ABD Senatosu 1915 olaylarını soykırım olarak niteleyen Ermeni tasarısını kabul etti. Tasarıya ilişkin oylama yapılması daha önce 3 Senatör tarafından bloke edilmişti. Ermeni tasarısının Senato’da kabul edildiğini, tasarının en büyük destekçisi olan ve Türkiye konusunda sert tavrıyla bilinen Demokrat Senatör Bob Menendez Twitter hesabından duyurdu.
Senato’daki oturumda konuşan Senatör Menendez kabul edilen tasarı için “Senato’nun bu tasarıyı kabul ederek tarihin doğru tarafında durması uygundur” ifadelerini kullandı. Bob Mnendez tasarının Senato tarafından kabul edilmesinin ardından göz yaşlarını tutamadı.
1915 olaylarını soykırım olarak niteleyen Ermeni tasarısı, Türkiye’ye yaptırım öngören bir başka yasa tasarısıyla birlikte 29 Ekim tarihinde Temsilciler Meclisi’nden 11’e karşı 405 oyla ezici bir çoğunlukla geçmişti. Karar tasarısının Senato’da oylanması, Beyaz Saray’dan gelen talep sebebiyle 3 Cumhuriyetçi Senatör tarafından bloke edilmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 13 Kasım’da Beyaz Saray ziyareti sırasında Cumhuriyetçi senatörlerle görüşmesinin ardından, Ermeni tasarısının oylanmasını ilk olarak Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham engellemişti. Daha sonraki tarihlerde de Cumhuriyetçi Senatör David Perdue ve yine Cumhuriyetçi Senatör Kevin Cramer tasarının oylanmasını engellemişti.
Senato’daki oturumda konuşan Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz, “Tasarıyı kabul etmek üzere oylama yapmak için bu üç hafta içinde Senato’ya dördüncü gelişimiz. Bugün başarılı olduğumuz için müteşekkirim” dedi, kararın gecikmiş bir karar olduğunu savundu.
Tasarı 1915 olaylarını soykırım olarak tanımasının dışında, ABD yönetimini “soykırımın inkarıyla bağdaştırılması girişimlerini” de reddediyor, bu konuda kamuoyunun bilinçlendirilmesini teşvik ediyor.
Senato’nun Ermeni tasarısını kabul etmesi, Dış İlişkiler Komisyonu’nun Türkiye’ye hem Suriye operasyonu hem de S-400 alımı sebebiyle yaptırım uygulanmasını öngören tasarının kabul edilmesinin ardından geldi. Bu yaptırım tasarısının da Senato Genel Kurulu’na ne zaman geleceğine ilişkin net bir takvim bulunmuyor.
Ankara'dan tepki: "İlişkilermizde uzun sürecek hasara yol açan sorumlu taraf olarak tarihe geçecekler"
Senato'da Ermeni tasarısının kabul edilmesinin ardından Türkiye'den ilk tepki Cumhurbaşkanlığı İletişim Direktörü Fahrettin Altun'dan geldi. Altun peş peşe paylaştığı İngilize mesajlarda "ABD Kongresi'nin bazı üyelerinin davranışı Türk-Amerikan ilişkilerine zarar veriyor. Tarih bu kararları ABD Kongresi'nin bazı üyeleri tarafından Türkiye aleyhinde atılan sorumsuz ve mantıksız adımlar olarak not edecektir. Bu Kongre üyeleri iki ülke arasındaki ilişkilerde uzun sürecek hasara yol açan sorumlu taraf olarak tarihe geçecekler" ifadelerini kullandı.
Fahrettin Altun, "ABD Kongresi'nin bazı üyelerinin son aylarda NATO müttefiki Türkiye'nin bakış açısı ve hassasiyetlerini görmezden gelmek için her çabayı gösterdiğini" savundu.
Sözü Suriye operasyonuna getiren Altun Çarşamba günü Senato Dış İlişkiler Komisyonu'nda kabul edilen Türkiye yaptırım tasarısına da atıfta bulundu. "YPG ile müttefik olmak başından bu yana akılcı bir politika değildi. ABD Kongresi'nin bazı üyeleri Suriye'deki askeri operasyonlarımızdan rahatsız oluyor diye ulusal güvenliğimizden taviz vermeyi reddediyoruz" dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da tasarının kabul edilmesinin ardından tepkisini Twitter'dan dile getirdi. Çavuşoğlu, "Karar siyasi bir gösteriden ibaret. Hukuki bağlayıcılığı ve geçerliliği yok. Tarihi siyasi amaçlar için kullananlar gerçeklerle yüzleşmek istemeyen korkaklardır." ifadelerini kullandı.
"Tasarı utanç verici bir şekilde Beyaz Saray'ın emriyle üç kez engellendi"
Senato ve Temsilciler Meclisi'nin üst düzey isimlerinden Ermeni tasarısının kabul edilmesinin ardından destek açıklamaları geldi. Senato'da Demokratlar'ın Lideri Chuck Schumer yaptığı yazılı açıklamada "Ermeni soykırımının Amerika tarafından tam olarak tanınmasını sağlayan ve çoktan alınmış olması gereken bu kararı desteklemekten gurur duyuyorum. Karar tasarısının Senato'dan geçmesi utanç verici bir şekilde Beyaz Saray'ın emri üzerine üç kez engellenmişti. Artık Başkan Trump'ın bu konuda yakışıksız bir şekilde Sayın Erdoğan'a gösterdiği hürmeti bırakıp ivedilikle karara desteğini ifade etmesi gerekmektedir. Geçmişin soykırım terörlerine karşı kendilerini savunamayanlar adına sesimizi yükseltmek bizim kutsal görevimizdir" ifadelerini kullandı.