Birleşmiş Milletler'in kuruluşunun 75’inci yıldönümü, genel kurul çalışmalarının ilk gününde yapılan özel oturumda kutlandı.
Aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu ülke liderleri ve dışişleri bakanlarının daha önce kaydedilmiş video mesajları genel kurul salonunda yayınlandı.
Özel oturuma video mesajlarıyla katılan lider ve temsilcilerin buluştuğu ortak nokta, Corona virüsüyle mücadelede küresel çapta ortak hareket edilmesi oldu.
Mesajlarda, BM’nin salgın hastalıkla mücadeleye öncülük etmesi ve virüse karşı bulunacak aşının tüm dünya ülkelerine eşit ve adil bir şekilde dağıtılması istendi.
Birçok lider, yayınladıkları mesajlarda BM’nin 75’inci yılını kutlamakla kalmayarak kendi ülkelerinin ve içinde bulundukları bölgelerin sorunlarını dile getirdi.
Bazı liderler çatışma ve anlaşmazlık yaşadıkları ülkeleri şikayet etti. Birçok lider, yaşanılan sorunların çözülmesi için BM sisteminde reform yapılması gerektiğini vurguladı.
Bozkır: “BM’nin 75 yılda yaptıklarından gurur duyuyorum”
BM 75’nin yılının kutlandığı özel oturumda açılış konuşmasını yapan Genel Kurul Başkanı Volkan Bozkır, BM’nin geçen 75 yılda yaptıklarından gurur duyduğunu ifade etti. Bozkır, BM'nin şimdiye kadar küresel sorunların çözümü için önemli işler yaptığını belirterek “BM, nükleer silahlanmadan soğuk savaşa, açlıktan ülkelerde düzenlenen seçimlerin demokratikleşmesine kadar birçok konuda çok iyi işler yaptı” dedi.
BM Genel Kurulu Başkanı Volkan Bozkır
Bozkır, BM’nin siyasi yapısının günümüzün şartlarına göre yenilenmesi gerektiğini belirterek bunun için seferberlik halinde çalışılması gerektiğini belirtti ve dünyadaki hiçbir örgütün BM kadar umut vermediğini sözlerine ekledi.
Gutarres: “Bütün ülkeler gurur duymalı”
Bozkır'ın ardından konuşan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ise, BM'nin başarılarından bahsederek daha yapılacak çok iş olduğunu söyledi. Genel Sekreter Guterres, Birleşmiş Milletler'in çabaları sayesinde uzun zamandır büyük güçlerin silahlı bir çatışmada karşı karşıya gelmediğini ifade etti.
Guterres, BM sayesinde milyonlarca insana yardım yapıldığını, barışın korunduğunu, uluslararası hukukun geliştirildiği ve korunduğunu belirterek "Bütün üye ülkeler bundan gurur duymalı" dedi.
“ABD 75 yıldır Birleşmiş Milletler'e ev sahipliği yapmaktan gurur duyuyor”
Gutarres’in konuşmasının ardından ev sahibi ülke ABD’de adına BM Daimi Temsilci Yardımcısı Norman Chalet bir konuşma yaptı.
Chalet, ABD’nin BM gibi cesur bir girişime kuruluşundan itibaren ev sahipliği yaptığını belirterek, ”Bundan gurur duyuyoruz” dedi.
Chalet, ABD’nin BM’ye en fazla maddi katkıyı sağladığını, kuruluş vizyonunun çok ötesine geçtiğini kaydederek “75 yaşına gelen Birleşmiş Milletler organizasyonunun güçlü ve zayıf tarafları yeniden ele alınmalı, başarılardan ve yapılan yanlışlardan dersler çıkartılmalı” diye konuştu
Anastasiades: “Kıbrıs karasuları Türk işgali altında”
Kıbrıs lideri Nicos Anastasiades, 75. kuruluş yıldönümünde, Birleşmiş Milletler'in kolektif güvenlik, anlaşmazlıkların barışçı çözümü ve evrensel insan haklarının korunması için uluslararası işbirliğinin temel taşı olmaya devam ettiğini, insanlığı savaşlardan koruduğunu söyledi.
Anastasiades, Kıbrıs karasularının Türk işgali tehdidi altında olduğunu belirterek, “1974 yılında yasadışı Türk işgalinin sonuçlarından hala muzdarip olan ülkem Kıbrıs, şu anda kendi karasularında yeni bir Türk işgaline uğrarken ilgili Güvenlik Konseyi kararlarına aykırı olarak kapalı olan Maraş kentinin yeniden açılması tehdidiyle de karşı karşıya. Bağımsızlığımızın, egemenliğimizin ve toprak bütünlüğümüzün korunması için BM Genel Sekreteri'ne ve tüm BM üyelerine, uluslararası hukuk çerçevesinde güveniyoruz” dedi.
Aliyev: “Ermenistan derhal koşulsuz olarak Azerbaycan topraklarından çekilsin”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Birleşmiş Milletler 75. Genel Kurulu üst düzey toplantılarına gönderdiği video mesajda " Ermeni silahlı kuvvetleri, Azerbaycan'ın işgal altındaki tüm topraklarından geri çekilmelidir" dedi.
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev
BM’ye üye devletlerin, herhangi bir ülkenin siyasi bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne karşı güç kullanmayacağını taahhüt ettiğini hatırlatan Aliyev, Ermenistan’ın bu taahhütleri büyük ölçüde ihlal ettiğini belirterek, “Ermenistan, Azerbaycan'a karşı askeri güç kullandı. Ermenistan, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesi ve etrafındaki yedi bölgeyi işgal etti. 1993 yılında kabul edilen dört BM Güvenlik Konseyi kararını görmemezlikten gelen Ermenistan, işgal ettiği Azerbaycan topraklarından tamamen, derhal ve koşulsuz geri çekilmelidir” dedi.
Bir milyondan fazla Azerbaycan vatandaşının ülke içinde yerinden edildiğini ifade eden Aliyev, “Ermenistan, Hocalı’da soykırım yaptı. Ermenistan, işgal altındaki topraklarda, uluslararası hukuku büyük ölçüde ihlal ederek yasadışı yerleşim politikası izliyor. Ermenistan, işgal ettiği topraklardan derhal çekilmeli” dedi.
Jinping: ”Kimseye zorbalık ya da dünyanın patronluğuna soyunma yetkisi verilmemeli”
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, bu yüzyılda görülmemiş büyük değişiklikler yaşandığını, Corona virüsü salgınının tüm dünya için bir sınav olduğunu belirterek, “Yaşadığımız yeni gerçekler ve zorluklar karşısında ciddi düşünmeliyiz. Dünya için nasıl ve ne tür bir Birleşmiş Milletler gerekli diye düşünmeliyiz” dedi.
Çin Lideri Xi Jinping
Jinping, BM’nin büyük veya küçük tüm ülkeler arasında adalet, karşılıklı saygı ve eşitlik için sağlam durmak zorunda olduğunu belirterek, ”Herkesle kapsamlı istişare edilmeli. Evrensel güvenliği sürdürmek, kalkınmanın meyvelerini paylaşmak ve dünyanın geleceğine birlikte karar vermek için herkesin biraraya gelmesi gerekiyor. BM'nin daha dengeli olabilmesi için gelişmekte olan ülkelerin temsilinin ve sesinin artırılması zorunludur. Dünya ülkelerinin çoğunun çıkarlarını ve isteklerini yansıtmak için bu yapılmalı. BM hukukun üstünlüğünü korumalıdır. BM Şartları, politika ve ilkeleri değişmeden muhafaza edilmeli ve sürdürülmelidir. BM işbirliğini teşvik etmelidir. Her birimiz güvenlik, kalkınma ve insan haklarını ilerlettikçe sorun çözmeyi hedeflediğimizi görmek için çalışırken, herkesin ortak çıkarlarını da takip etmeliyiz. Buna paralel olarak, kalkınma konusu küresel olarak vurgulanmalıdır. Çin, çok taraflılığın gerçek bir takipçisi olmaya devam edecek. Küresel yönetişim sistemini geliştirmeye aktif olarak katılmaya devam edecek” dedi.
ABD’yi isim vermeden eleştiren Jinping, “Hiçbir ülkeye tek başına evrensel konulara hükmetme, başkasının kaderini kontrol etmeye kalkma hakkı verilmemeli. Hiç kimseye, her istediğini yapma, zorbalık, dünyanın patronluğuna soyunma hakkı konusunda müsaade edilmemeli" dedi.
Macron: “Birleşmiş Milletler dünyamız gibi karmaşa içinde”
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, video mesajında, “75 yıllık ortak yuvamız olan Birleşmiş Milletler, verdiği sözüne sadık kaldı. Olanak verdiğimiz sürece Birleşmiş Milletler, kendisine ekilen umutların karşılığını verdi. Tüm ülkelerin bazı güçlükleri yenmesi için birlikte çalışması gerekiyor. Ortak yuvamız Birleşmiş Milletler tıpkı dünyamız gibi bir karmaşa içerisinde” dedi.
Birleşmiş Milletler’in temellerin sarsıldığını belirten Macron “Duvarları çatladı, bazen onu inşa edenlerin saldırısına maruz kaldı. Dokunulmaz olduğu düşünülen bazı tabular yıkıldı, savaşlar yapıldı, kimyasal silah kullanıldı. Salgın hastalık konusunda, iklim sorunları karşısında, temel hakların gerilemesi karşısında birlikte harekete geçmemiz gerekiyor" dedi.