Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ankara-Şam hattında resmi diyalog kurulmasından dolayı endişeli olan Suriyeli muhaliflere yönelik, “İster Türkiye’de ister Suriye’de olsun bizim birlikte olduğumuz Suriyeli kardeşlerimiz var. Onları zora sokacak herhangi bir karar almamız asla söz konusu değil” açıklaması yaptı.
Türkiye’nin, komşusu Suriye’deki iç savaş konusunda izlediği politikasını 12’nci yılında değiştirecek hamle, Moskova’da geçtiğimiz yılın son haftasında, 28 Aralık’ta, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun davetiyle üçlü görüşme yapılmasıyla yaşandı.
Akar’ın Bakan Abbas ile biraraya gelmesiyle Ankara ile Şam rejimi arasında 11 yıl sonra ilk kez üst düzeyde resmi temas gerçekleşmişti.
Bu görüşme üzerine Türkiye’nin evsahipliği yaptığı ve askeri destek verdiği Suriyeli muhalif gruplar, süreçten endişe duyduklarına ilişkin açıklamalara imza attı. Buna karşı hem Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu hem de Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “gönüllü geri dönüş” vurgusu yaparak, Suriyeli muhaliflere destek sözü verdi.
Türkiye Beşar Esat rejimi muhaliflerine hem kararlı şekilde destek vermiş hem de muhalifler için bir üs olmuş, silahlı isyancıları eğitmiş ve Suriye hükümet güçlerine karşı mücadelelerinde yanlarında yer almıştı.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Salim el-Muslat, beraberinde Suriye Müzakere Heyeti (SMH) Başkanı Bedr Camus ile Suriye Geçici Hükümeti (SGH) Başkanı Abdurrahman Mustafa, Şam rejimiyle Türkiye’nin müzakeresine ilişkin endişelerini Ankara yönetimine iletmeye başladı. Suriyeli muhalifler heyeti, dün akşam Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile görüştü.
Suriyeli muhalifler: “Esat rejimi verdiği söze bağlı kalmaz”
SMDK’tan yapılan yazılı açıklamaya göre, el-Mussat, Çavuşoğlu’yla yapılan toplantıda, Suriye’nin geleceği açısından adalet ve demokrasi taleplerinden vazgeçmenin mümkün olmadığını dile getirdi. Toplantıda, Çavuşoğlu’na, Türkiye’nin Suriye meselesinde atacağı bütün adımların Cenevre bildirgesi ve 2118 ile 2254 sayılı BMGK kararları çerçevesinde olmasının beklendiği vurgulandı.
Açıklamada, “El-Muslat, Esat rejiminin yıllardır uluslararası toplumu alıştırdığı gibi hiçbir anlaşmaya ve verdiği hiçbir söze bağlı kalmadığı konusunda uyardı” bölümü dikkat çekti.
Bunun yanı sıra el-Muslat, “Özellikle Türkiye’nin Suriyeli mülteciler için yaptıklarını unutmak mümkün değildir. Bu bütün Suriyeliler’in boynunun borcudur. Ancak mülteci krizine gerçek bir çözüm getirilmesi için Suriye’de tam bir siyasi geçiş sürecinin hayata geçirilmesi ve mültecilerin dönüşü için uygun bir güvenli ortam sağlanması şarttır” ifadelerini kullandı.
SMDK’nın açıklamasına göre Çavuşoğlu, “Türkiye’nin Suriye halkını ve Suriyeli devrimci ve muhalif güçleri desteklemeye devam ettiğini ve tavrını değiştirmediğini” dile getirdi. Çavuşoğlu, “mültecilere geri dönmeleri için herhangi bir baskı kurma niyetlerinin olmadığını” da söyledi.
Çavuşoğlu Twitter'dan paylaştığı mesajda "Suriye bağlamındaki son gelişmeleri ele aldık. 2254 sayılı BMGK Kararı uyarınca Suriye muhalefetine ve halkına desteğimizi yineledik" dedi.
"İlk görüşmenin ardından hemen sonuç beklemek gerçekçi olmaz"
Öte yandan Reuters haber ajansına göre, Türkiye'nin desteklediği geçici muhalif hükümetin başkanı Abdurrahman Mustafa, görüşmenin ardından, Çavuşoğlu'nun Türkiye'nin Suriyeli muhalif kurumlara ve muhaliflerin elindeki topraklarda bulunan Suriyeliler'e desteği sürdürmeyi garanti ettiğini söyledi.
Üst düzey bir Türk yetkili ise Reuters'a yaptığı açıklamada Moskova'daki toplantının ardından isyancı gruplardan tepkiler aldıklarını ancak Türkiye'nin kendi politikasına kendisinin karar verdiğini söyledi. Yetkili, Moskova'da Rusya Savunma Bakanı ile yapılan ilk görüşmenin ardından hemen sonuç beklemenin gerçekçi olmayacağını kaydetti.
Türkiye-Suriye arasında bir yakınlaşma savaşın önceki dönemlerinde imkansız görünüyordu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Esat için terörist ifadesini kullanıyor ve kendisi görevde olduğu sürece Suriye ile barış olmayacağını söylüyordu.
Esat ise Erdoğan'ın Suriye topraklarını "çaldığını" söyleyerek "hırsız" ifadesini kullanmıştı.
Reuters haber ajansına göre Hayat Tahrir el-Şam adlı sertlik yanlısı isyancı grup yayınladığı bir videoda, Suriye, Rusya ve Türkiye arasındaki görüşmelerin "tehlikeli bir yön değişikliği" olduğunu belirtti.
Muhaliflerin bir diğer İslamcı fraksiyonu Ahrar el-Şam, Türk müttefikinin durumunu anladığını belirtti ancak Suriye hükümetiyle uzlaşma olasılığını düşünemeyeceklerini kaydetti.
Akar da Suriyeliler’in endişelerine yanıt verdi
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da, bugün AKP grubu öncesinde yaptığı açıklamada, Şam rejimiyle yapılan ilk resmi görüşmeye ilişkin, “Bizim amacımız ülkemizin, milletimizin savunması. Bunun için terörle mücadele çok önemli bir unsur. Bugüne kadar terörle mücadelede yapılanlar, sağlanan başarılar ortada. Bu konuda kararlı olduğumuzu oradaki muhataplarımıza ifade ettik. Diğer taraftan ilave bir mülteci alma durumumuz söz konusu değil. Onu kendilerine vurguladık. Bir diğer önemli konu da; ister Türkiye'de ister Suriye'de olsun bizim birlikte olduğumuz Suriyeli kardeşlerimiz var. Onları zora sokacak herhangi bir karar almamız asla söz konusu değil. Bu tutumumuz herkes tarafından bilinmeli ve buna göre davranılmalı. Herhangi bir provokasyona, gerçek dışı haberlere itibar ederek farklı tutumlara girmemeleri lazım. Bu konuda son derece net bir politika izliyoruz” diye konuştu.
Akar, ayrıca “Bizim bir diğer temennimiz de Türkiye'de misafir ettiğimiz Suriyeli kardeşlerimizin gönüllü, güvenli ve saygın şekilde evlerine ve topraklarına dönmesidir. BMGK 2254 sayılı kararının uygulanmasını da her zaman destekledik, destekliyoruz” ifadesini kullandı.
Rusya’yla Suriye’nin kuzeyinde ortak devriye sinyali
Geçmişte Rusya ile Türkiye’nin İdlib bölgesinde ortak askeri devriyeler yürütmesi gündeme gelmişti ve şimdi de Akar Suriye’nin kuzeyinde ortak devriye olabileceğini söyledi.
Yakın zamanda yeniden Rusya ve Suriye’yle üçlü görüşme yapılacağını da işaret eden Akar, “Bununla ilgili gerekli mutabakatlar sağlandı. Suriye'nin kuzeyinde Rusya ile ortak devriyeleri geliştirebiliriz. Uzmanların tekrar buluşması şeklinde bu süreç devam edecek. Umudumuz bu sürecin makul, mantıklı ve başarılı şekilde devam etmesi, terörle mücadelenin başarılı şekilde gerçekleşmesi” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile AKP Genel Merkezi’nde olağan bir görüşme yaptıklarını da söyleyen Akar, Türkiye'nin başta Suriye ve Irak olmak üzere tüm komşularının toprak bütünlüğüne, egemenlik haklarına saygılı olduğu görüşünü yineledi.
