Sağlık durumu ülkeyi yönetemeyecek kadar ağır olmasına rağmen, 5'inci kez Cumhurbaşkanı adayı olduğunu açıklayan Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülaziz Bouteflika, sosyal patlamanın ardından geri adım attı. Bouteflika, 11 Mart'ta yazılı bir açıklama yaparak, adaylıktan çekildiğini ve seçimleri belirsiz bir tarihe ertelediğini duyurdu. Ancak ülkeyi 20 yıldır yöneten Bouteflika'nın açıklaması halkı tatmin etmeye yetmedi. Muhalefet, uzmanlar ve medya Bouteflika'nın seçimle yapamadığını, hileyle yapmaya çalıştığını savunurken, Cezayir halkı da, "Bir dakika daha fazla kalamaz" sloganıyla 15 Mart Cuma günü eylem çağrısı yaptı.
Cezayir'in 82 yaşındaki Cumhurbaşkanı Bouteflika, 22 Şubat'tan bu yana adaylığına karşı sokağa dökülen milyonlarca Cezayir halkına, 2 kez öneride bulundu. İlk öneri seçimlerden sonra Ulusal Konferansı toplayarak anayasayı değiştirme ve 1 yıl içinde yeni anayasayla erken seçime gitme önerisiydi. Halk daha geniş kalabalıklarla sokağa dökülerek bu teklifi reddetti. Bouteflika'nın ikinci önerisi, İsviçre'de tedavi gördüğü hastaneden ayrılarak ülkeye dönmesinin hemen ardından geldi. Bouteflika, takvim vermeden seçimleri ertelediğini ve yeniden aday olmayacağını açıkladı.
"Bouteflika'nın son hilesi"
Ancak ülkeyi 20 yıldır yöneten Cumhurbaşkanı'nın ikinci önerisi de halkın taleplerini karşılamaya yetmedi. Sendikalar, muhalefet partileri, öğrenciler, "Beşinci iktidara hayır" sloganını, "Bir dakika bile fazla kalamaz" sloganıyla değiştirdi.
Anayasa hukuku uzmanları, Bouteflika'nın başka adayları dikkate bile almadan, onlarla uzlaşmadan seçimleri ertelemesinin Anayasa'ya aykırı olduğunu açıkladı. Yerel medyaya konuşan Anayasa hukuku uzmanı Fatiha Benabou, "Seçimlerin yapılmasına ne cumhurbaşkanı, ne de başka bir kişi karar verir, karar makamı Anayasa ve halk iradesidir" dedi.
Eski Başbakan ve muhalif lider Ali Benflis, "Cumhurbaşkanı, birinci mesajında açıkça, ikinci mesajında ise dolaylı olarak gizli güçlerin etkisinde olduğunu ve kendi kararlarını alamadığını gösterdi. Anayasa'ya aykırı ve meşru olmayan bir yöntemle iktidarını uzattı" görüşünü savundu.
"Bouteflika'nın son oyunu"
Cezayir halkı, Bouteflika'nın geniş halk kitlelerinin sokağa dökülmesi karşısında zaman kazanma stratejisi uyguladığını ve geçiş sürecinin de aktörleri olmaya çalıştıklarını düşünüyor. Üniversite öğrencileri ve medya bu adımın, iktidarda kalmak için düşünülen bir strateji ve büyük bir hile olduğunu savunuyor. El Watan gazetesi bu öneriyi, "Bouteflika'nın son oyunu, son hilesi" manşetiyle verdi. Salı günü sokağa çıkan öğrenciler, "Uzatılmış 4'üncü iktidara da hayır", "Bir dakika bile fazla kalamaz" sloganları ile eylem yaptı. Ve Cuma günü de milyonların sokağa dökülmesi bekleniyor.
El Milli
VOA Türkçe'ye Bouteflika'nın önerisini ve ardından yaşanan gelişmeleri değerlendiren, "Fransa-Cezayir: 50 yıllık gizli hikaye" kitabının yazarı araştırmacı-yazar Noufel Brahimi El Mili de aynı görüşleri paylaşıyor. El Mili, "Bu sadece bir oyun. Hiçbir takvim verilmiyor. Değişiklikler ne zaman yapılacak belli değil. Bouteflika ne kadar süre için kalmaya devam edecek? Kendisine iktidarı 7 yıl sürecek yeni bir model buldu. Önce hükümet kurulacak, Ulusal Konferans'dan söz ediyorlar. 'Bütün güçleri bir araya getiren bir ulusal konferans toplayacağız bu zaman alır' diyecekler, uzattıkça uzatacaklar. Sokak gösterilerini bitirmek için zamana oynayan bir formül buldular" dedi.
Gözler Cuma eyleminde
El Mili, Cuma günü yapılacak eyleme katılımın büyük önem taşıdığının altını çiziyor ve " Cezayir'de artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Eminim Cuma günü yine milyonlar sokağa çıkacak. Her eylem öncesi kaos ve iç savaş açıklamaları yapıyorlar. Ama her defasında halk daha fazla sokağa çıkıyor. Bouteflika ve etrafındakiler gerçek bir değişim yapmaktan çok uzak. Bir değişim olacaksa bile bu yüzeysel olur. Eğer bir şiddet olayı gerçekleşirse, bu hükümet kanadından ve onu destekleyenlerden gelecek. Şimdi Cezayir'de herşeyin olabileceği bir ortama girildi. Herşeyi bekliyorum, bir takvim verilmemesi çok endişe verici. Bouteflika ve etrafındakiler zamanla ve baskıyla sokak gösterilerinin sakinleşeceğini, insanların evlerine döneceğini düşünüyorlar. Ama tümüyle yanılıyorlar" diye konuştu.
Cezayir yönetiminin sokaktaki halkın kararlı tutumunu hala anlamadığını ve anlamak da istemediğini belirten El Mili, bu stratejiyi, geçiş sürecini de kendilerinin ayarlamak, düzeni korumak, ne kurtarabilirlerse kurtarmak istemelerine bağlıyor.
El Mili, "Bouteflika giderse radikal islamcılar gelir, kaos gelir?" söylemleri hakkında da, "Radikal tehdit olduğuna inanmıyorum. Cezayir Halkı buna izin vermez. Bouteflika bu kartı, iktidarda kalabilmek için kullanıyor. Ama bu manipülasyon" görüşünü savunuyor.
Fransa'ya tepki
Cezayirliler, yalnızca kendi yönetimlerini değil, mevcut iktidarın arkasında durduğuna inandıkları Fransa'yı da eleştiriyor. Sancılı sömürge tarihi ve bağımsızlık savaşı nedeniyle Cezayir'deki gelişmeleri temkinli bir dille değerlendiren Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Bouteflika'nın adaylıktan çekilme kararını memnuniyetle karşıladığını, bu karar ile Cezayir demokrasisinin gelişiminde yeni bir sayfa açıldığını, ancak seçimlerin ertelenmesi için de makul bir süre verilmesi gerektiğine inandığını" söyledi.
Kendi ülkesinde de 4 aydır protesto eylemlerinin hedefinde olan Macron'un bu açıklamalarına yerel medya ve sosyal medya üzerinden tepki geldi. Noufel Brahimi El Mili de, Fransa'nın tavrını eleştirerek, "Dışişleri, Bouteflika'nın adaylığını çekmesini selamladı. Macron, aynı şekilde açıklama yaptı. Fransa statükoyu istiyor" dedi.
Fransa'da yaşayan çok sayıda Cezayirli, büyük kentlerde düzenledikleri eylemlerle Cezayir halkına destek veriyor.