ABD'den İran Ahlak Polisi'ne Yaptırım

VOA TÜRKÇE- İran’da, 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin gözaltına alındıktan sonra Ahlak Polisi'nin gözetiminde hayatını kaybetmesine, ABD’den kınama ve yaptırım geldi. Açıklamaları ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Maliye Bakanı Janet Yellen yaptı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, açıklamasında ''ABD, İran Ahlak Polisi tarafından başörtüsünü gevşek giydiği gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından ölen 22 yaşındaki İranlı Mahsa Amini'nin trajik ve vahşi ölümünü kınıyoruz. Sevenleri ve İran halkıyla birlikte yas tutuyoruz'' dedi.

ABD'den İran Ahlak Polisi'ne Yaptırım

Blinken, bu olay ve aralarında barış yanlısı protesto gösterilerinin şiddetle bastırılmasının da olduğu İran'daki diğer insan hakları ihlalleri karşısında, ABD'nin İran Ahlak Polisi ve üst düzey güvenlik yetkililerine 13553 sayılı başkanlık kararnamesi ile yaptırım uygulanacağını bildirdi.

İlgili Haberler İran Cumhurbaşkanı Reisi New York’ta Protesto Edildi

İran Emniyet Güçleri'ne bağlı Ahlak Polisi'nin kadınları başörtülerini uygunsuz taktıkları gerekçesiyle tutukladığı ve başka ifade özgürlüğü kısıtlamaları uyguladığı belirtilen açıklamada, Maliye Bakanlığı'nın Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi'nin (OFAC) her ikisi de Ahlak Polisi'nin üst düzey yetkilileri olan Hacı Ahmed Mirzayi ve Muhammed Rüstemi Çeşme Gaçi'yi yaptırım listesine aldığı bildirildi.

Blinken, OFAC'ın yaptırım lisesindeki diğer isimleri şöyle sıraladı; İran İstihbarat Bakanı İsmail Hatib, İran'ın Çaharmahal ve Bahtiyari eyaletlerinin emniyet amiri Menuşer Emennullahi, emniyet amirinin yardımcısı Kasım Rızai, İran İslam Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanı Kiyumers Heydari, Besic Milisleri Komutan Yardımcısı Salah Abnuş.

Bu kişilerin hepsinin, İran'da şiddete başvurmayan göstericilerin bastırılması ve öldürülmesine karıştığı belirtildi.

Blinken, ''İran hükümeti kadınların sistemli şekilde cezalandırılmasına son vermeli ve barışçı gösterilere izin vermeli. ABD, İran'da insan haklarına desteğini dile getirmeye ve bunları ihlal edenlerden hesap sormaya devam edecek'' ifadelerini kullandı.

İlgili Haberler Reisi: ''Kaos Sahneleri Kabul Edilemez''

Maliye Bakanlığı’na bağlı OFAC’tan bugün yapılan açıklamada, İran'daki Ahlak Polisi'ne İranlı kadınlara karşı istismar ve şiddet eylemleri ve barışçı İranlı protestocuların haklarının ihlali nedeniyle yaptırım uygulama kararı alındığı bildirildi.

Açıklamada, Ahlak Polisi'nin Mahsa Amini'nin ölümünün sorumlusu olduğu kaydedildi.

OFAC ayrıca yaptırım listesindeki yetkililerin, barışçı protestocuları ve İran sivil toplumunu, siyasi muhalifleri, kadın hakları savunucuları ve İran'daki Baha toplumunun üyelerini bastırmak için rutin olarak şiddet uygulayan kurumları yönettiğine dikkat çekti.

Maliye Bakanı Janet Yellen, açıklamasında, ”Mahsa Amini, cesur bir kadındı. Ahlak Polisi nezaretindeki ölümü, İran rejiminin güvenlik güçlerinin kendi halkına karşı sergilediği gaddarca davranışların yeni bir örneğiydi. Bu vicdansız eylemi en sert şekilde kınıyoruz ve İran hükümetine, kadınlara karşı şiddete, toplanma ve ifade özgürlüklerine yönelik şiddet içerikli baskıya son vermesi çağrısı yapıyoruz. İran'ın Ahlak Polisi'ne ve üst düzey İranlı güvenlik yetkililerine yönelik bugünkü yaptırım kararı, Biden-Harris yönetiminin İran'da ve küresel çapta insan hakları ve kadın haklarını korumaya yönelik taahhüdünün göstergesi” dedi.

Açıklamaya göre Ahlak Polisi, 14 Eylül 2022 günü 22 yaşındaki Mahsa Amini'yi kıyafet kurallarına uygun şekilde örtünmediği gerekçesiyle tutukladı ve polis teşkilatında ”eğitim” dersine gönderdi. Aynı gün komaya giren ve hastaneye nakledilen Amini, iki gün sonra iç kanama nedeniyle hayatını kaybetti.

Görgü tanıkları, Amini'nin Ahlak Polisi nezaretinde aldığı yaralar sonucu öldüğünü iddia ediyor. Mahsa'nın babası, basına yaptığı açıklamada, yetkililerin, hastanede kızının bedenindeki yaraları kapattığını ve ailesinin görmesine izin vermediğini söyledi.

Yetkililerse Mahsa'nın ölümünü kalp hastalığına bağladı, ancak ailesi, Mahsa'nın böyle bir rahatsızlığı olmadığını kaydetti.

Yaptırımların etkileri

Maliye Bakanlığı'na göre bugün alınan yaptırım kararı, yaptırım uygulanan kişi ve kurumların Amerika'daki tüm varlıklarının engellenmesini ve OFAC'a bildirilmesini öngörüyor. OFAC yaptırımları, ABD vatandaşlarının ya da Amerika'da bulunan kişilerin yaptırım uygulanan kişi ya da kurumların varlıkları ya da çıkarlarıyla herhangi bir ilişiğinin olmasını yasaklıyor.

Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla iş yapan kişilerin kendilerini de yaptırım riskine attıkları ayrıntısı da açıklamada yer alıyor. Öte yandan bugün yaptırım altına alınan kişi ya da kuruluşlara bilerek mali hizmet sağlayan her türlü yabancı mali kurumun da yaptırım riski altına girdiği kaydediliyor.

Açıklamaya göre OFAC yaptırımlarının gücü ve bütünlüğü, kişileri yaptırım listesine almaktan değil, aynı zamanda yasalar çerçevesinde kişileri listeden çıkarma istekliliğinden geliyor. Yaptırımların nihai amacının cezalandırma değil, davranışlarda olumlu değişim sağlama olduğu belirtiliyor.