Savcılığın hazırladığı ön rapora göre, Diyarbakır ve Mardin’de çıkan ve 15 kişinin hayatını kaybettiği yangınların başlamasına, onarılmayan elektrik sistemi neden oldu.
Türkiye Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği (TMMOB) tarafından hazırlanan raporda da benzer tespitlere yer verilerek, delillerin karartılmaya çalışıldığı iddia edildi.
Diyarbakır'ın Çınar ve Mardin Mazıdağı ilçesinde 20 Haziran'da çıkan yangınlarda yaralanan üç kişinin daha yaşamını yitirmesiyle ölenlerin sayısı 15’e yükseldi. Yangının nedeni ile ilgili tartışmalar ise sürüyor. Daha önce köylüler tarafından gündeme getirilen “elektrik hatlarının eski olduğu” yönündeki iddialar savcılık tarafından hazırlanan ön rapora da yansıdı.
Elektrik, Harita ve Ziraat Yüksek Mühendislerinden oluşan üç kişilik bilirkişi heyetinin, yangın bölgesinde inceleme yaparak hazırladığı ön rapor, Çınar Cumhuriyet Savcılığı’na gönderildi.
Yangında hayvanlar da öldü ve yaralandı.
VOA Türkçe’nin de ulaştığı raporda, eskiyen elektrik tellerine dikkat çekildi.
Raporda Köksalan köyünde başlayan yangının nedeni şöyle yer aldı:
“Sigortalı ayırıcı (seksiyoner) direğinde, sigorta yerine iletken tel sarılmış olup, iletken tel koparak yerdeki otları tutuşturmuş ve şiddetli rüzgârın etkisi ile geniş bir alana yayılmıştır.
Elektrik direğinin Köksalan Mahallesi 102 ada 59 no’lu parselde kaldığı ve yangının başladığı parsel üzerinde yanmış buğday başaklarının bulunduğu, henüz hasadın yapılmamış olduğu kanaatine varılmıştır.”
Çınar İlçesine bağlı üç köyde yaklaşık 2 bin hektar alanın yangından etkilendiği belirtilen raporda, “Yangının çıktığı elektrik direğinin bulunduğu yerin Köksalan Mahallesi 102 ada 59 no’lu parselde kaldığı, yangının buradan başlayarak güney ve doğu yönünde Diyarbakır Mardin il sınırına, kuzey yönünde Bağacık Mahallesi 123 ada 1 no’lu orman parseline kadar devam ettiği ve orman parselinin bir kısmının yandığı, batı yönünde ise Yazçiçeği Mahallesi içine kadar dayandığı tespit edilmiştir” bilgilerine yer verildi.
Elektrik hatlarından sorumlu olan Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (DEDAŞ) olaydan sonra yaptığı açıklamada yangın bölgesinde elektrik direğinin bulunmadığını belirtmişti.
TMMOB: “Yangın sebebi elektrik hat ve direklerinin bakımsız ve tehlikeli olması”
Öte yandan Türkiye Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği (TMMOB) Diyarbakır Koordinasyon Kurulu da bölgede bir inceleme yaptı.
İncelemenin ardından hazırlanan raporda elektrik hatlarına dikkat çekildi. Yangının başlama nedeninin anız yakılması olmadığı vurgulanan raporda yer verilen tespitlerden bazıları şöyle:
- İletim hatlarında birçok noktada eklerin ve liflenmelerin olduğu tespit edilmiştir.
- Direkteki orta gerilim (OG) sigortalarının yerinde olmadığı, bunun yerine iletkenlerle bypass edildiği ve bu bağlantıların gevşeklikten dolayı arka sebebiyet verebileceği tespiti yapılmıştır.
- Birçok direkte kırık izolatörlerin olduğu bu durumun atlamalara sebebiyet verebileceği teknik açıdan bir veridir.
- OG hatlarda ekili tarım alanlarında ağaç direkleri mevcudiyeti görüldü. Bu ağaç direklerin kullanılması uygun görülmemektedir.
- Hatların geçtiği güzergahlarda direklerin etrafında yangına karşı bir önlem alınmadığı gözlemlenmiştir. (Direk diplerindeki otların mevcudiyeti vs.)
- Direk diplerinde süs betonu olmadığı, otların direk dibinde biçilmediği tespiti yapılmıştır.
- İzolatörlerdeki gevşek ve sıkı bağların tekniğine uygun yapılmadığı gözlemlenmiştir.
- Şebekelerin bakım onarımı yapılmadığı teknik işletme sorumluluğu hizmetlerden yararlanılmadığı gözlemlenmiştir.
Geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan köylerde yangın sonucu yüzlerce hayvan telef oldu.
“Deliller karartılmaya çalışıldı"
TMMOB raporunun sonuç bölümünde ise yangının nedeninin anızlardan değil, elektrik hatlarından kaynaklandığı vurgulandı.
Elektrik hat ve direklerinin bakımsız ve tehlikeli olduğu ve direklerin etrafında yangına karşı önlemlerin alınmadığı belirtilen TMMOB raporunda, ilgili kurumun yangının hemen ertesi gününde direkleri değiştirdiği ve delilleri karartmaya çalıştığı iddia edildi.
İlgili Haberler Diyarbakır ve Mardin’deki yangınlarda ölü sayısı 12’ye yükseldi, tartışmalar sürüyor
Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı 1007 hayvanın telef olduğunu açıkladı
Yangından sonra yapılan çalışmalara dair dün akşam bir açıklama yapan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, hasar tespit çalışmalarının tamamlandığını duyurdu.
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Yumaklı, hayvan kaybının 1007 olduğunu söyledi.
190 hayvanın yerinde tedavi edildiğini ifade eden Yumaklı, şu bilgileri paylaştı:
“Diyarbakır’da Çınar ilçesinde Köksalan Mahallesi, Bağacık Mahallesi, Yazçiçeği Mahallesi ve Ağaçsever Mahallelerinde 7 bin 900 dekar tarım alanının yandığı, bunun 6 bin 789 dekarında anız, bin 111 dekarında ise hasadı yapılmamış buğday ekili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 1 adet traktör ve 14 adet sulama tesisi yanmıştır. Köksalan Mahallesinde 924 küçükbaş hayvan telef olurken, tedavi edilemeyecek durumda ağır yaralı 83 küçükbaş hayvan Et ve Süt Kurumu’na (ESK) kesime gönderilmiştir. ESK bu hayvanları sahiplerinden nakliye primi vererek satın almıştır. 190 hayvan ise yerinde tedavi edilmiştir. Mardin’de Mazıdağı İlçesinin Yetkinler ve Yücebağ Mahalleleri ile Kelek Mezrasında 7 bin dekarlık tarım alanının yandığı tespit edilmiştir. Bunun 4 bin dekarı hasadı yapılmamış buğday alanı, 3 bin dekarı anızdan oluşmaktadır. Ayrıca çiftçilerimizin bazı sulama ekipmanları zayi olmuştur."
İlgili Haberler Diyarbakır ve Mardin’de yangın: En az beş ölü, 29 yaralıCHP Heyeti yangın bölgesinde
Öte yandan yangının meydana geldiği köylere siyasilerin ziyaretleri sürüyor.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve Edirne Milletvekili Ahmet Baran Yazgan’dan oluşan CHP heyeti de bugün köydeydi.
Yakınlarını kaybedenlere başsağlığı dileyen CHP heyeti adına açıklama yapan Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, tüm CHP'li belediyelerden bölge için destek isteyeceklerini açıkladı.
Köylülerin mağduriyetlerinin giderilmesini isteyen Başarır, "Devlet mağdurun yanında olmalı, iktidar mağdurun yanında olmalı. Burada internet, su, elektrik yok. Çok zor şartlarda çiftçilikle, hayvancılıkla hayatını idame ettiriyor yurttaşlarımız. Zaten hayvanlarına bakarken, tarlalarını sürerken hayatlarını kaybettiler. Onların mağduriyetlerini giderilmesini istiyoruz. Bu konuda biz de CHP olarak tüm belediyelerimizden destek isteyeceğiz. Bu olayın sonuna kadar gerçekleri ortaya çıkana kadar Diyarbakır’da yurttaşlarımızın yanında olacağız” dedi.
Daha sonra söz alan Malatya Milletvekili Veli Ağbaba da yangının köylüler tarafından çıkarıldığı iddialarına tepki gösterdi.
Yangının elektrik hatlarından kaynaklandığını ifade eden Ağbaba, şunları söyledi: "Sanki burada yangını köylü çıkarmış gibi bir algı yaratılmaya çalışılıyor. Buradaki yangının sebebi bütün köylülerimizin söylediği gibi maalesef elektrikten kaynaklı olduğu ifade ediliyor. Aslında bunun sebebi de özelleştirme. Maalesef elektrik dağıtım şirketi özelleştirildi onlar da sadece para kazanmaya bakıyor. Türkiye'nin birçok yerinde olduğu gibi hiç yatırım yapılmamış. Buradaki elektrik telleri kaynak yapılarak elektrik vermeye devam ediyor. 40 yıl yatırım yapmazsanız buranın kaldırması mümkün değil.”
CHP heyeti daha sonra Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eş başkanları Serra Bucak ve Doğan Hatun’u ziyaret etti.