Azerbaycan, Ermenistan ile nihai barış anlaşmasından önce geçici düzenleme önerdi

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Bağımsız Devletler Topluluğu devlet başkanları toplantısı çerçevesinde Rusya'da biraraya gelmişti. (26 Aralık 2023)

Azerbaycan'ın Ermenistan ile daha geniş kapsamlı bir anlaşma üzerinde çalışırken, geçici bir düzenleme olarak gelecekteki bir barış anlaşmasının temel ilkelerine ilişkin bir belge imzalamayı önerdiği bildirildi. Açıklama, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Müşaviri Hikmet Hacıyev’den geldi.

Hem Erivan hem Bakü, Azerbaycan'ın eski ayrılıkçı bölgesi Dağlık Karabağ üzerindeki çatışmayı sona erdirmek için bir barış anlaşması imzalamak istediklerini defalarca dile getirdi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev Cumartesi günü yaptığı açıklamada, bir mutabakat metninin yüzde 80-90 oranında hazır olduğunu söyledi ancak Ermenistan'ın anayasasını değiştirerek Karabağ'ın bağımsızlığına dolaylı olarak atıfta bulunan maddeyi çıkarmasından önce imzalanmasının mümkün olmadığını yineledi. Erivan, bu değişikliği reddediyor.

Karabağ'ın etnik Ermeni sakinleri, Azerbaycan'ın yıldırım taarruzuyla bölgeyi geri aldığı ve yaklaşık 100 bin Ermeni'nin kaçmasına neden olduğu Eylül 2023'e kadar 30 yıldan fazla bir süre Azerbaycan'dan fiili olarak bağımsızdı.

Her iki ülke de son aylarda sınırların belirlenmesi dahil barış anlaşması konusunda ilerleme kaydetmeye çalıştı; Ermenistan tartışmalı dört sınır köyünü Azerbaycan'a devretmeyi kabul etti.

Cumhurbaşkanı'nın dış politika danışmanı olan Hikmet Hacıyev Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, temel ilkelere ilişkin bir belgenin geçici bir mutabakat olarak değerlendirilebileceğini ve ikili ilişkilerin temelini oluşturarak komşuluk bağlarını güvence altına alabileceğini söyledi.

Hacıyev, anlaşmanın Azerbaycan'ın Kasım ayında düzenleyeceği COP29 iklim zirvesine kadar imzalanabileceğini de kaydetti.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Haziran ayında Azerbaycan ile barış anlaşmasının tamamlanmaya yakın olduğunu; ancak ülkesinin anayasasını değiştirme taleplerini kabul etmeyeceğini söylemişti.

Paşinyan'ın bu açıklamalarının ardından polis ve göstericiler arasında çatışmalar yaşanmıştı. Bu çatışmalar, harabeye dönmüş köylerin Azerbaycan'a geri verilmesi dahil Ermenistan Başbakanı’nın politikalarını kınayan ve istifasını talep eden bir dizi protestonun sonuncusu olmuştu.

Ermenistan'da Anayasa Günü olan 5 Temmuz'da Paşinyan, ülkenin “halkın kendi oluşturduğu ve kabul ettiği” yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu söylemişti.