Amerikan Kongresi’nde düzenlenen özel bir toplantıda Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) üyesi ülkelerde Internet özgürlüğü alanındaki sorunlar ele alındı.
Kongre Helsinki Komisyonu diye de bilinen Avrupa’da Güvenlik ve İşbirliği Komisyonu’ndaki toplantıda, Amerika Dışişleri Bakanlığı, Özgürlük Evi adlı sivil toplam örgütü ve AGİT yetkilileri bilgi verdi. Toplantıda üzerinde durulan ülkeler arasında Türkiye, Azerbaycan, Rusya ve bazı Orta Asya ülkeleri vardı.
Kongre Komisyonu’nun Başkanı, Cumhuriyetçi Partili New Jersey Milletvekili Christopher Smith toplantıyı açış konuşmasında bazı AGİT ülkelerinde “İnternette sansür” olarak nitelediği sorunlardan sözederken Türkiye’nin bir zorunlu İnternet filtreleme sistemi uygulamaya hazırlandığını, bunun, AGİT üyesi ülkelerde rastlanmayan derecede bir sınırlama girişimi olduğunu söyledi. Smith, 14,000 web sitesine erişimi aktif bir şekilde engellediğini ve içerik üzerinde geniş kısıtlamalar uyguladığını savunarak Türkiye’yi eleştirdi. Kongre üyesi buna karşılık bir diğer AGİT üyesi, Rusya’nın, erişime aktif ve geniş çaplı kısıtlama uygulamadığını ancak Rus hükümetini destekleyen mafya tarzı grupların blog yazarları ve gazetecileri sindirme, dövme, korkutma eylemlerine başvurduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanı’nın Demokrasi ve İnsan Hakları’ndan Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Daniel Baer, İnternet özgürlüğü konusunda Türkiye’deki durumu değerlendirirken, “Türk hükümetinin bu alanda uyguladığı kısıtlamalardan giderek daha çok kaygı duyuyoruz” dedi ve Türkiye’de bugün çoğu hassas nitelikli sosyal ve siyasi konulara değinen 5,000’den fazla İnternet sitesine erişimin engellendiğini söyledi. Bu yasakların Türkiye’de Cumhurbaşkanı Abdullah Gül dahil olmak üzere bazı yetkililer tarafından bile eleştirildiğini belirten Amerikalı yetkili, yine de bu yıl İnternet özgürlüğünü sınırlamayı hedefleyen iki yeni öneri yapıldığını söyledi. Daniel Baer, yetkililerin, 138 kelimeden oluşan bir liste yayınlayarak, suç niteliği taşıdığı gerekçesiyle, alan adı bu kelimeleri içeren sitelere erişimi yasakladığını ve ikinci olarak da İnternet servis sağlayıcıların ülke çapında uygulaması gereken yeni bir filtreleme sisteminin 22 Ağustos’ta yürürlüğe gireceğini hatırlattı. ABD Dışişleri yetkilisi şöyle dedi: “Bu sınırlamaların çocukları İnternette zararlı içerikten korumak için düşünüldüğünü anlıyoruz. Ancak bazı kelimeleri yasaklayarak bunu yapamazsınız. Önde gelen uluslararası İnternet şirketleri bu tür sınırlayıcı düzenlemeler altında Türkiye’de faaliyet gösterme konusunda kaygılarını dile getiriyor. Türkiye, modern, müreffeh ve barış içinde bir toplum yapısını güvence altına almak istiyorsa, insan haklarının bir parçası olan İnternet özgürlüğünü sınırlamaya son vermelidir.”
Toplantıda konuşan Freedom House (Özgürlük Evi) adlı sivil toplum kuruluşunun Başkanı David Kramer, Türkiye’de 22 Ağustos’ta yürürlüğe girmesi planlanan zorunlu İnternet filtreleme sistemini, “AGİT ülkelerinde ilk kez uygulanacak hükümet kontrolundaki filtreleme sistemi” olarak tanımladı. Kramer, Türkiye’de İnternet Yasası olarak bilinen ve 2007’de yürürlüğe giren 5651 sayısı yasanın bu tür uygulamalara zemin hazırladığını söyleyerek bu durumu eleştirdi. Kramer, Türkiye’de zararlı nitelik içerdiği gerekçesiyle İnternet sitelerine karşı önlem alma imkanı veren kuralların yeterince şeffaf olmadığını ve bu durumun, kısıtlamalara itirazı zorlaştırdığını söyledi.
Washington’daki toplantıda AGİT’in Medya Özgürlüğü Temsilcisi Dunja Mijatoviç de konuştu ve Türkiye’de İnternet filtre uygulamasına dayanan yasal düzenlemelerin, uluslararası standartların ihlali anlamına geleceğini ifade etti. AGİT yetkilisi, Türkiye’de sayıları zaten yüksek olan yasaklı İnternet sitesi sayısının daha da artma tehlikesi olduğunu savundu.
Türkiye’de ise yetkililer, 22 Ağustos’ta yürürlüğe gireceği açıklanan düzenlemelerin sansür olarak nitelenmesine tepki gösteriyor ve amacın özellikle çocukları zararlı içerikten korumak olduğunu belirtiyor.
