ABD yönetiminin, önümüzdeki günlerde Çin’den yapılan belirli ithalatlara yönelik gümrük vergisi artışlarına ilişkin nihai planını açıklaması bekleniyor.
Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre ABD yönetimi, Çin’in, adil olmayan ticaret politikaları ve piyasa dışı ekonomik uygulamalar olarak tanımladığı faaliyetlerinden endişe duymaya devam ediyor.
Ancak aralarında elektrikli araç ve hizmet ekipmanı sektörünün de bulunduğu bazı ABD'li üreticiler, artan maliyetlerle ilgili endişelerini gerekçe göstererek yüksek tarife oranlarının düşürülmesini ya da ertelenmesini talep etti.
Beyaz Saray 14 Mayıs'ta Çin'den ithal edilen ürünlere uygulanan gümrük vergilerinde önemli bir artışa giderek elektrikli araçlara uygulanan gümrük vergilerini yüzde 100'e, yarı iletkenler ve güneş pillerine uygulanan gümrük vergilerini iki katına çıkararak yüzde 50'ye yükselttiğini ve lityum-iyon piller ile çelik gibi diğer stratejik ürünlere yüzde 25 oranında yeni gümrük vergileri getirdiğini açıklamıştı.
Bu hamle, ABD üretimini yeniden konumlandırma, tedarik zinciri esnekliğini arttırma ve yerel ABD endüstrilerini yetkililerin Çin'in “aşırı üretimden” koruma çabası olarak görülüyor.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, bu hafta Pekin yakınlarındaki görüşmeleri sırasında Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'ye, Washington'un ileri ABD teknolojilerinin ulusal güvenliğe zarar verecek şekilde kullanılmasını önlemek için gerekli adımları atmaya devam edeceğini ve aynı zamanda ticaret ya da yatırım üzerinde gereksiz kısıtlamalardan kaçınacağını söyledi. Çin ise karşı önlemler alma sözü verdi.
Wang bu hafta ABD'yi, Çin’in kapasite fazlasını "korumacılık" için bir bahane olarak kullanmakla suçladı. ABD'yi "Çin'i ekonomik, ticari ve teknolojik alanlarda baskı altına almaktan ve Çin'in meşru çıkarlarını baltalamaktan vazgeçmeye" çağırdı.
Sullivan ve Wang önümüzdeki haftalarda Biden ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında bir telefon görüşmesi ayarlamayı görüştüler. Ticaret ve gümrük tarifeleri konusundaki anlaşmazlıkların gündemdeki konular arasında yer alması bekleniyor.
VOA'ya konuşan eski ABD'li yetkililer, Biden'ın önümüzdeki Ocak ayında görevden ayrılmasından önce de liderlerin yüz yüze görüşmeler yapmasının muhtemel olduğunu söyledi.
2013-2017 arasında NSC'de üst düzey yetkili olarak görev yapan ve şu anda Washington merkezli Brookings Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olarak çalışan Ryan Haas dün VOA'ya yaptığı açıklamada, "[iki liderin yüz yüze görüşmesi için] ilk fırsat Kasım ayındaki Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) liderler zirvesi, ikincisi ise Kasım ayındaki G20 zirvesi" dedi.
Bazı analistler, Mayıs ayında açıklanan vergi artışlarının ürünlerin nispeten küçük bir bölümünü hedeflediğine dikkat çekerek ani enflasyon olasılığını küçümsedi. Çünkü Çin'den yapılan 18 milyar dolarlık ithalat, 2023 yılında ABD'nin Çin'den yaptığı tüm ithalatın yalnızca yüzde 4,2'sini oluşturuyor.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS) Scholl Uluslararası İşletme Kürsüsü Başkanı William Reinsch, bu yılın başlarında CSIS tarafından yapılan bir analizde, “Vergilerin çoğu şu anda büyük miktarlarda ithal edilmeyen ürünleri etkilediğinden ve iki yıl içinde aşamalı olarak uygulanacağından, ani enflasyonist etkinin küçük olması muhtemeldir” diye yazmıştı.
Biden yönetiminin Mayıs ayında yaptığı açıklamanın ardından bu hafta Kanada, 1 Ekim'den itibaren geçerli olmak üzere Çin'den elektrikli araç ithalatına yüzde 100, çelik ve alüminyum ithalatına ise yüzde 25 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı.
Çin Ticaret Bakanlığı, Kanada'nın planladığı vergi artışlarına karşı güçlü bir memnuniyetsizlik ve kesin muhalefet ifade eden bir açıklama yayınlayarak, bunların küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarını bozacağını, ticari ilişkileri ciddi şekilde etkileyeceğini ve her iki ülkedeki işletmelerin çıkarlarına zarar vereceğini belirtti.