Anayasa görüşmelerinin ikinci turu öncesi bir bildiri yayınlayan 100 eski milletvekili, anayasa değişikliklerine tepki gösterdi. Aralarında eski AKP’lilerin de yer aldığı eski parlamenterler, demokratik parlamenter sistemin güçlendirilerek sürdürülmesini önerdiler.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde süren “Anayasa Değişikliği” görüşmelerinde ikinci tur yarın başlayacak. Anayasa değişikliklerine karşı parlamento dışında tepkiler de sürüyor.
Bugün bir bildiri yayınlayarak cumhurbaşkanlığı sistemi olarak adlandırılan yeni düzenlemeye karşı çıkan 100 eski milletvekili, ”Cumhuriyetimizin kurucu iradesinin anayasamıza vazgeçilmez biçimde yerleştirdiği demokratik parlamenter sistemin güçlendirilerek sürdürülmesi”ni istedi.
Yedi maddelik bildiride Cumhurbaşkanı’nın yetkilerinin arttırılması buna karşı yetkileri azaltılan Türkiye Büyük Meclisi’nin üye sayısının arttırılması eleştirildi.
“Kuvvetler ayrımının yasama aleyhine bozulduğu, yasamanın etkinliğinin ve verimliliğinin azaltıldığı süreçte Yasama Meclisi üye sayısının arttırılması gereksiz yüktür. Yürütme içindeki Cumhurbaşkanının nitelikleri ve tarafsızlığı ile görev ve yetkileri, sorumluluk ve sorumsuzluğu gibi hükümler açık seçik net olmalı ve tartışılır olmaktan çıkarılmalıdır.”
“OHAL kararı almak yürütmenin değil TBMM’nin işi olmalıdır”
Eski milletvekillerinin hazırladığı bildiride Anayasa değişiklikleriyle cumhurbaşkanına verilen haklara dikkat çekiliyor.
“Cumhurbaşkanı da olsa, hesap veren, yargılanan, herhangi bir özel imtiyazın tanınmadığı, dokunulmazlık zırhı ile koruma kabul edilemez ve soruşturmanın zorlaştırılması düşünülemez. OHAL Kararını almak, uzatmak temel hak ve özgürlükleri ve onların sınırlandırılmasını içerdiğinden, yürütmenin değil TBMM'nin işi olmalıdır. Cumhurbaşkanı’nın yargılanmasına veya Cumhurbaşkanı tarafından açılacak iptal davalarına bakacak Anayasa Mahkemesi üyelerinin atanmasında Cumhurbaşkanı’nın tek başına karar vermesi endişe duyulacak ve tartışılacak bir husustur”
“Bütçe hakkı hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa devredilemez”
Anayasa değişikliklerinin yasalaşması halinde Magna Carta’dan beri parlamenter sistemlerde bütçe yapma hakkı elinde bulunduran Meclis’in, bütçe kanununu hazırlama, sunma yetkisi ve görevi de Cumhurbaşkanı’na verilecek. Eski milletvekillerine göre bu yetki devrinin devredilmesi mümkün değil.
“Anayasa’nın mali ve ekonomik hükümleri arasında yer alan bütçe ve kesin hesapla ilgili maddelerin temel hak ve özgürlüklerden olan “bütçe hakkı”nın TBMM’nin yasama yetkisinde olduğunu ve hiçbir kişiye ve kurum veya kuruluşa devredilemeyeceğini hatırlatırız. Ayrıca TBMM'nin “Yargının Bağımsızlığı, Tarafsızlığı, Yansızlığı” ilkeleri konusunda hiçbir tereddüt yaşanmaması gereğini önemle vurguluyoruz. HSYK yapısı, hakim ve savcıların atanması, özlük hakları gibi hususlar bağımsız kurullar tarafından düzenlenmelidir.”
“İstikrarın öncelikle demokrasi, hukuk ve normalleşmede aranması gerektiğine inanıyoruz” diyen 100 imzacı daha önce ANAP, DYP, SHP, DSP, DP, CHP, MHP, AKP’de milletvekili olarak görev yaptılar.
Bazı AKP kurucuları da bildiriye imza attı
Bu isimler arasında AKP kurucuları arasında yer alan eski başbakan yardımcıları Abdüllatif Şener ve Ertuğrul Yalçınbayır ile birlikte eski CHP Genel Başkanı Altan Öymen, AKP eski milletvekili Emin Şirin, eski TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, MHP’den ulaştırma bakanlığı yapmış Enis Öksüz, ANAP’ın eski içişleri bakanı Sadettin Tantan, ANAP döneminde kültür bakanlığı yapmış Namık Kemal Zeybek de yer alıyor.
80 emekli büyükelçi de Anayasa değişiklikleri ile uyarıda bulunmuştu
Geçtiğimiz hafta da 80 emekli büyükelçi, Anayasa değişiklik teklifiyle ilgili eleştirel bir metin kaleme almıştı.
Emekli Dışişleri Bakanlığı Mensupları imzasıyla yayınlanan açıklamada “teklifin yasalaşması halinde Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, laik ve hukuk devleti olma niteliğini yitirecektir. Böyle bir gelişmenin Türkiye Cumhuriyeti’ni, terör, ekonomik sıkıntılar ve savaş tehdidi altında bulunduğu bir dönemde, daha da ayrıştırarak, içeride ve dışarıda çok ciddi badirelerin içine atacağını görüyor ve bundan derin endişe duyuyoruz” dendi.
80 büyükelçi arasında Eski Roma Büyükelçisi Necati Utkan, Eski NATO Daimi Temsilcisi Ümit Pamir, Eski Filistin Büyükelçisi Hüseyin Pazarcı ile Eski Washington büyükelçileri Şükrü Elekdağ, Baki İlkin ve Faruk Loğoğlu da bulunuyor.