Cumhuriyetçi Partili eski Başkan Donald Trump, Arizona eyaletinde neredeyse tüm kürtaj işlemlerini suç sayan bir yasa ile çok ileri gidildiğini kabul etti ve eyalet temsilcilerine yasayı değiştirmeleri çağrısında bulundu. Ancak Trump, iki yıl önce federal kürtaj hakkını iptal eden ABD Anayasa Mahkemesi’nin kararını savundu.
Arizona Eyalet Yüksek Mahkemesi, neredeyse tüm kürtajları yasaklayan ve uzun süredir uygulanmayan 160 yıllık bir yasanın önünü açarak, tartışmaları alevlendirdi. Arizona'nın eyalet olmasından önce, 1864 yılından kalma yasa, tecavüz veya ensest için hiçbir istisna getirmiyor ve kürtaja yalnızca annenin hayatının tehlikede olması halinde izin veriyor.
Your browser doesn’t support HTML5
Arizona, 160 yıl önceki kürtaj yasağını onayladı; Trump eyaletin “çok ileri gittiğini” söyledi
Trump, bir bağış toplama etkinliği için Atlanta'ya inişinin ardından destekçilerine ve gazetecilere açıklama yaptı. Arizona'nın bu kararla çok ileri gidip gitmediği sorulduğunda Trump "Evet, çok ileri gittiler" yanıtını verdi.
Bu durumun düzeltileceğini ve meselenin, eyaletlerin haklarıyla ilgili olduğunu söyleyen Trump, "Düzeltilecek ve eminim ki vali ve diğer herkes bunu tekrar mantıklı hale getirecek. Bence çok hızlı bir şekilde halledilecek" dedi.
Trump, Demokratlar’ın Kasım ayındaki seçimlerde belirleyici bir unsur olmasını umdukları kürtaj hakları konusunda bu hafta yayınladığı açıklama nedeniyle siyasi baskıyla karşı karşıya.
Trump, videolu açıklamasında, ulusal bir kürtaj yasağını desteklemeyi reddetmiş ve kısıtlamaların sınırlarının eyaletlere bırakılması gerektiğine inandığını söylemişti.
Trump’ın bu açıklaması dindar muhafazakarları kızdırmış ve kürtaj haklarını Trump'ın zayıf yönlerinden biri olarak gören Başkan Joe Biden'ın müttefiklerini harekete geçirmişti.
İlgili Haberler Ülke çapında kürtaj yasağını desteklemeyen Trump’a göre karar eyaletlere bırakılmalıTrump, başkan olduğu dönemde aday gösterdiği ve Anayasa Mahkemesi’ne atanan üç yargıcın, kürtajı federal güvence altına alan 1973 tarihli “Roe v. Wade” kararını bozma yönünde oy kullanmasından gurur duyduğunu belirtirken, eyaletlerin farklı sınırlamalara sahip olacağını söylüyor.
Cumhuriyetçi Partili eski Başkan sadece tecavüz, ensest ve annenin hayatının risk altında olduğu durumlarda kürtaj için üç istisnayı destekliyor.
Trump, Florida'da altı haftadan sonra kürtajı yasaklayan yasa hakkında da konuştu ve "muhtemelen bu da değişecek" dedi.
Trump, "52 yıl boyunca insanlar Roe v. Wade'i sona erdirmek, kararı eyaletlere geri vermek istediler. Biz bunu başardık. Bu inanılmaz bir şeydi, inanılmaz bir başarıydı. Şimdi eyaletler ne istediklerini ortaya koyuyorlar. Bu halkın iradesidir. Dolayısıyla Florida (yasası) da muhtemelen değişecek" ifadelerini kullandı.
Trump, kürtaja erişimi Floridalılar için bir hak haline getirecek olan eyalet anayasası değişikliği konusunda, kendisinin nasıl oy kullanmayı planladığına ilişkin soruları yanıtsız bıraktı.
Eski Başkan, Arizona'da ya da başka herhangi bir eyalette kısıtlamaların ve erişimin ne düzeyde olması gerektiğini düşündüğü konusunda da ayrıntılı bilgi vermedi.
Demokratlar Trump'ı sorumlu tutuyor
Eyaletlerin gebeliklerin sonlandırılmasına ilişkin yasal çerçeveyi büyük ölçüde değiştirme girişimleri, 2024 başkanlık seçimleri kampanyalarında kürtaja erişim politikalarını ön plana çıkarıyor.
Karara tepki gösteren Demokratlar, kürtaja erişimin engellenmesinden, Anayasa Mahkemesi’ne seçtiği yargıçlar nedeniyle Trump'ı sorumlu tutuyorlar.
Demokrat Partili Başkan Joe Biden da bugün yaptığı açıklamada, Arizonalılar’ı, Kasım ayındaki başkanlık seçimlerinde kendisine oy vermeye çağırdı.
Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida ile birlikte düzenlediği basın toplantısında Biden'a, 1864 yasası kararının ardından Arizona halkına ne söyleyeceği soruldu.
Biden, bu soruya, "Beni seçin. Ben 20. Yüzyıl’dayım, 21. Yüzyıl’dayım. Eski çağlarda değil” dedi ve 160 yıllık yasanın uygulandığı dönemde Arizona’nın eyalet bile olmadığını hatırlattı.
Doktorlar da ceza alabilir
Arizona'nın en yüksek mahkemesi, kürtaja karşı 1864 yasası kapsamında doktorların yargılanabileceği konusunda uyarıyor. Kararda, doktorların hamileliğin ilk 15 haftasında kürtaj yaptıkları için suçlanamayacağı sonucuna varan daha önceki bir alt mahkeme kararı iptal edildi.
Yasa, mahkumiyet halinde iki ila beş yıl hapis cezası öngörüyor. Arizona’daki aile planlaması avukatları, cezai yaptırımların sadece doktorlar için geçerli olacağına inandıklarını söyledi.
Arizona Eyalet Yüksek Mahkemesi, uygulamanın en az iki hafta daha başlamayacağını söylüyor. Ancak davacılar, ilgili bir davada yargıçların eyalet öncesi yasağı onaylaması halinde uygulamayı geciktirmek için yapılan anlaşmaya dayanarak, ertelemenin iki aya kadar çıkabileceğini kaydediyor.
Referanduma sunulacak mı?
Arizona Valisi Katie Hobbs, eyaletin yasama organını yasağı kaldırmaya çağırdı.
Hobbs, "Bunun için harekete geçebilirler ve bu yasağı yürürlükten kaldırmak için bir önerge verebilirler ve bunu yapmalılar. Bunu yapacaklarını umuyorum çünkü bunun Arizona için yıkıcı sonuçları olacak" dedi.
Kürtaj hakları savunucuları geçen ay Arizona seçmenlerinden, eyalet anayasasında kürtaj hakkı talep etmeleri için bir girişim başlatmıştı. Yeterli imza toplanması halinde Arizona, üreme hakları konusunu doğrudan referanduma sunan son eyalet olacak.
Önerilen anayasa değişikliği, bir ceninin rahim dışında hayatta kalana yani hamileliğin 24. haftasına kadar, kürtaj haklarını garanti altına alıyor. Değişiklik ayrıca annenin hayatını kurtarmak ya da fiziksel veya ruhsal sağlığını korumak için daha geç dönem gebeliklerin sonlandırılmasına da izin veriyor.