, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı telefonla arayarak olaya ilişkin bilgi verdiği ve Erdoğan’ın konuyu Başbakan Ahmet Davutoğlu ile de görüşeceği” ifadeleri paylaşıldı. Bilgilendirme notunda, “Türkiye’nin hava sahasını ihlal ettiği ve uyarılara da aldırmadığı için angajman kuralları çerçevesinde düşürülen uçağın Su 24 tipi Rus uçağı olduğu” ifadesi de yer aldı.
Cumhurbaşkanlığı kaynaklarınca paylaşılan bilgilendirme notu ardından Başbakanlık kaynaklarından bilgi paylaşımı geldi. Başbakanlık kaynaklarınca, “Başbakan Davutoğlu’nun, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar ve Dışişleri Bakanı Sinirlioğlu ile görüştüğü ve Davutoğlu'nun talimatıyla Dışişleri Bakanlığınca NATO, BM ve ilgili ülkeler nezdinde gerekli girişimlerde bulunulacağı” bilgisi aktarıldı.
Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada ise, “Rus” ifadesi kullanılmadı ve sadece teknik bilgi ile sınırlı kalındı. Açıklamada, “24 Kasım 2015 tarihinde saat 09.20 civarında Hatay Yayladağı bölgesinde Türk Hava Sahasını ihlal eden milliyeti bilinmeyen bir uçak defalarca (beş dakika içerisinde 10 kez) ikaz edilmesine rağmen Türk Hava Sahasını ihlal etmiştir. Söz konusu uçağa angajman kuralları çerçevesinde 24 Kasım 2015 saat 09.24’te bölgede hava devriye görevinde bulunan iki adet F-16 uçağımız tarafından müdahalede bulunulmuştur” denildi.
Bu gelişme ardından Cumhurbaşkanlığı’ndan “önemli düzeltme” uyarısıyla ikinci bir bilgilendirme notu paylaşıldı. İkinci notta, “İlk bilgilendirme notundaki Rus uçağı ifadesinin basındaki haberlerden hareketle kullanıldığı ve Rus uçağı olduğunun tahmin edildiği” bilgisi yer aldı.
Dışişleri kaynakları: Lavrov ziyaretini iptal edildi
Türk Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un yarın gerçekleşmesi planlanan Türkiye ziyaretini iptal ettiği duyurdu. NATO Konseyi'nin acilen toplantıya çağrılması yanı sıra BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ve BM Güvenlik Konseyi üyesi ülkeler için daimi temsilcilerine yazılı mektup ile Rus uçağıyla ilgili durumu iletti.
Diplomatik kaynaklar, Ankara'daki Rusya Federasyonu Büyükelçiliği Maslahatgüzarı'nın da Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldığını ve Müşteşar Vekili ile görüşme gerçekleştirildiğine de ifade etti. P5 üyesi ülkeler ile ABD, İngiltere ve Fransa büyükelçiliklerinden yetkililer de Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak bilgilendirildi. Çin'in Ankara Büyükelçisi de bakanlığa davet edildi.
CHP: Endişeyle izliyoruz
CHP cephesinde ise bugün kapalı grup toplantısı yapıldı ancak giriş ve çıkışında Kemal Kılıçdaroğlu soruları yanıtlamayacağını bildirdi. Bugün yaşanan sıcak gelişmeye ilişkin CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ise, yarın Kılıçdaroğlu'nun sürece ilişkin bilgiler sağlıklı hale geldikten sonra detaylı değerlendirme yapacağını ifade etti. Özel, "CHP olarak sınırımızda yaşanan olayları kaygı ve endişeyle izliyoruz" dedi.
HDP: Suriye'deki gerilim politikası terk edilmeli
Ankara'da olaya ilişkin detaylı ilk siyasi tepki ise HDP cephesinden geldi. HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, gazetecilere yaptığı açıklamada, şunları dile getirdi:
"Öncelikle bölgesel düzeyde siyasi gerilimin de yükseldiği bu süreç içerisinde karşılıklı soğuk kanlılığın ve sağduyunun korunması çok önemli. Bu gerilim siyasetinin çok uzun dönemden beri sürdüğünü ve hiçbir yarar getirmediğini gördük. Bu nedenle Türkiye’de hükümetin de bölgede gerilimi düşürecek adımlar atmasında yarar var. Son süreçte uygulanan gerilim siyaseti, Suriye’nin iç politik zemininde yaşanan gelişmeler nabzı oldukça yükseltti. Uluslararası güçler arasındaki çeşitli çelişkileri de ön plana çıkardı. Bu nedenle uçağın düşürülmesi ve onu takip eden gelişmelerin geride bıraktığımız Suriye politikasında yaşanan birtakım sorunların ve eksikliklerin bir sonuçu olduğunu görmemiz gerekiyor. Bu sorunun temeli de gerilim politikasıydı. Bu çizginin terk edilmesi gerekiyor. Çok kritik ve tehlikeli bir eşiğe geldiğimizi görmemiz lazım. Bütün tarafların gerek Türkiye gerek Rusya’nın karşılıklık soğukkanlılığın, yapıcılığın ve sorun çözme dinamiklerinin harekete geçirilmesi gerekiyor. Allah korusun çok daha ciddi ve tehlikeli gelişmelerle karşı karşıya kalmak istemeyiz. Bütün bölge halklarının yararına ve çıkarına yararına değildir yaşanabilecek gelişmeler. AKP hükümetinin de barışcıl bir dış politikaya, komşularıyla daha nizami bir ilişkiye dayanan bir politikaya ihtiyacı var. Suriye’ye dönük olarak uygulanan gayri nizami dış politika ve Suriye’de bir iç savaşın başlamasına bir sebebiyet veren politikanın yarar getirmediğini görmemiz lazım. Bu nedenle artık bu tırmanan ve tavana vuran gerilimi düşürmek gerekiyor."
