Haftasonu düzenlenen Suriye’nin Dostları Konferansı’na Batılı ve Arap ülkelerinin yanı sıra uluslararası örgütler ve Suriye muhalefetinin temsilcileri de katıldı. Konferansta Suriye muhalefetini destekleme konusunda somut çok az adım atıldı. İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt önceliğin, uluslararası temsilci Kofi Annan’ın krizi çözme çabalarına destek verilmesi olduğunu söyledi. Bildt, uluslararası toplum içinde yaşanabilecek anlaşmazlığın, Suriye’yi iç savaş felaketine sürükleyebileceği uyarısında bulundu.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Annan’ın altı maddeli barış planına uyma sözü verdi. Annan’ın barış planı, Esad rejimi ve Suriye muhalefeti arasında görüşme çağrısında bulunuyor. Ancak şiddet olaylarının devam etmesi, tarafların ateşkes çağrılarına uyabileceği konusunda uluslararası toplumu kuşku içinde bırakıyor.
Kofi Annan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne yaptığı açıklamada, Suriye hükümetini hemen ateşkes başlatmaya ikna çabalarında ilerleme sağlayamadığını söyledi. Bununla birlikte Annan, Şam hükümetinin barış planı çerçevesinde ateşkesi yürürlüğe koyma konusunda 10 Nisan tarihini kabul ettiğini bildirdi.
İstanbul’daki Suriye’nin Dostları Konferansı’nın nihai bildirgesinde de, Suriye hükümetine barış planına uyma konusunda süre tanınması talep edilmişti.
Suriye’nin müttefikleri Rusya ve Çin, BM Güvenlik Konseyi’nde Şam hükümetine karşı sert karar alınmasını önlemişti. İstanbul’daki toplantıya katımayan Rusya temsilcisi konferansı eleştirmiş, Suriye’ye ültimatom ve yapay sürelerle baskı yapmakla suçlamıştı.
Suriye muhalefetini temsil eden Suriye Ulusal Konseyi’nin sözcüsü Basma Kodmani, Rusya’nın tavır değişikliğini düşünmenin zamanının geldiğini söyledi. Kodmani, Suriye halkını yalnızca Suriye’nin Dostları Konferansı’nın kurtarabileceğini savundu.
Bununla birlikte bu kadar uluslararası katılımcı arasında Suriye konusunda uzlaşmak zor. Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe, ödün verilmesi gerektiğini savunanlardan. Suriye Ulusal Konseyi’nin Suriye halkını temsil eden meşru yapı olduğu konusunda Türkiye’yle aynı görüşte olduklarını söyleyen Fransa Dışişleri Bakanı, ancak Konsey içindeki grupların görüş ayrılığı yaşadığına dikkati çekti. Juppe, bundan dolayı nihai bildiride daha dengeli bir dil kullanmak zorunda kaldıklarını belirtti.
Suriye muhalefeti kendi içinde bölünmüş durumda. İstanbul’daki toplantıya katılan ülke ve gruplar da, Suriye Ulusal Konseyi’ni baş muhalefet örgütü olarak görüyor. Ama delegeler, muhalefete daha fazla birlik olması konusunda da baskı yapıyor. “Onları olabildiğince birlik içinde görmek istiyoruz,” diyen İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, muhalefetin Suriye’deki grupların tamamının güvenini kazanması gerektiğini, ama bu aşamaya gelinmediğini söyledi.
Uzmanlar Suriye muhalefetini silahlandırmadaki en büyük zorluğun, kendi içindeki görüş ayrılıklarından kaynaklandığını düşünüyor. Suriye Ulusal Konseyi, konferans sırasında da kendilerine silah desteği yapılması çağrısında bulundu. Suudi Arabistan ve Katar buna destek verse de, konferans sırasında açıkça vurgulamaktan kaçındı. Körfez ülkeleri, Esad rejimine karşı savaşan Özgür Suriye Ordusu militanlarına maaş bağlamak için ödenek oluşturdu.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kofi Annan’ın çabalarının sonuç vermemesi durumunda Suriye’nin Dostları Konferansı’nın rolünü daha da öne çıkaracak bir takvim sundu. Erdoğan bu takvimin Suriye halkının kendilerini Esad güçlerine karşı savunmasını sağlayabileceğini ve uluslararası toplumun da önlerinde engel oluşturamayacağını savundu.
Türkiye, insani yardım sağlamak için Suriye toprakları içinde tampon bölge oluşturma fikrini düşünüyor. Ancak Türk diplomatik kaynakları, Ankara’nın tek başına hareket etmeyeceğini vurguluyor.
