Fransa Cumhurbaşkanlığı’na Francois Hollande’ın seçilmesi ve iktidarı Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine karşı olan Nicolas Sarkozy’den devralmasıyla bu sürecin yeniden canlanacağına dair işaretler var.
Hollande’ın seçilmesi Türkiye’de memnuniyet yarattı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Selçuk Ünal olumlu bir ortam oluştuğunu kaydetti: “Yeni Fransız hükümetiyle ilişkilerin iyileşmesini umuyor, temenni ediyoruz. Cumhurbaşkanı ve Başbakan kutlama mesajı gönderdi. Başbakan Erdoğan, Cumhurbaşkanı Hollande’ı bizzat arayarak tebrik etti ve bu olumlu bir görüşmeydi.”
Türkiye Avrupa Birliği’yle tam üyelik müzakerelerine 2005 yılında başladı. Ancak AB üyesi Kıbrıs Rum yönetimiyle uyuşmazlığı ve eski Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy’in muhalefeti nedeniyle üyelik sürecinde ilerleme kaydedilemiyordu. Sarkozy, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Türkiye’nin Avrupa’nın parçası olmadığını savunuyor ve tam üyelik yerine Türkiye’yle imtiyazlı ortaklık kurulmasını öneriyordu. Türkiye bu teklifi reddetti.
Tam üyelik müzakerelerinin başlamasından bu yana Türkiye Katılım Müzakereleri Fasıllarından sadece 13’ünü açabildi. 18 fasıl dondurulmuş durumda. Bunlardan sekizi Türkiye’nin limanlarını Kıbrıs bandıralı gemilere açmayı reddetmesi nedeniyle AB tarafından askıya alındı. Beş fasıl ise Fransa’nın vetosu nedeniyle dondurulmuş durumda.
Uluslararası ilişkiler uzmanı Kadir Has Üniversitesi öğretim üyesi Soli Özel, Türkiye’nin yeni Fransa Cumhurbaşkanı’nın süreci canlandırmasını beklediğini söyledi. Özel şöyle konuştu: “Parlamento seçimlerinin ardından alacağı sonuca göre veto edilen beş fasılın açılması umuluyor. Eğer Fransa bu itirazını çekerse süreç açılmış olur. Hollande’ın Türkleri küçük düşürmek için çabalayacağını düşünmüyorum. Türkiye de anlaşmadığı her ülkeye küsmenin maliyetini kaldıramayacağını artık takdir ediyor.”
Türkiye’nin üyeliğini destekleyenler süreci canlandırmak için büyük çaba gösteriyor. Türkiye ve Avrupa Birliği tam üyelik sürecinin yeniden raya oturması için “Pozitif Gündem” adı altında yeni bir girişim başlattı.
AB – Türkiye Karma Parlamento Komisyonu üyesi Richard Howitt şöyle konuştu: “Pozitif gündem, enerjiden sosyal politikaya kadar sekiz ayrı alanda işliyor. Bu alanlarda müzakerelere resmen açılmamış olabilir, ancak Avrupa ve Türk yetkililer birlikte oturup bu konularda çalışıyor olacak.”
Küresel ekonomik sorunların Türkiye’nin üyelik sürecini yeniden canlandıran etkenlerden biri olarak görülüyor. Milliyet gazetesi yazarı Semih İdiz ilişkilerin geliştirilmesi için iki tarafın da güçlü ekonomik gerekçeleri bulunduğunu söylüyor: “Türkiye büyüyen bir pazar ve yatırım için fırsat oluşturuyor. Dolayısıyla Türkiye’yle işbirliğini geliştirmek için nedenler giderek artıyor. Tam üyelik yakında olmayabilir, ama olumlu bir sürecin devamı için çalışılıyor.”
Gözlemciler, Türkiye’nin üyeliği konusunda önemli engeller bulunduğunu hatırlatıyor. Ancak ortamın şimdi daha iyi olduğu söylenebilir.
