ABD Başkanı Joe Biden, Anayasa Mahkemesi'ni yeniden şekillendirmek amacıyla ömür boyu görev yapan dokuz yargıç için dönem sınırlaması getirilmesi ve etik kuralların yürürlüğe konması gibi kapsamlı önerileri değerlendiriyor.
ABD basınında yer alan haberlere göre Biden, geçtiğimiz hafta sonu Kongre İlericiler Grubu üyelerine “Anayasa Mahkemesi konusunda yardımınıza ihtiyacım olacak. Zamanı gelmeden duyurmak istemem ama mahkemeyi sınırlandırmaya yönelik büyük bir girişimde bulunmak üzereyim” dedi.
Biden, “Son üç aydır anayasa konusunda uzman akademisyenlerle çalışıyorum ve biraz yardıma ihtiyacım var” diye ekledi.
Biden geçmişte ABD başkanları tarafından atanan Anayasa Mahkemesi adaylarının onay oturumlarını düzenleyen Senato Yargı Komisyonu'nun başkanlığını yapmıştı. Uzun zamandır kurumsalcı olarak tanımlanan Biden, mahkemeyi küçültme ve mevcut 6-3 muhafazakar çoğunluğu bozmak için daha fazla liberal yargıç atama önerilerine direniyor.
Biden mahkemenin genişletilmesine karşı çıkma fikrini değiştirmiş gibi görünmüyor.
Ancak Biden'ın eski Başkan Donald Trump'a karşı yürüttüğü başkanlık seçimi kampanyası sırasında önerdiği herhangi bir değişikliğin, Demokratlar'ın Senato'da, Cumhuriyetçiler'in de Temsilciler Meclisi'nde sahip olduğu dar marjlı çoğunluk göz önüne alındığında, hemen yürürlüğe girmesi beklenmiyor.
Biden için daha da düşük bir olasılık, bir anayasa değişikliği yoluyla yeni uygulamaları yürürlüğe koymaya çalışmak olabilir. Ancak bunun için Kongre'nin her iki kanadının üçte ikisinin desteğine ya da eyaletlerin üçte ikisinden oluşan bir konvansiyon ve ardından eyalet yasama meclislerinin dörtte üçünün onayı gerekiyor.
İlgili Haberler Biden’dan Anayasa Mahkemesi’nin Trump kararına tepki: "Başkanları krallara dönüştürebilecek tehlikeli bir emsal"Biden, 2020 kampanyası sırasında söz verdiği gibi, mahkeme reformunu incelemek için bir komisyon oluşturdu. Komisyon, uzun bir rapor yayınlamasına rağmen herhangi bir tavsiye vermedi ve Biden herhangi bir eylemde bulunmadı.
Biden ve Demokratlar, Anayasa Mahkemesi'nin son dönemde aldığı muhafazakâr eğilimli kararlardan endişe duymaya başladı. Bunlar arasında ABD çapında anayasal bir hak olan kürtaj hakkının iptal etmesii, silah kontrol önlemlerini engellemesi, üniversiteye kabulde pozitif ayrımcılığı ortadan kaldırılması, mahkeme içtihatlarına bağlılığın aşındırılması, eşcinsel haklarının azaltılması ve en son olarak tüm ABD başkanlarının resmi eylemler için kovuşturmadan muaf olduğuna karar verilmesi bulunuyor.
Haberlerde Biden'ın, başkanlar için geniş dokunulmazlığı sınırlayabilecek bir anayasa değişikliği çağrısında bulunmayı düşündüğü belirtiliyor.
Ömür boyu atamalar yerine 18 yıl gibi dönem sınırlaması getirmenin mahkeme kararları üzerinde hemen etkisi olacak gibi görünmüyor. Biden'ın dönem sınırlaması önerisinin mahkemenin mevcut dokuz yargıcını nasıl etkileyeceği de açık değil. Bu yargıçlardan üçü, 18 yıldan uzun süredir mahkemede görev yapıyor.
Trump reform önerilerini eleştirdi
Eski Başkan Trump, Biden'ın mahkeme reformu önerilerini derhal eleştirdi.
Trump, Truth Social platformunda yaptığı açıklamada “Demokratlar, Siyasi Rakiplerine, Bana ve Onurlu Anayasa Mahkememize saldırarak Başkanlık Seçimlerine müdahale etmeye ve Adalet Sistemimizi yok etmeye çalışıyorlar. Adil ve Bağımsız Mahkemelerimiz için mücadele etmeli ve Ülkemizi korumalıyız” ifadelerini kullandı.
Demokratlar, kararlarına ilişkin tartışmaların yanı sıra muhafazakâr yargıçlardan ikisini etik açıdan zayıf olduğu gerekçesiyle eleştirdi.
Yargıç Clarence Thomas bir emlak patronu tarafından karşılanan lüks hediyeler ve seyahatleri kamuoyuna açıklamamıştı. Yargıç Samuel Alito'nun eşinin ise 6 Ocak 2021'de Kongre Binası'nda Biden'ın Trump'a karşı 2020 seçim zaferinin Kongre tarafından onaylanmasını engellemeye çalışan isyancılara bağlılık gösterisinde bulunduğu iddia edilmişti.
Alito, Demokratlar'ın Trump'la ilgili davalardan çekilmesi yönündeki çağrılarını reddetmişti.