Türkiye’de akaryakıt fiyatlarına Temmuz ayı itibariyle altı aylık üretici enflasyonu (ÜFE) olan yüzde 19,49 oranında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) zammı getirilmesinin ardından motorin ve benzinin litre fiyatı 46 TL’yi aştı. ÖTV’ye yapılan son zamla birlikte bir yılda benzinin fiyatı yüzde 72,5, motorinin fiyatıysa yüzde 81 artmış oldu.
Minibüs yolcu ücretlerine İzmir’de geçen ay zam yapılmasına rağmen akaryakıta gelen son zam minibüsçüleri bir kez daha zora soktu. Tamir, bakım, sigorta, kasko gibi maliyetlerinin artması nedeniyle uzun dönemdir sıkıntıda olan minibüsçüler, devletten ticari taşıtlara akaryakıta indirim istiyor.
Your browser doesn’t support HTML5
Akaryakıta ÖTV zammı minibüsçüleri zora soktu
Zam kontak kapattırdı
İzmir’de minibüs şoförlüğü yapan Halit Önen, Karşıyaka ilçesindeki minibüs durağında bulunan 33 araçtan 8’inin zammın ardından kontak kapattığını söyledi.
VOA Türkçe’ye konuşan Önen, “Para kazanamıyor mal sahipleri. Gelir, gideri karşılamıyor. Zaten yazın ortasındayız, okullar da kapanmış durumda, millet tatiline gidiyor. İşler de yok. Araçlar da kapatıyor, hiç çalışmıyor” dedi.
Aynı duraktaki diğer bir minibüs şoförü Sedat Görmez de “Boş dolmuşla kendimizi götürüp getiriyoruz. Başka yaptığımız bir şey yok. Pompaya yanaşınca canımız acıyor artık. Aldı başını gidiyor” diye konuştu.
Turkey diesel price hike
“Akşama kadar 700-800 lirayı toplarsak Allah bereket versin demek zorunda kalıyoruz”
Maliyetlerin artması yüzünden günlük hasılatın içinden aldıkları yevmiyelerin giderek azaldığından yakınan Görmez, “Biz sabah (saat) 6.00-6.30 gibi başlıyoruz, gece bire kadar direksiyon sallıyoruz. Şu an en kötü inşaat amelesinin almış olduğu yevmiye, 1500-2000 liraların altında değilken, biz akşama kadar 700-800 lirayı toplarsak Allah bereket versin demek zorunda kalıyoruz” diye konuştu.
Giderlerine gelen zamları yolcu ücretlerine yansıtmaları halinde bir biletin 40 liraya çıkacağını söyleyen Görmez, “Zaten boş gidip geliyoruz, bu sefer dolmuş işini komple kapatmamız gerekir” dedi.
“Belediyenin ücretlerinin üzerine çıkamıyoruz, çünkü onunla rekabet edebilecek gücümüz yok”
İzmir’de Ocak ayında Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü’nde (UKOME) biniş ücretlerine zam talepleri kabul edilen minibüsçüler, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin de toplu taşımaya zam yapmasının ardından Haziran ayında yeni zamlı tarifeyi uygulamaya sokmuştu.
Minibüsçüler akaryakıta gelen son zammın, mesafenin uzunluğuna göre 20, 25, 30 ve 35 lira olarak uygulanan yeni tarifeyi de yetersiz bıraktığını söylüyor. Ancak belediyeden daha pahalıya taşımacılık yaparlarsa müşterileri kaçıracaklarından endişelenen minibüsçüler yeni bir zammı daha UKOME’ye taşıyamıyor.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan İzmir Minibüsçüler Esnaf Odası Başkanı Mehmet Kayışdikici, “Belediyenin ücretlerinin üzerine çıkamıyoruz, çünkü bizim onunla rekabet edebilecek gücümüz yok. Son dönemde belediyeye bir tane yolcu maliyeti 41 liraya çıktı. Bizim istediğimiz bizi yönetenlerden, yılbaşında işçiye memura TÜFE’ye göre ne kadar zam yapılıyorsa bizim de toplu ulaşım o kadar arttırılsın. Bu esnaf zaten bitmiş vaziyette” dedi.
Akaryakıt masrafının araçların günlük hasılatının üçte birini aştığını söyleyen Kayışdikici, “Biz eskiden 7 lira para kazandık mı 1 lirası akaryakıta giderdi” ifadesini kullandı.
Akaryakıta zam geldikçe taşıma ücretlerini arttırarak yolcularını kaybetmek istemeyen minibüsçü esnafının hükümetten talebi ticari taşıtlara indirimli akaryakıt. Oda Başkanı Kayışdikici, “Belediyeler, resmi kurumlar KDV-ÖTV ödemeden akaryakıt alıyor. Bize de verilsin, biz de toplu ulaşım yapıyoruz” dedi.
“Çalıştıracak şoför bulamıyoruz”
Akaryakıta gelen zammın yanı sıra diğer maliyetlerin de giderek arttığını söyleyen Kayışdikici, araçların gelirlerinin düşmesi yüzünden şoförlerin de iş bıraktığını anlattı.
Araç sahiplerinin çalıştıracak şoför bulamadığından yakınan Kayışdikici, “Biz burada ondalık üzerine çalışıyoruz. Şoför 1000 lira iş yaparsa, 200 lira yevmiye alması lazım. Yani yüzde 20 ile çalışıyoruz. Bugün bir tankere giden, miksere giden bir şoförün aylık maaşı 50 bin lira. Artı bunların harcırahları var. Minibüste bizim şoför arkadaş bunu alıyor mu? Almıyor” sözleriyle tepkisini dile getirdi.