Dünya Sağlık Örgütü (WHO) haftaya, Corona virüsünün Omicron varyantının küresel çapta yayılmasının mümkün olduğu uyarısıyla başladı. Yeni varyantın bazı bölgelerde ciddi sonuçlara neden olabilecek vaka artışlarına yol açma riskine dikkat çeken örgüt, ‘‘Küresel risk çok yüksek olarak değerlendiriliyor’’ açıklaması yaptı.
Omicron şu ana kadar en fazla mutasyona uğrayan varyant. Bu da daha bulaşıcı ve aşıya dayanıklı olabileceği kaygısına neden oluyor.
Henüz Omicron’la bağlantılı can kaybı kayda geçmiş değil. Ancak varyantın aşılar sayesinde ve hastalığı geçirmenin ardından oluşan bağışıklığa karşı dayanıklılığının hesaplanması için daha fazla araştırma gerekiyor.
‘‘Öncelikli grupların aşılanmasını hızlandırın’’
WHO, ilk kez geçen hafta Güney Afrika’da kayda geçen varyantın vaka sayılarında artışa neden olabileceği beklentisiyle 194 Birleşmiş Milletler üyesi ülkeye öncelikli grupların aşılanmasını hızlandırma çağrısı yaptı.
WHO açıklamasında ‘‘Omicron beklenmedik sayıda mutasyona sahip, bunların bazılarının pandeminin gidişatına olası etkilerinden kaygı duyuluyor. Küresel risk çok yüksek olarak değerlendiriliyor’’ denildi.
WHO Genel Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Omicron’un dünyanın neden pandemiler konusunda bir anlaşmaya ihtiyaç duyduğunu gösterdiğini söyledi ve ‘‘Mevcut sistemimiz, ülkeleri kaçınılmaz olarak kıyılarına varacak tehditlere karşı diğerlerini uyarmaktan caydırıyor’’ dedi.
2024 yılının Mayıs ayında yapılması beklenen yeni küresel anlaşma, yeni virüslerin veri ve gen dizilimleriyle araştırmalar sonucu ortaya çıkacak potansiyel aşıların paylaşımı gibi konuları kapsayacak.
‘‘Aşılama düşükse virüsün evrimleşmesi hızlanır’’
Aşı geliştirme çalışmalarına kaynak sağlayan Salgına Hazırlık Koalisyonu CEO’su bilimadamı Richard Hatchett, Omicron'un ortaya çıkışının, düşük aşılama oranına sahip bölgelerde yayılmasının virüsün evrimini hızlandıracağı öngörülerini doğru çıkardığını söyledi.
‘‘Küresel mücadeledeki eşitsizlik dönüp dolaşıp evimize geldi’’ diye konuşan uzman, Botsvana ve Güney Afrika’da halkın sadece dörtte birinden azının tam olarak aşılandığına dikkat çekti.
Omicron ilk olarak Güney Afrika’nın Covid-19 vakalarının arttığı bir bölgesinde 24 Kasım’da görüldü. O tarihten bu yana 12’den fazla ülkede vakalar tespit edildi. Bu ülkelerin birçoğu sınırlarını kapatarak kendilerini tecrit etti. Son olarak İsrail ve Japonya yabancılara sınırlarını tamamen kapattı.
‘‘Seyahat önlemleri risk temelli alınmalı’’
WHO ise yeni bir tavsiye kararı alınana kadar sınırların tamamen kapanmasına kadar karşı çıkıyor ve üye ülkelere uluslararası seyahat önlemlerini risk temelli bir yaklaşımla almalarını söylüyor. Öte yandan Corona virüsü vakalarında artışın hastalık ve ölüm oranını da arttırmasından endişe ediliyor.
WHO, özellikle aşılama oranının düşük olduğu ülkelerde varyantın hassas gruplar üzerinde önemli etkisi olabileceğini de belirtti.
Aşılanmış kişiler arasında da daha düşük oranda olsa da vakaların artabileceği kaydedildi.
Omicron’un bağışıklığa karşı direnci ile ilgili ilk verilerin gelecek haftalarda açıklanacak verilerle netlik kazanması bekleniyor.
BioNTech aşı çalışmasına başladı
Corona virüsüne karşı ortağı Pfizer ile birlikte ilk aşıyı üreten Alman BioNTech firması da Omicron’a karşı aşı çalışmasına başladığını açıkladı. Ancak BioNTech’in mevcut Corona aşısını yeni varyanta uyarlamasının yeterli olup olmayacağı henüz belli değil.
BioNTech açıklamasında şirketin standart uygulamasının mevcut aşıları yeni varyanta adapte etmek olduğunu bildirdi.
BioNTech 26 Kasım’da yaptığı açıklamada, Omicron'a özel bir aşıya ihtiyaç olup olmadığını belirlemeye yardımcı olmak için gelecek iki hafta içinde daha fazla laboratuvar verisi beklediklerini kaydetti. Rakip ABD firması Moderna da gelecekte kullanılacak güçlendirici dozlar için COVID-19 aşısının yeni tasarımı üzerinde çalıştıklarını açıkladı.
