Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanları, geleneksel uygulamanın aksine tek günlük bir zirve için Brüksel’de bir araya geliyor. Toplantı bir kriz zirvesi olmaktan çok, Avrupa Birliği yetkililerinin deyimiyle, 'mayın temizleme' boyutuyla öne çıkacak.
Zirvede öne çıkması öngörülen üç konu var. Bunlar göç, savunma ve dış ilişkiler. Avrupa Birliği’nin 27 ülkesinin, İngiltere’nin katılımı olmaksızın, bir araya geleceği akşam yemeğinde de Brexit sürecinde gelinen aşama masaya yatırılacak.
Göç konusu büyük ölçüde Türkiye bağlantılı olacak. Avrupa Birliği liderleri Ankara ile Brüksel arasında 18 Mart’ta varılan mutabakata bağlı olduklarını net şekilde dile getirecekler. Bu mutabakatın işlediği ve devamının gerekli olduğu da Avrupa Birliği’nin vurguları arasında yer alacak. Avrupa Birliği, kendisi açısından somut sonuç üreten bu mutabakata bağlı olsa da Türkiye sıkıntılı.
Ankara, mutabakatın sadece göç boyutuna değil tüm boyutlarına odaklanılmasını talep ediyor. Türkiye’nin işaret ettiği konuların başında da vize serbestisi geliyor. Avrupa Birliği ise vize muafiyetinde topun Türkiye’nin sahasında olduğunu ve henüz kendi sahasına geçmediği görüşünde. Buna gerekçe olarak ise Türkiye’nin karşılaması gereken 72 kriterden 7’sini karşılamamış olması gösteriliyor.
Normalde bu zirvede Türkiye ile müzakere sürecinin geleceğinin de gündeme gelmesi söz konusuydu ancak salı günü toplanan Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının Genel işler Konseyi’nde Avusturya’nın vetosu nedeniyle karar alamaması nedeniyle ilişkilerin bu boyutu zirvenin resmi gündeminde olmayacak.
Savunma konusu ise son dönemde, özellikle Donald Trump’ın ABD Başkanı seçilmesinin ardından öne çıkmaya başlayan bir konu. Trump’ın NATO’ya yönelik açıklamaları, Avrupa Birliği’ni yıllardır ihmal ettiği bu alanda daha aktif olmaya itiyor. Bu konu NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in de katılımıyla ele alınacak. Avrupa Birliği, NATO ile ilişkileri mümkün olduğu kadar derinleştirme çabasında.
Dış ilişkilerde ise ağırlık Rusya’da olacak. Ukrayna sorunu liderlerin öncelikli konu başlıklarından birini oluşturacak. Almanya ve Fransa’nın Suriye’deki gelişmeler ışığında Rusya’ya yönelik yaptırımları gündeme taşıması bekleniyor. Yeni yaptırımların gündeme gelme ihtimali ise oldukça düşük. Suriye ve Rusya’ya yönelik Halep odaklı güçlü bir kınama da Avrupa Birliği liderlerinin gündeminde.
Zirve konusunda değerlendirmede bulunan üst düzey bir Avrupa Birliği yetkilisi, toplantıyı mayın tarlasına benzeterek gündemde beklenmeyen gelişmeler yaşanabilecek çok sayıda konu olduğunun altını çizdi.