Türk Lirası'nın ABD Doları karşısında rekor düzeyde değer kaybetmesine rağmen düşük faiz politikasını savunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, vatandaşların tasarrufta Türk Lirası'na yönelmesini sağlamak ve dolarizasyonu önlemek için bir dizi önlem açıkladı.
Kabine toplantısından sonra konuşan Erdoğan, önlemlerin, vatandaşların Türk Lirası mevduatlarını dövize çevirmelerini engelleyeceğini söyledi, ihracatçılar ve emeklilere yardım için de adımlar atılacağını belirtti.
Dolar karşısında yüzde 11 oranında değer kaybeden ve 18,4 dolardan işlem gören lira, Erdoğan'ın açıklamalarından sonra hızla yükseldi. Peki yabancı döviz uzmanları, Erdoğan'ın açıkladığı önlemler konusunda ne düşünüyor?
Merkezi İngiltere'de bulunan döviz ve uluslararası ödemeler firması Monex Europe'tan döviz piyasası uzmanı Ima Sammani, "Erdoğan'ın lirayı desteklemek için açıkladığı ve lira mevduatlarını döviz kuru dalgalanmalarından koruyacak program dahil yeni önlemler iyimserlik havası yarattı. Erdoğan'ın hükümeti, kayıpların bankaların verdiği faiz oranlarını aşması durumunda, Türk Lirası cinsinden mevduatı olanların döviz karşısında aldıkları zararı karşılayacak. Öyle görünüyor ki Erdoğan, 2023 yılı Haziran ayında yapılacak seçimlerden önce kısa vadade siyasi istikrarı garanti altına almaya çalışıyor. Bu çabada daha önce açıklanan asgari ücretteki yüzde 50'lik artış da rol oynadı" dedi.
Sammani, "Alınan önlemler piyasalardaki çalkantıyı şimdilik dindirmiş olsa da lira hala bir yıl önce akla bile getirilemeyecek seviyelerde işlem görüyor. Önlemler hiçbir işe yaramasa da en azından rekor seviyede değer kaybına nokta koyacak. Ancak liranın geçen yılki seviyelerden işlem görmesi için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın daha fazla adım atması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Washington'daki döviz ve yabancı ödemeler firması Tempus'un ticaretten sorumlu başkan yardımcısı John Doyle, "Hükümetin, liradaki gerilemelerin bankaların verdiği faiz oranlarını aşması durumunda lira cinsinden mevduatlardaki kayıpları karşılayacağını açıklaması, tedbirlerin en önemli parçası. Hükümet bu planı tam olarak nasıl uygulayacağını açıklamadı. Bu hamle aşırıydı, ancak geri çekilip geniş açıyla bakarsanız ABD Doları ve Türk Lirası kurunun Perşembe sabahından bu yana neredeyse değişmemiş olduğunu görürsünüz" dedi.
New York'taki döviz firması Oanda'dan kıdemli piyasa analisti Edward Moya da "TCMB'nin alışılmışın dışındaki para politikası tarzı şaşkınlık verici. Dövizde en kolay alışverişlerden biri oldu, her düşüşte satın alımların devam ettiğini gördünüz. Bugün de lirayı desteklemek için getirilen yeni önlemlere verilen ciddi tepki var. Herkesin Merkez Bankası'yla ilgili umutlarını nasıl da kolay yitirdiği göz önünde bulundurulduğunda liradaki değer kazancının yüzde 20'nin üzerinde olması olağanüstü. Şimde de alım satımların az olduğunu görüyoruz. Tarihi bir adım olduğunu düşünüyorum" şeklinde konuştu.
Moya, "Geçen hafta alım satımlara katılım tam olmuştu. Bazı işlemlerin ne kadar az sayıda elemanla yapıldığını, yılın sonuna doğru havlu atıp alım satımları durduran ne kadar çok kişi olduğunu görmek şaşkınlık verici. Piyasalarda bunun çöküşte olan Türk Lirası'nın sonunun geldiği düşüncesinin hakim olduğunu görüyorsunuz. Faiz oranları düşmeye devam ederse ileride çalkantı beklentisi içinde olmaya devam etmelisiniz. Çok sayıda yatırımcı, dün tanık olduğumuz bu rekor yükselişe rağmen hala rekor seviyede düşüşü hedef almaya devam edecek" dedi.
Kanada'nın Toronto kentindeki mali hizmetler firması Scotiabank'ten baş döviz stratejisti Shaun Osborne, "Türk yatırımcıların tasarruflarını döviz kurundaki dalgalanmalardan korumak için Erdoğan'ın açıkladığı önlemler bazı kayıpları telafi etmek için ivme sağladı. Bu kesinlikle büyük bir adım. Bu adıma verilen fiyat tepkisinin dövizde geri dönüş ya da istikrar sağlanacağının göstergesi olduğunu söylemek mümkün" ifadelerini kullandı.
