Pakistan’dan Afganistan’a dönen birçok kimliksiz mülteciyi bekleyen bir iş ya da ev yok. Mültecilere destek olan sistemler de mevcut değil. Uluslararası yardım kuruluşları ihtiyacı karşılamanın kendilerinin ve hükümetin becerisinden fazlasını gerektirdiğini ve gerekli kaynağa sahip olmadıklarını bildiriyor.
Hadise yalnızca 14 yaşında ama yüzünde yaşamın ağırlığını görmek mümkün: “Yalnızca çayla ekmek yiyip kirayı ödüyoruz. Başka bir şeye paramız yok.”
Hadise Pakistan’dan Afganistan’a dönen 70 bin kimliksiz mülteciden biri. Annesi Nuhbat nasıl hayatta kalacaklarını bilmediklerini söylüyor: “Göç yüzünden hayatımız kötüden daha kötüye gitti. Pakistan’da yasadışı olduğumuz için dertliydik. Burada da paramız yok.”
Pakistan bir okula yapılan saldırıda çoğunluğu çocuk 150 kişinin ölmesi sonrasında kaçak Afgan mülteciler üzerindeki baskısını arttırdı.
Uluslararası Göç Örgütü’nden Mathew Graydon, hem Afgan hükümetinin hem de yardım kuruluşlarının Afganistan’a dönen mülteciler nedeniyle hazırlıksız yakalandığını söylüyor: “Bu durum kaynaklar üzerinde büyük baskı yarattı. Hem hükümet üzerinde, hem de bizim üzerimizde.”
Bu ailelerin birçoğu yıllardır Pakistan’da yaşıyordu. Bazılarının çocukları Pakistan’da doğmuş ve Afganistan’ı hiç tanımıyor. Birçok aile çok az bağları olan mahallelere dönüyor. Birçoğunun tek mal varlığı, üzerlerindeki giysiler.
En fazla mültecinin geri döndüğü bölgeler Kunhar ve Kunduz illeri. Bu bölgelerde çatışmalar sürüyor. Bu nedenle birçok mülteci eski evlerine dönemiyor ve ülke içi mülteciye dönüşüyor.
Yalnızca en zor durumda olanlar devletten ya da yardım kuruluşlarından destek görebiliyor çünkü fonlar yetersiz. Birçok aile ise kendi başlarına bırakılıyor.
Bu mülteci aile için Pakistan’da hayat kötüyken, Afganistan’da bir felakete dönüşmüş. Ailenin gelecekle ilgili hiçbir umudu yok.
KABİL —