Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) İş Kadınları Meclisi ile TOBB Diyarbakır Kadın Girişimciler Kurulu, kadınların ekonomideki yerini belirlemek amacıyla “kadın girişimciler saha çalışması’” yaptı.
Çalışmadan çıkan sonuçlara göre Diyarbakır’daki işletmelerin sadece yüzde 14’ünde kadınlar yer alıyor. Bu işletmelerin çoğu da erkekler tarafından işletiliyor.
İş kurumlarının başındaki kadınlara göre, kadınlara sağlanan imkanlardan yararlanmak isteyen erkekler eşleri ya da kız kardeşlerinin adına işletme kuruyor.
Kasım ayında “Ekonomide Kadın Çalıştayı” düzenleyen Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) İş Kadınları Meclisi ile TOBB Diyarbakır Kadın Girişimciler Kurulu, çalıştayın sonuçlarından yola çıkarak kent merkezi ve ilçelerde saha çalışması yaptı.
DTSO Başkanı Mehmet Kaya, kadın işletmeci sayısının arttığını ancak artışın yeterli olmadığını söyledi.
Çalışmada önce DTSO verileri analiz edildi. DTSO verilerine göre, DTSO’ya kayıtlı 21 bin 523 işletmenin sadece 3 bin 210’unda yani yüzde 14,9’unda kadınlar yer alıyor. İşletmeler bünyesinde yer alan kadın sayısı ise 3 bin 809 olarak kayıtlara geçti.
Kadınların en fazla faaliyet gösterdiği sektör yüzde 27,57 ile “toptan ve perakende ticaret” olarak kayıtlarda yer alırken, bunu yüzde 16,9 ile inşaat sektörü takip ediyor. Kadınların yüzde 51,9’u ise işletmelerde ya ortak ya da temsilci olarak yer alıyor.
Kadınlar adına kayıtlı işletmeleri erkekler çalıştırıyor
Saha çalışmasını en dikkat çekici sonucu ise kadınlar adına görünen işletmelerin aslında erkekler tarafından işletilmesi. Kâğıt üzerine kadınlar adına görünse de saha çalışması yapan ekipler 605 işletmede erkeklerle görüştü. Görüşmelere genellikle kadınların eşleri veya erkek akrabaları katıldı.
Peki kadınlar neden aktif değiller? Araştırmaya katılanlar bu soruya “İşletmemiz aile şirketi ve kadın aile üyelerimiz de işletmemizin hissedarı ama aktif değiller”,” İşletme sahibi temsilcisi kadın ama aktif olarak işletmeyi yönetmiyor”, “İşletme sahibi /temsilcisi /ortağı olarak görünüyor ancak işletme bünyesinde işini yapıyor” gibi yanıtlar verdi.
DTSO tarafından düzenlenen toplantıya kadın girişimcilerin yanısıra, DEM Partili kadın belediye eş başkanları da katıldı.
Kadın istihdamı için çözüm önerileri
Çalıştay ve saha araştırmasının sonucunda hazırlanan raporda kadının ekonomide daha fazla yer alabilmesi için konunun siyaset üstü olarak ele alınması gerektiğine vurgu yapıldı. Raporda yer alan bazı çözüm önerileri şöyle:
“-Kadınların biraraya gelmesi, ortaklaşması ve kadınların güçlenmesini destekleyecek sivil yapıların geliştirilmesi
-Kamunun konuyu politik düzeyde sahiplenmesi
-Geçici verilen destekler yerine kalıcı ve uzun vadeli politikalar geliştirilmesi
-Kadın girişimciler ve çalışanlar için vergi indirimlerinin yapılması
-Fuar organizasyonlarında kadınların desteklenmesi
-Girişimci kadınlar için finansal kaynaklara erişimin kolaylaştırılması
-Kadınların çocuklar ile birlikte yer alacağı mekanizmalar geliştirilmesi
-Kadınların dijital becerilerinin geliştirilmesi
-Regl izninin yaygınlaştırılması”
Diyarbakır’da beş ay sonra düzenlenen toplantıda kadının ekonomideki yeri bir kez daha masaya yatırıldı.
“Kadın girişimci sayısı yedi yılda 470’ten 3 bin 800’lere ulaştı ama yeterli değil”
Raporun açıklandığı toplantıda konuşan DTSO Başkanı Mehmet Kaya, göreve geldiği 2018 yılında 470 olan kadın girişimci sayısının 3 bin 800’ü aştığını söyledi. Bu rakamın yeterli olmadığını vurgulayan Kaya, yine de önemli mesafe katedildiğini söyledi.
Doğru yöntemlerle destek sağlanmaması halinde artan rakamların sorun yaratacağını dile getiren Kaya, “Bu şirketler kadının banka borcuyla karşı karşıya kaldığı veya erkeğin tabiri caizse finansta stepnesi olduğu, yani erkek kredi alamadığı zaman kadının adını kullandığı şirketlere dönüşür. Bizim bunları teşhis edip destekleri de o çerçevede vermemiz lazım” dedi.
Kâğıt üzerinde kadının adı var ama kendi yok
Toplantının ardından VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası İş Kadınları Meclisi Başkanı Filiz Ekingen, şirketlerin kadınların adına olmasına rağmen kadınlar tarafından işletilmediğini söyledi.
Kadınlara yönelik teşviklerin daha cazip olması nedeniyle şirketlerin kadınların adına kurulduğuna dikkati çeken Ekingen, son yıllarda kadınların bilinçlenmeye başladığını ifade etti.
Ekingen, “Devletin verdiği imkanlar neticesinde bu şekilde kadınlara biraz daha fazla teşvikler veriliyor bu son süreçlerde. Teşvik verildiği zaman da şirketi direkt kadın üzerine kuruyor erkekler. Son bir yılda daha fazla değişmeye başladı. Kadınlar bilinçlenmeye başladılar” diye konuştu.
İlgili Haberler 8 Mart’ta binlerce kadın Taksim’deydi: “Haksız yüzyılların hesabını soruyoruz”“Kadınlar yeni nesil mesleklere dair yeterli bilgiye sahip değil”
Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB) Diyarbakır Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Cevher Defne Eyyubi ise VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, kadınların çalışmak istediğini ancak kendilerine alan yaratılmadığını savundu.
Eyyubi, kadınların yeni nesil mesleklere dair yeterli bilgiye sahip olmadığını ifade ederek, şunları söyledi:
“Bunların sebepleri malum finansa erişememe aslında en temel sebeplerden biri. Aynı zamanda dijitalleşme hususunda son derece yetersiz eğitimlere sahipler. Yeni nesil mesleklere dair bilgi ve becerilerini geliştirebilecek süreçlere dahil olamamışlar ve bunun benzeri sebeplerden dolayı kadınlar sahada gerçek yerlerini alamıyor. El birliğiyle bütün sivil toplum kuruluşları, kamu kuruluşları, kadın girişimciler kurulları, diğer kadın örgütleri, meslek örgütleri hep beraber buna odaklanarak bu sorunu çözmek zorundayız. Çünkü bu toplumsal bir sorun. Herkesin geleceğini etkileyecek bir sorun.”
İlgili Haberler Yüzlerce kadın Kadıköy’de biraraya geldi: “İstiyoruz ki kadınlar sokakta, evde şiddet görmesin”“Erkekler kendilerini güvenceye almak için kadınlar adına şirket kuruyor”
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Nevin İl ise kadının ekonomik hayatta yeterince yer almadığını söyledi.
Kadınların sahibi olduğu işletme sayısının hızla artmasının sevindirici olduğu dile getiren İl, “Bu veriler kadınların ekonomik yaşamda kendilerini var etme konusunda ciddi bir çabasının olduğunu da göstermekte” dedi.
Kadınlar adına kurulan şirketlerin erkeklerin kendini güvenceye almasından kaynaklandığını savunan İl, bu tablonun gün geçtikçe değiştiği ifade etti.
Nevin İl, kadınları bu konuda uyararak, “Kadın, krediyi çekerken ya da çeki imzalarken kendi adına çok büyük riskler taşıdığını bilmiyor. Riskleri çoktur ve sonu cezaevi olabilir. Biz bunun pozitif ayrımcılık değil, aksine erkeğin kendilerini koruma politikası olarak gördük. Bu anlamda da ciddi bilinçlendirmeler yapıyoruz. Bu tablo değişiyor. Artık kadınlar kendi sorumlu oldukları şirketlerin başına geçtikleri gibi bize de soruyorlar” dedi.