Uzmanlardan ve aşı geliştiren Moderna ve Pfizer'dan gelen yeni veriler, COVID-19'a yol açan Corona virüsünün yeni varyantının korkulduğu kadar kaygı verici olmadığına işaret ediyor. Yeni varyant, ilk kez birkaç hafta önce tespit edilmişti.
Sosyal medyada “Pirola” olarak anılan BA.2.86 Omicron alt varyantı, hem Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hem de ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından yakın takibe alındı.
COVID enfeksiyonu vakaları ve hastaneye yatış oranları Amerika, Avrupa ve Asya'da yükseliş eğilimi gösterse de daha önce vaka sayılarının zirveye ulaştığı dönemlerin çok altında. Amerika'da COVID nedeniyle hastaneye yatanların haftalık sayısındaki artış oranı CDC'ye göre 26 Ağustos'ta sona eren haftanın verilerine göre üç hafta boyunca art arda geriledi.
30 Ağustos itibarıyla CDC, BA.2.86 varyantının en az 4 eyalette insanlarda ya da atık su numunelerinde tespit edildiğini kaydetti. Salı günü Delaware eyaletinden gelen açıklamada bir hastanede BA.2.86 enfeksiyonu vakasına rastlandığı bildirildi. WHO da en az 6 ülkede BA.2.86 varyantının yol açtığı vakaların tespit edildiğini açıkladı.
CDC verilerine göre ilk kez 2021 yılı Kasım ayında ortaya çıkan Omicron varyantının sosyal medyada “Eris” olarak adlandırılan EG.5 alt varyantı, Amerika'daki COVID vakalarının yüzde 20'sini oluşturuyor.
Amerika'da en yaygın ikinci varyant ise vakaların yüzde 14,5'inden sorumlu olan ve “Fornax” adıyla anılan FL.1.5.1 varyantı. Bu varyantın Amerika'nın Doğu Kıyısı eyaletlerindeki COVID vakalarındaki payının arttığı gözleniyor. Başka alt varyantlar ise toplam COVID enfeksiyonlarında daha az paya sahip. Örneğin BA.2.86, şu anki vakaların yüzde 1'inden azını oluşturuyor.
Johns Hopkins Üniversitesi Bloomberg Halk Sağlığı Fakültesi'nden bulaşıcı hastalıklar epidemiyoloğu Dr. Davis Dowdy, FL.1.5.1'in önümüzdeki aylarda Amerika'daki COVID vakalarının egemen varyantı olacağı görüşünde. Ancak Dr. Dowdy, bu varyantın, geçen kış mevsiminde Omicron varyantının yol açtığı enfeksiyon dalgasının benzeri gibi bir salgına yol açmasını beklemediğini söylüyor.
Dr. Dowdy, son dönemde vaka sayılarında kaydedilen artışı, aşı ve enfeksiyonlarla kazanılan bağışıklığın son vaka dalgasından bu yana azalmakta olmasına bağlıyor.
Uzmanlar, BA.2.86 varyantını yakından takip ediyor. Bunun nedeni, bu varyantın, 2023'ün büyük çoğunluğundaki egemen varyant olan XBB.1.5'e kıyasla virüsün kilit kısımlarında 35'ten fazla mutasyona uğramış olması.
Eski varyant Delta'ya göre daha fazla genetik değişimden geçen Omicron'un alt varyantı olan BA.2.86'nın geçirdiği mutasyonlar, yeni varyantın büyük bir vaka dalgası oluşturabileceği kaygılarını arttırmıştı.
Boston'daki Beth Israel Deaconess Tıp Merkezi'nin Viroloji ve Aşı Araştırmaları Merkezi Direktörü Dr. Dan Barouch, Amerika'da iki bağımsız laboratuvarda virüsün farklı türleri üzerinde yapılan deneylere göre büyük bir vaka artışıyla karşılaşma olasılığının düşük olduğunu kaydediyor. Dr. Barouch'un başkanı olduğu merkez, testleri yapan iki bağımsız laboratuvardan biri.
Dr. Barouch ve ekibi, virüsün laboratuvar ortamında geliştirilen versiyonlarını aşı olan ya da daha önce COVID geçiren kişilerde test etti. Sonuçlara göre oluşan antikorlar, şu anda dolaşımda olanvaryanlara karşı geliştirilen antikorlarla aynı seviyede ya da biraz daha fazlaydı.
Columbia Üniversitesi'nde Dr. David Ho'nun laboratuvarında yapılan deneylerle İsveç ve Çin'deki ekiplerin deneyleri de benzer sonuçlar elde etti.
Aşılar yeni varyantlara karşı koruma sağlayacak mı?
Dr. Barouch'un çalışmaları, yenilenen aşıların BA.2.86 dahil şu anda dolaşımda olan tüm varyantlara karşı “bir seviyeye kadar” antikor seviyesini yükselteceğine işaret ediyor.
Moderna'dan dün yapılan açıklamada klinik deneylerin, yenilenmiş COVID aşısının BA.2.86 varyantını etkisiz hale getirecek antikor miktarını 9 kat arttırdığını gösterdiği bildirildi.
Pfizer da dün, güncellenmiş yeni COVID aşısının fareler üzerinde yapılan deneylerde BA.2.86 ve EG.5 varyantılarını etkisiz hale getirecek faaliyetler gösterdiğini bildirdi
ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin değerlendirme altına aldığı yenilenmiş aşıların bu ay piyasaya sürülmesi bekleniyor.