Amerikalı bir kimya profesörünün siyah çayın acılığını azaltmak için çaya biraz tuz eklenmesi önerisi, çay kültürüyle bilinen İngiltere’de tartışma yarattı.
“Çayın kimyası” adlı yeni kitabında önerilerde bulunan Pennsylvania’daki Bryn Mawr Üniversitesi’nden Profesör Michelle Francl, siyah çaya tuz eklenmesinin yanısıra çaydaki bazı artıkları temizlemek için limon sıkılmasını da tavsiye ediyor.
İngiliz Daily Mail gazetesine yeni kitabıyla ilgili röportaj veren Profesör Francl, Amerikalılar'ın çay demlemek için genelde ılık musluk suyunu kullandığını ve bunun çok korkunç olduğunu söyleyerek, "Ben kahve içilen bir ülkenin orta batısında büyüdüm ama çay her zaman tercih ettiğim bir içecek oldu ve bu konuda çalışmak için çok zaman harcadım” dedi.
Çay nasıl doğru yapılır?
24 Ocak Çarşamba günü, Londra'daki ABD Büyükelçiliği, Francl'ın yönteminin doğru olup olmadığını değerlendirmek üzere, eski adı Twitter olan X üzerinden esprili bir açıklama yayınlamaya karar verdi.
"Amerikalı bir profesörün 'mükemmel çay’ tarifine ilişkin bugün medyada yer alan haberler, İngiltere ile aramızdaki özel bağın sıcak sulara gömülmesine neden oldu” denilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Çay dostluk iksiridir, uluslarımızı birleştiren kutsal bir bağdır. Böylesine çirkin bir teklifin özel ilişkimizin temelini tehdit etmesine seyirci kalamayız. Bu nedenle Birleşik Krallık'ın iyi insanlarının, İngiltere'nin ulusal içeceğine tuz ekleme gibi akla hayale gelmeyecek bir düşüncenin resmi ABD politikası olmadığından emin olmalarını istiyoruz.”
Açıklamanın son cümlesindeki "ABD Büyükelçiliği çayı doğru şekilde, yani mikrodalgada yapmaya devam edecektir” ifadeleri ise dikkat çekti.
ABD’nin Londra Büyükelçiliği'nin açıklamasının ardından İngiltere Kabine ofisi, yani İngiliz hükümeti konuya müdahil oldu.
Elçiliğin açıklamasını alıntılayan hükümet, "Birleşik Krallık'taki ABD Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamaya cevaben; özel ilişkimizi takdir ediyoruz, ancak tüm kalbimizle katılmıyoruz. Çay sadece su ısıtıcısı (kettle) kullanılarak yapılabilir” paylaşımında bulundu.
Amerikalı kimya profesörünün açıklamalarıyla alevlenen tartışmaya, İngiltere'nin Washington Büyükelçiliği de dahil oldu. Elçilik sosyal medyadan yayınladığı videoda, "İngiliz ordu mensuplarının gerçek çayın nasıl yapıldığına dair tavsiyelerine" yer verildi.
Çay “hassas konu”
İngiltere kültürünün bir parçası olan “saat 5 çayının” nasıl hazırlanması gerektiği konusunda kimi zaman tartışmalar yaşanıyor. Örneğin “sütlü çay” içmeye alışkın İngilizlerin sütü çayı demlendikten sonra mı yoksa önce mi fincana koyması gerektiği de bu konulardan biri.
Çay konusunun İngiltere ile ABD arasında tarihi bir önemi de var. Tarihte “Boston Tea Party (Boston Çay Partisi)” olarak geçen olan olay ABD’nin İngilizlere karşı 1773 yılında bağımsızlık savaşını başlatmalarına neden olmuştu.
İngiltere’den gelen yüksek vergili çayı protesto etmek için 16 Aralık 1773 günü tonlarca çay Boston limanına dökülmüş, bu eylem Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nı çıkartan kıvılcımlardan biri olarak tarihe geçmişti.