Alman hükümeti, NATO‘ya üye ülkelerin gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYİH) asgari yüzde 2'sini savunmaya ayırmaları konusunda alınan kararın bir özel kanunla bütçede güvence altına alınması planından geri adım atıyor.
Alman medyasında çıkan konuyla ilgili haberleri doğrulayan bir hükümet sözcüsü, Dışişleri Bakanlığı’nın çekinceleri gerekçesiyle yüzde 2 hedefinin yasalaştırılması ve bütçede koşul olarak yer alması planından vazgeçildiğini ve mevcut yasal durumun yeterli olduğu görüşünün ağır bastığını açıkladı.
Ayrıca kesin bir yüzdenin yasal olarak belirtilmesinin sorunlu olduğu, NATO’nun güncel gelişmelere göre bütçe oranını değiştirecebileceği de vurgulandı.
Scholz yüzde 2'lik hedefe bağlı kalınması gerektiğini vurgulamıştı
Başbakan Olaf Scholz son olarak Berlin'de düzenlediği geleneksel yaz tatili öncesindeki basın toplantısında, Alman hükümetinin NATO kararı doğrultusunda uzun vadede gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 2'sini savunmaya harcamayı planladığını vurgulamıştı.
Scholz, "Alman ordusu için yüzde 2'yi savunmaya harcamaya karar verdik. Önümüzdeki yıl bunu ilk kez bütçe fonlarından ve özel varlıklardan finanse edeceğiz" demiş ve "Birçok kez söylediğim şeyi burada da tekrarlıyorum: Bütçenin koşulları tükense bile bu karar böyle kalacaktır" diye eklemişti.
2022 yılının rakamlarına bakıldığında Almanya’nın bütçesindeki savunma payının, GSYİH’sinin yaklaşık yüzde 1,53’üne denk geldiği görülüyor. Almanya'nın GSYİH'ının yüzde 2'si ise yaklaşık 75 milyar Euro ediyor.
Yüzde 2 meselesi Almanya ile ABD arasında gerilime yol açmıştı
Almanya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Rusya lideri Putin’in saldırgan politikasına karşılık vermek için savunma harcamalarını arttırma kararı almıştı.
Scholz geçen yıl Mart ayında savunma bütçesine ek olarak 100 milyar Euro'(luk bir fon ekleneceğini, "Şu andan itibaren her yıl gayri safi yurtiçi hasılamızın yüzde 2’sinden fazlasını savunmamıza yatıracağız" sözleriyle bütçenin yüzde 2'sinin savunma giderlerine harcanması hedefine uyacaklarını açıklamıştı. Bu açıklama, Almanya’nın savunma politikası üzerinde büyük bir değişiklik olarak yorumlanmıştı.
Berlin, Rusya-Ukrayna Savaşı öncesinde yıllardır hem ABD hem de NATO’dan gelen "savunma harcamalarını GSYİH’nin yüzde 2’sine yükselt" isteklerini karşılıksız bırakıyordu. Bu konu, Almanya ile ABD arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu.
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Berlin hükümetini savunma harcamaları konusunda gerekli ödemeleri yerine getirmediği için uzun süre eleştirmiş, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Berlin’in o dönemde GSYH'sinin yüzde 1,23'lik bölümünü yükseltmemesi üzerine 2018 yılında Almanya'daki 12 bin askerini geri çekerek bu ülkedeki savunma güçlerinin sayısını 36 binden 24 bine düşüreceğini açıklamıştı.
Türkiye savunmaya bütçesinin yüzde 1,31’ini ayırıyor
NATO üyesi ülkeler 2014 yılında GSYİH'lerinin yüzde 2'si seviyesinde savunma harcaması yapmayı taahhüt etmişti. NATO verilerine göre Türkiye'nin 15 milyar dolar düzeyinde olan askeri harcamaları GSYİH'nın yüzde 1,31'ine tekabül ediyor.
NATO'ya GSYİH bakımından en fazla payı Rusya'nın komşusu Polonya harcıyor. Polonya savunma harcamalarına yaklaşık yüzde 4 oranında bütçe ayırıyor. ABD'nin savunmaya ayırdığı yaklaşık 860 milyar dolarlık bütçe, ülke GSYİH'nın yüzde 3.49'u civarında. GSYİH'nin savunmaya ayrılan yüzdesi sıralamasının en sonunda ise binde 72 ile Lüksemburg yer alıyor.
