Türkiye’de üç dönem milletvekilliği yapmış 70 ismi parti tüzüğü gereğince aday göstermeyecek olan iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin, 99 kadın aday gösterdiği aday listesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın İstanbul 1.Bölge’de 6. sırada olması dikkat çekti.
AKP aday listesini Yüksek Seçim Kurulu’na, Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop ile Seçim Koordinasyonu Sorumlusu Mustafa Ataş sundu. Burada AKP’nin milletvekili aday profilini açıklayan Şentop, 451 erkek ve 99 kadın aday gösterdiklerini kaydetti. TBMM’deki mevcut 312 milletvekilinden parti tüzüğündeki üç dönem kuralı nedeniyle 70 ismin başvuru yapmadığını belirten Şentop, şu bilgileri verdi:
"Geri kalan 242 kişiden 105 arkadaşımız listelerde değerlendirilemedi. Bunlardan 10'u başvuru yapmamış arkadaşımızdı. Başvuru yaptığı halde değerlendirilemeyen arkadaşlarımızın sayısı 95. 24. dönemde görev yapan 137 arkadaşımız listelerde değerlendirilmiş oldu. 22 ve 23. dönemlerde görev yapmış arkadaşlarımızdan da 12'si listede değerlendirildi. Adaylarımızdan 2'si ilkokul, 41'i lise, 321'i lisans, 186'sı da lisansüstü diploması sahibi.’’
Erdoğan müdahalesi var mı?
Mustafa Şentop, Amerika’nın Sesi’nin, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın listeleri önceden gördüğü, müdahale ettiği iddialarını nasıl değerlendireceksiniz?" sorusu üzerine ise, şu yanıtı verdi:
"Sayın Cumhurbaşkanımız partimizin kurucu genel başkanıdır, partimizin işleyişi, kurumsal yapısıyla ilgili birçok temel konu onun genel başkanlığı zamanında konulmuştur. Başta Genel Başkanımız, Başbakanımız olmak üzere hepimiz onunla birlikte siyaset yaptık, siyaset yapmaya başladık. Dolayısıyla Sayın Cumhurbaşkanımızın ayrıca listeleri görmesi, incelemesi gibi bir şeye gerek yok. Zaten esasen onun koyduğu ilkeler, çerçeveler içerisinde siyaset yapan bir siyasi hareketiz. Müdahale var mı? Böyle bakarsanız, geniş manada evet denebilir. Ama listeyi görmek, incelemek anlamında bir şey değil kesinlikle."
Arınç-Gökçek polemiği etkiledi mi?
Bu arada Türkiye kamuoyunda geçtiğimiz haftalarda, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek arasında Fethullah Gülen’e yakınlık ve imarlı arazi satışı polemiği yaşanmıştı. Gökçek’in küçük oğlu Osman Gökçek ise, Ankara’dan AKP’ye aday adayı olarak başvurmuştu. Ancak Arınç, oğul Gökçek için ‘Bu partinin bana vefası varsa aday gösterilmez’ demişti.
Osman Gökçek’in listede olmadığını ise, Mustafa Şentop YSK’da açıkladı. Ancak Arınç’ın ricasını değil AKP’de ilke kararı vurgusu yapan Şentop, "Gerçekten bir insan gerekli nitelikleri taşıyorsa siyasi haktır, başvuru yapabilir. Ama temel bir ilke kararı belirledik ve yakın akrabalık ilişkileri içerisinde adaylık müracaatı yapan kardeşlerimizi, arkadaşlarımızı listeye koymadık. Bu, bir başka arkadaşımızın ricası, hatırı için olmuş bir şey değil. Tamamen bir prensip kararı gereği oldu’’ dedi.
Erdoğan kadrosu listede mi?
AKP listesinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yakın isimler göze çarptı. Erdoğan’ın kızı Esra Albayrak ile evli olan Berat Albayrak, İstanbul 1.Bölge’de 6. sırada olması dikkat çekti. Damat Albayrak’ın adaylığı, uzmanlarca ‘günün sürprizi’ olarak yorumlandı.
Erdoğan’ın Başbakanlığı dönemindeki danışmanı Ertan Aydın, Ankara 1. Bölge’de 6. sırada aday gösterildi. Aydın, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun da danışmanlığını sürdürmüş ancak Erdoğan ile bağını koruduğu yorumu medyada yer almıştı. Erdoğan’ın beraberinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na taşıdığı Aydın Ünal ise, Ankara 2. Bölge’de 5. sıra adayı oldu.
Erdoğan’ın bir başka danışmanı Mustafa Varank’ın kendisi değil ancak kuzeni listeye girdi. Ancak Mimar olduğu belirtilen Fatma Varank, seçilmesi pek mümkün olmayan sırada İstanbul 1.Bölge’de 21. sırada aday oldu. Varank, Çevre Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdür Yardımcısı idi.
Erdoğan döneminde Başbakanlık Müsteşarı iken 17 Aralık yolsuzluk soruşturması ardından İçişleri Bakanlığı’na getirilen Efkan Ala ise, Erzurum 1. Sıradan aday gösterildi.
Erdoğan’ın Başbakan iken TBMM’deki Özel Kalem Müdürü şimdi ise TİKA Genel Müdürü Serdar Çam’ın eşi Selva Çam, Ankara 2.Bölge’de 3. sıradan aday yapıldı.
Ayrıca Başbakan Davutoğlu danışmanları da Vedat Bilgin, Ankara 2. Bölge’de 4. sırada ve Durmuş Ali Sarıkaya ise İstanbul 2.Bölge’de 5. sırada aday olarak göze çarptı.
11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül döneminde Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri olan Mustafa İsen ise, Sakarya 2. sıradan aday yapıldı.
Erdoğan’ın Mücahit adıyla tanınan danışmanı Ali İhsan Arslan da Ankara 1.Bölge’de 3.sırada aday yapıldı.
Davutoğlu’nun kurucu fikir babası olduğu SETA’daki isim ve danışmanı Taha Özhan ise, Malatya’da 2. sırada aday.
Bakanlar il veya sıra değiştirdi
AKP listesine Hükümet’teki isimler açısından bakıldığında ise; Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç (Bursa), Başbakan Yardımcısı Ali Babacan (Ankara), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız (Kayseri), Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu (Antalya), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik (Şanlıurfa), Gümrük Bakanı Nurettin Canikli (Giresun), Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker (Diyarbakır), Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik (Adana), üç dönem kuralı nedeniyle adaylık başvurusu yapmadı.
Başbakan Davutoğlu ise, 2011’de olduğu gibi Konya 1. sıradan aday oldu.
Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu Edirne’de iken Bursa 1.s ırada aday gösterildi. Arınç’ın yokluğunda Müezzinoğlu’nun, Yunanistan göçmeni kimliğiyle Bursa’daki Balkan göçmenlerinden oy alacağı nedeniyle il değiştirdiği iddia edildi. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Bingöl’de iken Diyarbakır 1. sıraya alındı.
Diğer bakanlar ise aday listesinde mevcutta vekil oldukları illerinden yeniden aday gösterildi ancak çoğu 2011’in aksine bu sefer ilk sıraya geçti. Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı Eskişehir’de, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz Sivas’ta ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi Denizli’de ilk sırada yerlerini korudu.
Hükümet’teki tek kadın bakan olan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam Sakarya’da 4. sırada iken şimdi 1. sırada gösterildi.
Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, Ankara 1. Bölge’de 6. sırada iken şimdi aynı bölgede 1. sıradan gösterildi. Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce, geçen seçimde İstanbul 1. Bölge’de 3. sırada iken şimdi aynı bölgede ancak 1. sıra adayı oldu. Avrupa Birliği Bakanı Volkan Bozkır da, İstanbul 2. Bölge’de 5. sırada iken şimdi aynı bölgede 1. sıraya yükseldi. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık Kocaeli’de 2. sırada iken şimdi 1. sıraya yerleşti. Erdoğan’ın Başbakanlık dönemindeki özel kalem müdür yardımcılığı görevi sonrasında vekil olan Akif Çağatay Kılıç, 2011’de Samsun’da 5. sıradan seçilmişken şimdi 1. sıra adayı gösterildi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Batman’da 1. sıradan vekil olmuşken şimdi 22.Dönem’de ilk kez seçildiği Gaziantep 1.sırada.
Kadın adaylarda ne dikkat çekti?
2011 seçimlerinde 46 kadın milletvekilini TBMM’ye taşıyan AKP’de 99 kadın aday incelediğinde sadece 4 ilde birinci sırada oldukları gözlendi. Kadın Bakan Ayşenur İslam’ın Sakarya 1. sırada olduğu listede ayrıca mevcut vekillerden Aksaray’da İlknur İnceöz 3. sırada iken şimdi 1. sırada ve Malatya’da Öznur Çalık 3. sırada iken şimdi 1.sırada gösterildi.
AKP Grup Başkanvekilliği yürüten kadın vekiller Belma Satır İstanbul 1. Bölge’de 5. Sırada iken şimdi 2. sırada ve Ayşe Nur Bahçekapılı da İstanbul 2. Bölge’de yeniden 2. sırada aday oldu.
AKP Genel Başkan Yardımcısı Tülay Babuşçu ise, Balıkesir milletvekili iken aday gösterilmemesiyle dikkat çekti. Babuşçu, Türkiye Cumhuriyeti için Twitter’da "Osmanlı İmparatorluğu'nun 90 yıllık reklam arası sona erdi" mesajıyla kamuoyunda tartışma yaratmıştı.
İzmir’de 2. Bölge’de 2. sırada Nesrin Ulema (Eczacı) aday gösterilmesiyle aynı bölgede aynı sıradaki CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun rakibi oldu.
Bu arada AKP’nin aday gösterdiği 99 kadından 49’unun başörtülü olması dikkati çekti.
Işılak var Tatlıses yok
Ayrıca AKP seçim şarkılarına imza atan Uğur Işılak, İstanbul 3. Bölge’de 9. sırada aday olurken; Şanlıurfa’dan başvuran İbrahim Tatlıses listeye alınmadı.
Ermeni kökenli gazeteci ve YeniŞafak yazarı Markar Esayan ise, 2011 seçimlerinde oy oranları itibariyle seçilmesi sıkıntılı olabilecek İstanbul 2.Bölge’de 12.sırada aday gösterildi. Mevcut bilgiler çerçevesinde, AKP’deki tek Ermeni kökenli aday oldu.
BBP'nin vefat eden lideri Muhsin Yazıcıoğlu'nun damadı Mustafa Afşin Yazıcıoğlu ise, İstanbul 3. Bölge’de 11. sıradan aday oldu. Ancak bir başka Yazıcıoğlu soyadlı isim hayal kırıklığı yaşadı. Türkiye’de ‘efsane vali’ olarak anılan vefat etmiş Recep Yazıcıoğlu’nun işadamı oğlu Mehmet Kemal Yazıcıoğlu, Ankara’dan adaylık başvurusu yapmıştı ancak liste dışı kaldı.
AKP’nin İstanbul Eski İl Başkanı Aziz Babuşcu, İstanbul 2.Bölge’de 4. sırada aday oldu. Bu arada AKP’nin ‘Belediye başkanları adaylık için istifa edemez’ ilkesinde ‘istisna’ olan isim Mehmet Özhaseki ise Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı bıraktığı Kayseri’de 1.sıradan aday yapıldı.