Ekonomistler, Türkiye’de yaşanan depremlerin ekonomi üzerinde ciddi etkileri olacağını ve Türkiye’nin ek bütçeye ihtiyaç duyacağına işaret ediyor. Beklenti, enflasyonun da depremden olumsuz etkileneceği yönünde.
Reuters haber ajansının görüşlerine başvurduğu ekonomistler, hükümetin beklentisi olan enflasyonun Haziran ayında yüzde 40’ın altına düşmesinin mümkün olmayacağını, depremin enflasyona olumsuz yansıyacağını belirtiyor.
Türkiye’de deprem nedeniyle 50 milyar dolarlık bir ek kaynağa ihtiyaç duyulacağına dikkat çeken ekonomi uzmanları, depremden etkilenen bölge sebebiyle gıda fiyatları ve konut kiralarındaki artışların da enflasyonu tetikleyeceğine dikkat çekiyor.
Uzmanlar, hali hazırda ekonomik sorunlar nedeniyle zor bir dönem geçiren iktidarın deprem sonrası ortaya çıkan koşullar nedeniyle daha da zorlanabileceği tahmininde bulunuyor.
Türk lirasının değer kaybına da dikkat çeken ekonomistler, depremin yaşanmasından bu yana Türk lirasının dolara karşı değerinin korunması amacıyla merkez bankası rezervlerinin 7 milyar dolar azaldığına işaret ediyor.
İsminin açıklanmasını istemeyen bir hükümet yetkilisi de Reuters haber ajansına yaptığı değerlendirmede deprem sonrası enflasyonun yüzde 40-50 bandında bir yerde olacağını düşündüğünü dile getiriyor. Aynı yetkili de yaşanan yıkımın gıda fiyatları ve konut giderlerine olumsuz yansıyacağına dikkat çekiyor. Enflasyonu tetikleyecek bir başka etken olarak da artan inşaat maliyetleri gösteriliyor.
Reuters haber ajansı deprem nedeniyle 2 milyondan fazla insanın bölgedeki şehirleri terk ettiğini belirtirken depremden etkilenen alanda Türkiye’nin toplam tarım üretiminin yüzde 16’sına denk geldiğini hatırlatıyor.
Deprem nedeniyle Türkiye’nin büyüme beklentisinin de 1 ila 2 puan
düşmesi bekleniyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bu çerçevede dün büyümeye destek sağlamak amacıyla politika faizini 50 baz puan daha düşürdüğünü açıkladı.
Bütçe açığı beklentisi
Hükümetin bütçe konusunda da bu yıl sıkıntı yaşayacağı tahminini paylaşan Reuters haber ajansı, aynı hükümet yetkilisinin bu yılki bütçe hesaplamalarının dışına çıkalacağı ve ek bütçeye ihtiyaç olacağı tahminini aktarıyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, henüz ek bütçe ihtiyacı konusunda herhangi bir açıklama ya da değerlendirme yapmadı. Ekonomistler 2023 bütçe açığının deprem öncesinde yüzde 3,45 civarında olacağını tahmin ederlerken şimdi beklentinin yüzde 5’e yükseldiğini söylüyor. Uluslararası finans kuruluşlarından JPMorgan da Türkiye’nin 2023 yılı bütçe açığı beklentisini yüzde 3,5’ten yüzde 4,5’e yükselttiğini açıkladı.
Bölgedeki sanayi üretiminin de depremden olumsuz etkilendiğine dikkat çekiliyor. Bölgedeki fabrikalardan birinde üretimin başladığı, ancak yaklaşık 1800 işçiden sadece 300 kadarının işe geri döndüğü, çalışanların deprem korkusu nedeniyle işyerlerinde çalışmaya başlamaktan korktukları dile getiriliyor.