Birleşmiş Milletler uzmanları, Çin ile ABD arasındaki ticaret anlaşmazlığının her iki ülkedeki yerli üreticileri korumak için çok az şey yapabileceği ve küresel ekonomi üzerinde çok ağır etkileri olabileceği uyarısında bulundu.
Uzmanlar iki ülke arasındaki ticaret savaşının iki ülkeye de fayda getirmeyeceğini, ayrıca küresel ekonomiyi de olumsuz olarak etkileyeceğini söylüyor.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından yayınlanan ‘Ticaret Politikasında Temel İstatistikler ve Trendler 2018’ raporunda, ABD ve Çin arasında karşılıklı konulan gümrük vergilerinin uluslararası ticareti olumsuz etkileyeceği belirtildi. Raporda iki ülke arasındaki gümrük vergilerinin tam olarak uygulanması halinde dünyada kitlesel bir ekonomik kaybın yaşanacağına işaret edildi.
Raporda aynı zamanda, iki ülkenin karşılıklı olarak koyduğu gümrük vergilerinin ülkelerin yerel firmalarının kendi pazarlarını korumaya yardımcı olmaya çok az katkı sağlayarak etkili olamayacağı görüşü savunuldu. Makine, mobilya, kimyasal madde ve hassas aletler dahil olmak üzere değişik sektörlerde etkilerinin de bu kötü senaryodan farklı olmayacağı ifade edildi.
Raporda, ABD ve Çin’in gümrük vergisi konusundaki anlaşmazlığını 1 Mart’a kadar durdurmayı kabul etmemesi durumunda her bir ülkenin ürünlerine uygulanan verginin, uygulanan mevcut yüzde 10 oranından, yüzde 25 oranına kadar yükseleceği hatırlatıldı.
‘Gümrük tarifeleri kendimizi geri tepen bir silah haline dönüşebilir’
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı Direktörü Pamela Coke Hamilton, koruyucu gümrük vergilerini 1930’lardaki ‘Büyük Buhran’ döneminde yaşanan, aşırıcılığın yükselmesine neden olan katkılara benzetti, “Bu durum kendimizi vurduğumuz, geri tepen bir silaha dönüşebilir” dedi.
Hamilton, şimdiye kadar gelinen noktada tek bir ders çıkartılması gerektiğini kaydederek, “Eğer 1 Mart tarihinde ABD ile Çin arasındaki gümrük tarifeleri yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkartılırsa bu dünyayı da etkileyecek çok önemli bir faktör olacaktır” yorumunda bulundu.
Hamilton, böyle bir gelişmenin etkilerinin de oldukça büyük olacağını belirterek, “Böyle bir durum gerçekleşirse, emtia ve mali piyasalardaki istikrarsızlık nedeniyle küresel bir ekonomik gerileme yaşanır. Şirketler gümrük vergilerinin artmasının kendi ürün maliyetlerine getireceği baskı nedeniyle karlılıklarını korumak için çeşitli tedbirler almaya çalışabilir. Böyle bir durum küresel büyüme üzerinde artan bir baskı yaratabilir. Emtia ve mali piyasalardaki meydana gelebilecek dengesizlik nedeniyle kitlesel bir ekonomik düşüş yaşanabilir” uyarısında bulundu.
Hamilton, ülke ekonomilerinin ciddi bir şekilde etkileneceğini belirterek raporda, “Kur savaşları yaşanacak, devalüasyonlar yaşanacak. İş kayıpları artacak ve işsizliğe yol açacak” şeklinde uyarılara da yer verdi.
Ticaret savaşından kim kazançlı çıkabilir?
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı raporuna göre, ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşının kaybedenleri de kazananları da olacak. Rapora göre, iki ülkenin gümrük vergisi oranlarını yükseltmesiyle birlikte bu durumdan en fazla yararlanacak ülkelerin başında Avrupa Birliği üyeleri geliyor. BM araştırması, Avrupa Birliği ülkelerinin ihracatının 70 milyar dolar kadar artacağını gösteriyor.
Japonya ve Kanada da iki ülke arasındaki ticaret savaşından kazançlı çıkacak. Bu iki ülkenin ihracatının 20 milyar dolardan fazla artacağı belirtiliyor.
Meksika gibi bazı ülkelerin de iki ülke arasında yaşanan ticari savaştan kazançlı çıkacağı, dünyadaki toplam ihracat hacminin yüzde altısına sahip olacağı belirtiliyor. Raporda ABD ve Çin arasında 2018 yılının başlarından itibaren yaşanan ticari gerginlik yüzünden geçen yıl Avusturalya’nın ihracatını yüzde 4,6, Brezilya’nın 3,8, Hindistan’ın 3,5, Filipinler’in 3,2 ve Vietnam’ın da yüzde 5 oranında arttırdığı belirtildi.
‘Doğu Asya ülkeleri ihracat daralma riskiyle karşı karşıya kalabilir’
BM araştırmasında, ABD ile Çin arasındaki ticari kavganın en fazla Doğu Asya’daki üreticilere zarar verebileceği belirtti. Raporda, “ABD ile Çin arasındaki gümrük vergileri konusundaki kavga Mart ayında çözülmezse, Doğu Asya bölgesindeki ihracatta 160 milyar dolarlık bir daralma yaşanılabilir” uyarısı yapıldı.
Raporda ayrıca ABD ve Çin arasında yaşanan ticari anlaşmazlıkların hala kırılgan bir durumda olan küresel ekonomi üzerinde olumsuz etki yapacağı ve özellikle ihracata bağımlı olan hem gelişmekte olan hem de zengin ülkelerinde bu durumdan olumsuz olarak etkileneceği belirtildi.
ABD ve Çin dünya tarihinin en büyük ticaret savaşını başlattı
ABD ve Çin, geçen yıldan itibaren birbirlerinin milyarlarca dolarlık ürününe ek gümrük tarifeleri uygulamaya başlayacağını açıklamıştı. İki ülkeden karşılıklı gelen açıklamalar küresel ekonomi tarihindeki en büyük ticaret savaşın başlamasına yol açtı. ABD yönetimi geçtiğimiz yılın eylül ayında 200 milyar dolarlık Çin ürününe daha ek gümrük vergisi getirme kararı aldı. Çin de ABD’nin bu adıma 60 milyar dolarlık Amerikan ürününe ek vergi koyarak yanıt verdi. Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticari rekabet başka bir evreye geçerek daha da kızıştı.