Avrupa Birliği İlerleme Raporu, Türkiye’yi azınlıklara muamelesi ve basın özgürlüğünden dolayı eleştiriyor, gazetecilerin hapsedilmesine de özellikle vurgu yapıyor. Ankara ise bu eleştirileri reddediyor.
İnsan hakları örgütleri, 50’yi aşkın gazetecinin hapiste olduğunu bildiriyor. Ancak Avrupa Birliği Bakanı Egemen Bağış, Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye yeterince odaklanamadığını savundu. Avrupa Birliği’nin İlerleme Raporu’yla Türkiye’nin bir fotoğrafını çektiğini söyleyen Egemen Bağış, birliğin Türkiye’ye yanlış odaklandığını söyledi. Milliyet gazetesi yazarlarından Semih İdiz, Ankara ve Brüksel arasında gittikçe artan soğukluğa işaret ediyor. İdiz, Fransa ve Almanya’nın Türkiye’nin üyeliğine karşı olduklarını açıklamalarından bu yana Ankara’nın yakın bir zamanda üye olacağı beklentilerinin azaldığını, söylüyor.
Fransa ve Almanya’nın Türkiye’nin tam üyeliğine karşıt tutum sergilemesi, bu yöndeki beklentileri neredeyse dondurdu. Avrupa Birliği’nin genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle, Türkiye’nin düş kırıklığını anlasa da büyümekte olan bir krize işaret ediyor. Türkiye’nin Avrupa Birliği için kilit öneminin devam ettiğini savunan Füle, üyelik müzakerelerininse bir yılı aşkın bir süredir kesik olduğuna dikkati çekiyor. İki tarafın da beklentilerinin karşılanmadığını belirten Avrupa Birliği yetkilisi, sürece yeni bir ivme kazandırılması, daha olumlu bir gündem yaratılması için çaba gösterilmesi gerektiğini vurguluyor. Füle, Avrupa Komisyonu’nun Kıbrıs konusundaki gerginlikten de kaygı duyduğunu sözlerine ekliyor.
İlerleme Raporu’nun Türkiye’yi eleştirdiği bir nokta da Kıbrıs oldu. Türkiye Güney Kıbrıs’ın Akdeniz’de petrol ve doğal gaz araması yaptığı bölgeye savaş gemileri göndermişti. Ankara Güney Kıbrıs’ın bu tür bir aramayı Kıbrıslı Türklerle yapması gerektiğini savunuyor. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da İlerleme Raporu’nun Kıbrıs’la ilgili eleştirilerine tepki gösterenler arasındaydı.
İlerleme Raporu bununla birlikte tamamen olumsuz değil. Rapor özellikle adli reformlar ve Silahlı Kuvvetler’in siyaset üzerindeki etkisinin azaltılması çabalarından, Arap Baharı’ndaki olumlu katkısından dolayı Ankara’yı övüyor. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle geçen hafta İstanbul’daki temaslarında Türkiye’nin gelecekte Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da Avrupa Birliği’yle oynayabileceği önemli rolün altını çizdi. Ankara’nın bir “köprü kurucu” role sahip olduğunu vurgulayan Alman bakan, “Türkiye’nin bu avantajını birlikte değerlendirmek istiyoruz,” diye konuştu.
Ankara gittikçe küresel hedeflere sahip bir bölgesel güç rolüne soyunuyor. Ancak bu rol Avrupa’ya zarar verebilir. Emekli diplomat Sinan Ülgen, Türkiye’nin bu hedeflerinin, Avrupa Birliği üyeliğini aşabileceğini, Kıbrıs konusunda Ankara’nın Brüksel’le karşı karşıya gelebileceğini belirtiyor. Türkiye’nin geçmişte Batı kampında neredeyse uyumlu bir üye olduğunu belirten Ülgen, şimdiyse daha hırslı ve girişken bir bölgesel güç haline dönüştüğünü söylüyor.
Gözlemciler, Türkiye’nin bu girişkenliğinin, özellikle de Kıbrıs krizinin kızışabileceği önümüzdeki aylarda Brüksel’de daha da hissedilebileceğine dikkati çekiyor.
