Biden yönetimi, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e düzenlediği saldırının ardından dokuz aydan uzun süredir devam eden savaşta ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda bir anlaşma için umutlu.
ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüşmesinin ardından VOA Beyaz Saray Muhabiri Begüm Dönmez Ersöz’e konuşan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, hem Ortadoğu hem de diğer dış politika başlıklarında soruları yanıtladı.
Röportaj açıklık ve kısalık açısından düzenlenmiştir.
VOA: Biden-Netanyahu görüşmesinden çıkan sonuçlarla ilgili bilgi verebilir misiniz? Biden yönetimi sonraki aşamalar için ileriye dönük bir garantinin olmadığı yalnızca ilk aşamalı bir ateşkes anlaşmasını kabul ediyor mu? Anlaşmanın sağlanmasının önünde hangi engeller var ve anlaşmazlık noktaları neler?
Your browser doesn’t support HTML5
Beyaz Saray 9 aydır süren Gazze savaşında aşamalı ateşkes ve rehine anlaşmasından umutlu
JOHN KIRBY: Teklifin tüm amacı birinci aşamaya geçilmesi, altı haftalık bir ateşkes sağlanması, bazı rehinelerin kurtarılması ve ikinci aşama için müzakerelere başlamak. Bu teklifin tüm amacı bu. Yapmak istediğimiz şey birinci aşamaya geçmek ve (ateşkes için) altı haftayı başlatmak…Ayrıntılara girip kamuoyu önünde müzakere etmeyeceğim. Ancak tüm taraflarda taviz ve liderlikle boşlukların kapatılabilecek kadar dar olduğuna inanıyoruz.
VOA: Biden yönetimi İsrail Başbakanı Netanyahu'nun ABD'ye yaptığı bu ziyareti kendi iç siyasi duruşunu güçlendirmek için kullanabileceğinden endişe ediyor mu?
JOHN KIRBY: Amerikan halkının ABD Kongresi önünde Başbakan’ı doğrudan dinleme şansına sahip olmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Bugün dahil, bu konuları özel bir ortamda oturup tartışmak için sahip olduğumuz her fırsatı sabırsızlıkla bekliyoruz. Ayrıca Başbakan’ın Amerikalı rehinelerin ailelerini dinlemesinin ve onların kaygılarını, korkularını, sevdiklerini eve getirme arzularını anlamasının önemli olduğuna inanıyoruz. Başbakan’ın iç meseleleriyle ilgili konuşmayacağım. Bu onun yorum yapabileceği bir konu. Ancak İsrail halkının da bu rehinelerin geri getirilmesini istediği oldukça açık. Sevdiklerinin geri dönmesini istiyorlar.
VOA: Netanyahu ayrıca Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile de görüştü. Başkan Yardımcısı Kamala Harris Demokrat Parti'nin olası başkan adayı olarak Ortadoğu konusunda Biden yönetimiyle ne ölçüde aynı yolda ilerleyecek?
JOHN KIRBY: Gelecek hakkında tahminlerde bulunmayacağım. Bunlar Başkan Yardımcısı’nın cevap verebileceği sorular. Size bir soru işareti olmadan söyleyebileceğim şey (Harris’in) yönetimin Ortadoğu ve Gazze'deki savaşla ilgili olarak bizim için önemli olduğunu açıkça belirttiği politikaların izlenmesinde tam bir ortak olduğudur. Tam bir ortak oldu ve İsrailli mevkidaşlarıyla kendi görüşmelerini yaptı. Başkan’ın Başbakan’la (Netanyahu) yaptığı hemen hemen her görüşmeye katıldı.
ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüşmesinin ardından VOA Türkçe Beyaz Saray Muhabiri Begüm Dönmez Ersöz’e konuşan Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby Ortadoğu ve diğer dış politika başlıklarında soruları yanıtladı, 25 Temmuz 2024.
VOA: Bazı NATO yetkilileri Rusya-Çin-İran-Kuzey Kore ekseniyle bir silahlanma yarışı konusunda endişelerini dile getiriyorlar ve bazıları bunun Rusya'nın kuvvetlerini ve yeteneklerini daha hızlı bir şekilde yeniden oluşturmasına yardımcı olduğunu söylüyor. Rusya-Çin-İran-Kuzey Kore ekseni ne kadar güçlü ve işbirliklerinin genişlediğini görüyor musunuz?
JOHN KIRBY: Rusya ile Çin ve Rusya ile Kuzey Kore arasındaki gelişen savunma ilişkilerini elbette endişeyle izledik. Özellikle Ukrayna'da kendini gösterme biçimi - Çinli şirketlerin şu anda bazı Rus sistemleri için parça sağlaması, Kuzey Koreliler’in ise top mermileri ve balistik füze sağlaması. Açıkçası bu bizi endişelendiriyor. Bu ülkelerin Ukrayna'daki savaşı destekleme açısından yaptıklarından sorumlu tutulmalarını sağlamak için uygun adımları attık ve atmaya devam edeceğiz.
VOA: Taliban, Afganistan'ın komşu ülkelerde ve bölgede faaliyetleri olan grupların yıkıcı faaliyetlerinin kurbanı olduğunu iddia ediyor. Dünya bunu ihmal ederse tehlikeli bir sonuçla karşı karşıya kalabileceği uyarısını yapıyor. ABD Afganistan'dan bir potansiyel tehdit algılıyor veya seziyor mu?
JOHN KIRBY: Öncelikle biz Taliban'ı Afganistan'ın idareci otoritesi olarak tanımıyoruz. Kabil'i ele geçirdiklerinde bazı taahhütlerde bulundular. Bu taahhütleri yerine getirmediler. Dünya sahnesinde meşruiyet istiyorlarsa, ciddiye alınmak istiyorlarsa, bu taahhütlerin bazılarını yerine getirmeye başlamaları gerekiyor. Özellikle Afganistan'ın içinde devam eden bir terör tehdidi olmak üzere iç güvenlik sorunları var. Bu onların çözmesi gereken bir şey. Ancak Afganistan'da yönetimi zorla ele geçirdikten sonra burada kurban rolü oynama fikri uluslararası topluma oldukça boş geliyor.
VOA: NATO zirvesi sırasında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan verdiği bir röportajda bazı Batılı müttefiklerin yaklaşımını eleştirerek Ukrayna'daki savaşta ateşi körüklediğini söylemişti. Buna herhangi bir tepkiniz var mı?
JOHN KIRBY: Size yalnızca şunu söyleyebilirim. Başkan Biden'ın Rusya'nın bu yasadışı saldırganlığı ve sebepsiz savaşın başlangıcından bu yana yaptığı her şeyin amacı, (Ukrayna Cumhurbaşkanı) Zelensky ve Ukraynalıları, bu savaşı sonlandırmaya yönelik müzakereye hazır olduklarında, onları mümkün olan en iyi konuma, avantajlı bir konuma getirmek. Hepimiz bu savaşın sona erdiğini görmek istiyoruz. Şunu insanlara hatırlatmak da gerek. Putin’in doğru şeyi yapması ve Ukrayna’dan askerlerini çekmesi halinde savaş yarın sona erebilir. O nedenle Ukrayna’nın kendileri için kabul edilebilir olan koşullarda bu savaşı sonlandırmanın bir yolunu bulmasını sağlamak için yapmaya çalıştığımız şey konusunda özür dilemiyor, hatalı olduğumuzu düşünmüyoruz.