Fransa'da 3 aydır ülke gündemini belirleyen Sarı Yelekliler, Avrupa Parlamentosu seçimleri için liste çıkaran bir grup nedeniyle yaşanan bölünmeye ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un başlattığı "Ulusal Büyük Tartışma" toplantılarına rağmen, 11. kez ülke genelinde büyük eylem gerçekleştirdi. Paris'te 4 bin, ülke genlinde yaklaşık 70 bin kişinin katıldığı eylemlere damgasını, Sarı Yelekliler'in tanınan organizatörlerinden Jerome Rodrigeus'in polisin attığı bir gaz bombasının yüzünde patlaması sonucu gözünü kaybetmesi ve ilk kez denenen "gece ayakta" eylemi damgasını vurdu.
Sarı Yelekliler'in güney örgütlenmesine bağlı Ingrid Levavasseur adlı genç bir sağlık görevlisinin 26 Mayıs'ta yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine katılacakları ve Sarı Yelekliler adına liste çıkaracağını açıklaması, haftalardır ülkeyi sarsan hareketi böldü. Ancak Levavasseur'ün seçime girme fikri Sarı Yelekliler'den ilgi görmedi. Küçük bir grup artık eylemlerin siyasi bir yapılanmaya dönüşmesini savunarak bu harekete destek verdi. Ancak Sarı Yelekliler hareketinin önemli bir bölümü AP seçimlerinde liste çıkarmanın "eylemlerin nedeni ve hedefi olan Emmanuel Macron'un seçimleri almasına yol açacağını” bir grup da, "zamanlama olarak yanlış olduğu, ulusal tartışma toplantılarının sonucuna göre böyle bir karar almak gerektiğini" belirterek listeye kaşı çıktı.
Bir taraftan da Cumhurbaşkanı Macron ve hükümet üyelerinin Fransa genelinde yurttaşlarla başlattığı "Ulusal Büyük Tartışma" toplantıları sürerken, Sarı Yelekliler, hükümet üzerinde baskıyı sürdürmek üzere 11'inci kez ülke genelinde eylem çağrısı yaptı. Ancak 11'inci eyleme Paris, Toulouse ve Evrux kentlerindeki şiddet olayları ile hareketin başından beni önemli aktörlerinden birisi olan Jerome Rodrigues'in polis tarafından atılan gaz bombasının yüzünde patlaması nedeniyle bir gözünü kaybetmesi damgasını vurdu.
Eylemlerin barışçıl geçtiği Paris'te 5 koldan başlatılan yürüyüşün sonunda göstericiler, Bastille Meydanı'nda birleşti. Bastille'de polisle karşı karşıya gelen bir grup ile polis arasında çatışma çıktı. Polis göstericileri dağıtmak için gaz bombası ve basınçlı su kullandı. Polisin göstericilere müdahalesini Facebook'tan canlı olarak filme alan Jerome Rodrigues, yüzünde patlayan bir gaz bombası fişeği nedeniyle ağır yaralandı. Önce gönüllü Sarı Yelekli sağlık görevlileri "street medic" tarafından ilk yardım yapılan Rodrigues daha sonra ambulans ile hastaneye kaldırıldı.
İntikam çağrıları
Sosyal medyadan kapanan gözünü gösteren bir fotoğraf paylaşan Rodrigues'in, "Bir gözümü kaybettim" mesajını paylaşması eylem alanında öfke yarattı. Sarı Yelekliler hareketinin radikal liderlerinden Eric Drouet, "Acil durum ilan ediyoruz. Herkesi bu şiddete karşı ayaklanmaya çağırıyorum" dedi. Eylem alanında da "intikam sloganları" atıldı.
Paris Emniyet Müdürlüğü, "polis polisi" olarak tanımlanan IGPN'i harekete geçirdiğini ve bu olaya sebep olan polisler hakkında soruşturma başlatıldığını açıkladı.
Ancak her eylemde şiddet olayları artması ve polisin kullandığı flash ball nedeniyle gözlerini kaybeden eylemcilerin sayısının 17'ye ulaşması, Sarı Yelekliler’le polis arasında her geçen gün daha sert çatışmalara yol açıyor.
Geçtiğimiz hafta insan hakları örgütleri polisin flash ball kullanmasının yasaklanması için mahkemeye başvurdu ancak mahkeme bu talebi reddetti.
İçişleri Bakanlığı flash ball kullanan polislerin bir kamera eşliğinde eylemlerini filme alacaklarını taahhüt etti.
'Gece ayakta' eylemi
Paris'te Sarı Yelekliler, Ukrayna örneğini göstererek "Gece ayakta" ve "Sarı gece" adlarını verdikleri yeni bir eylem için Republique Meydanı'nda toplandı. Önce kalabalık başlayan eyleme polisin müdahalesi nedeniyle katılımcı sayısı azaldı. Yaklaşık 200 kadar göstericiyle bir o kadar da polis meydanda karşı karşıya geldi. İzinsiz olduğu gerekçesiyle göstericilere polisin müdahale etmesi ve gaz bombası kullanması üzerine, gece ayakta eylemi beklenenden önce son buldu.
Paris'te olayların sonunda 42 kişi gözaltına alındı. İçişleri Bakanlığı ülkede güvenliğin sağlanması için 4 bini Paris'te olmak üzere 69 bin polisi alanda görevlendirdi. İçişleri Bakanlığı rakamlarına göre, bir önceki eyleme 7 bini Paris'te, 10 bini Toulouse'ta olmak üzere ülke genelinde toplam 84 bin kişi katılmıştı. Son eylemde 4 bini Paris'te olmak üzere 69 binin üzerinde kişi protesto eylemlerine katılarak, hükümeti protesto etmeye devam etti. Ancak Sarı Yelekliler hükümetin doğru rakamı vermediğini, geçtiğimiz eyleme 147 bin kişinin katıldığını, bu eylemlerde de katılımın söylenin rakamın çok üzerinde olduğunu savunuyor.
Macron anketlerde yükseliyor, eyleme destek sürüyor
Öte yandan, ülke genelinde pek çok toplantıda Fransızlar'ın bir bölümünü tartışma masasına çekmeyi başaran Cumhurbaşkanı Macron'un anketlerdeki popülaritesi ise yükselmeye başladı.
BVA araştırma şirketi tarfından yapılan son anket Macron'un popülaritesinin 4 puan artarak yüzde 31'e yükseldiğini belirledi. Ankete katılanların yüzde 69'u ise Macron hakkında "kötü bir imaja sahip olduğunu" dile getirdi.
Ancak aynı ankete göre, Sarı Yelekliler hareketine destek de sürüyor. Ankete katılanların yüzde 64'ü harekete destek verdiğini dile getirirken, yüzde 52'si eylemlerin devam etmesi gerektiği görüşünü savundu.