Başbakanlık Sistemi Oylaması OHAL’de mi?

TBMM Genel Kurulu, olağanüstü hal ilanını (OHAL) 3 ay süreyle daha uzatmayı öngören Başbakanlık Tezkeresi’ni kabul etti.

Türkiye’nin son haftalardaki gündeminde TBMM Anayasa Komisyonu’nda AKP ve MHP oylarıyla 30 Aralık’ta Başkanlık Sistemi’ne geçilmesini öngören anayasa değişikliği teklifi kabul edilmesi vardı. Gelecek Pazartesi günü TBMM Genel Kurulu gündemine alınacak anayasa değişikliği teklifine ilişkin en önemli soru, AKP ve MHP oylarıyla yasalaştığında halk oylamasına hangi şartlar altında sunulacak olmasıydı. Türkiye’nin geleceğine ilişkin en önemli anayasal ve siyasi değişiklik olarak kamuoyunda tartışılan Başkanlık Sistemi’ne geçiş ile ilgili halk oylamasını OHAL koşullarında gerçekleştirilmesi ihtimali tartışma yaratıyordu. Bugün iktidar partisi AKP’nin tavrı ortaya çıktı ve Başbakan Binali Yıldırım’ın imzasıylaTBMM Başkanlığı’na sunuldu. Tezkere, TBMM Genel Kurulu'nda AKP'nin yanı sıra MHP'nin oylarıyla kabul edildi.

TBMM’nin 21 Temmuz 2016 tarihli ve 1116 sayılı kararı ile ülke genelinde OHAL ilan edilmişti. Türkiye’de OHAL’in devamı, 11 Ekim 2016 tarihli ve 1130 sayılı karar ile uygulanmıştı. İlk önce 15 Temmuz Darbe Girişimi gerekçesiyle ilan edilen OHAL’e, şimdi 6 aylık sürecin ardından yeniden Türkiye’de ihtiyaç olduğu savunuluyor.

Hükümet’in Anayasa’nın olağanüstü hal ilamını düzenleyen 120. maddesine dayalı tezkeresine göre; OHAL, 19 Ocak 2017 Perşembe günü saat 01.00’den geçerli olmak üzere 3 ay süre ile uzatılacak.

Türkiye’de OHAL’in 1980’li yıllarda bölgesel ve iller düzeyinde yaşanması ardından ilk kez tüm ülkeyi kapsayacak şekilde ilanı bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 21 Temmuz’un ilk dakikalarında açıklanmıştı. OHAL’in gerekçesi, darbe girişimini gerçekleştiren Fethullah Gülen Cemaati Terör Örgütü ya da Paralel Devlet Yapısı (PDY) ile mücadele edilmesi olarak ifade edilmişti.

Birleşmiş Milletler (BM) Örgütü, BM İnsan Hakları Raportörü David Kaye ve BM İşkence Raportörü Nils Melzer Türkiye ziyaretleri çerçevesinde, OHAL’in sona erdirilmesi çağrısını defaten yinelemişti. Avrupa Birliği (AB) kurumları da, Türkiye İlerleme Raporu 2016 metni başta olmak üzere pek çok vesileyle OHAL’in sonlandırılması gerektiğini ve ülkedeki demokrasi koşullarında ciddi geriye gidiş endişelerini dile getirmişti.

Kurtulmuş ile Yıldırım neden çelişti?

Bu arada dün Bakanlar Kurulu, Erdoğan’ın başkanlığında Cumhurbaşkanı Sarayı’nda toplanmıştı. Ardından Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, “OHAL laf olsun diye çıkarılmış bir karar değildir” görüşünü dile getirmişti ve “Bunlar bugünkü Bakanlar Kuruluna gelmedi. Belki önümüzdeki haftaki Bakanlar Kuruluna gelebilir, bu hafta gelmedi” açıklaması yapmıştı.

Başbakan Binali Yıldırım ise, AKP Grup Toplantısı’nda, “Bu hafta içerisinde Olağanüstü Hal’in (OHAL) 3 ay uzatılmasına yönelik kararı da Meclisimiz görüşecek ve karara bağlayacak” dedi. Sonrasında Yıldırım, gazetecilerce yöneltilen “OHAL’in uzatılması Bakanlar Kurulunda mı kararlaştırıldı?” sorusuna da “Gayet tabii, usul neyse önceki gibi, aynı şekilde” yanıtını verdi.