ANKARA- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Irak’ta IŞİD’ın elindeki Türk rehinlerin serbest bırakılması için fidye ödenmediğini, sorunun diplomatik ve siyasi görüşmelerle çözüldüğünü açıkladı.
Erdoğan, BM Genel Kurul çalışmalarına katılmak üzere New York’a giderken yaptığı açıklamada maddi bir pazarlığın söz konusu olmadığını, bunun tümüyle bir diplomatik başarı olduğunu söyledi.
Erdoğan ayrıca aybaşında NATO zirvesi sırasında Başkan Barack Obama ile yaptığı görüşmede Suriye sınırında bir tampon bölge kurulması konusunu ele aldıklarını da açıkladı.
Türkiye, Musul Başkonsolosluğu’nun ele geçirilmesiyle IŞİD militanları tarafından rehin alınan vatandaşlarını Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) girişimiyle 101 gün sonra geri getirdi.
Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu, 11 Haziran günü İslam Devleti (IŞİD) terör örgütü tarafından ele geçirildiğinde Başkonsolos Öztürk Yılmaz’ın da aralarında bulunduğu personel ve aileleri de rehin alınmıştı. O günden bugüne IŞİD ile MİT arasında pazarlıklar yürütülmesine karşın terör örgütü, üçü Iraklı 49 rehineyi serbest bırakmayı kabul etmemişti.
Başbakan Davutoğlu, Dışişleri Bakanlığı görevinde iken gerçekleşen rehine krizinin 101’nci gününde çözüme kavuşturulduğunu Azerbaycan’da duyurdu ve ardından Şanlıurfa’ya geçti. Bu noktada karşılama töreninde her aşamada bilgilendirildiği belirtilen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bulunmaması ve ilk açıklama dahil tüm süreci Başbakan Davutoğlu’na bırakması da göze çarptı. Davutoğlu, beraberindeki kabine üyeleriyle birlikte Şanlıurfa’da MİT ekibince sınırdan girişleri sağlanan 46 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ile buluştu ve onları Başbakanlık uçağıyla Ankara’ya getirdi.
Süreç nasıl sona erdi?
IŞİD, bu 101 gün içerisinde 49 rehineyi Musul’da ancak sürekli farklı adreslerde tuttu ve en az 9 kez yerlerini değiştirdiği öğrenildi. IŞİD, 49 rehineyi ilk önce Suriye'nin Haseki kentine ve sonra Rakka’ya götürdü. Bu arada tüm yer değişiklikleri ise, Türkiye tarafından insansız hava araçları (İHA’lar) aracılığıyla sürekli gözetim altında tutuldu.
MİT, IŞİD üzerinde etkili olan Arap aşiretleri ile iletişime geçti ve bu amaçla Şanlıurfa'nın Akçakale ve Harran ilçelerindeki Arap kökenli vatandaşlar aracılığıyla bağlantılar kurdu. Bu süreçte MİT’in girişimleri zaman zaman olumsuz sonuçlandı. En sonunda IŞİD’in serbest bırakma kararı üzerine kaç kişi oldukları açıklanmayan MİT ekibi, Akçakale’den Suriye tarafına geçti. MİT ekibi, Rakka’da rehinelerle bir süre görüştü ve Türkiye'ye gideceklerini ifade ederek, olası çatışma durumunda neler yapmaları gerektiğini anlattı. Sonrasında MİT ekibi ve beraberindeki rehineler, Telabyad sınır kapısından geçti ve tampon bölgede MİT Bölge Başkanı ve Şanlıurfa Emniyet Müdürü Eyüp Pınarbaşı ile buluştu. Saat 05.00 sıralarında gerçekleşen bu buluşma ardından zırhlı araçlar eşliğinde Şanlıurfa’ya gelindi.
Davutoğlu'ndan Fidan'a jest
Başbakan Davutoğlu, Şanlıurfa’da buluştuğu 46 rehine ile birlikte Ankara’ya kabine üyeleri ile eşi Sare Davutoğlu’nun eşliğinde geldi. Bu noktada dikkat çekici olan uçak kapısı, Esenboğa Havalimanı’nda açıldığında MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın uçağa davet edilmesi oldu. Sonrasında Davutoğlu, Fidan ile birlikte kapıya geldi ve yanına kurtarılan rehinelerden Başkonsolos Öztürk Yılmaz’ın el sallamasını istedi ve böylece o sırada canlı yayın yapmakta olan TV kanalları aracılığıyla da ‘tüm Türkiye’ye rehineler sağ salim getirildi’ mesajı verildi.
Uçaktan inen 46 rehine aileleriyle kucaklaşırken duygu dolu dakikalar yaşandı. Kendisi de sevincini açıkça ilan eden isimlerden birisi olan Davutoğlu ise özellikle rehineler arasındaki çocukları uzun sure sevdi ve onlarla ilgilendi.
IŞİD’e karşı tutum değişecek mi?
Türkiye’de muhalefetten de peş peşe rehine krizi çözüldüğü için olumlu açıklamalar gelirken; MHP Lideri Devlet Bahçeli gibi siyasetçiler de IŞİD ile yürütülen pazarlıktaki unsurlar hakkında TBMM’ye bilgi verilmesini talep etti.
Şimdi artık Türkiye’nin, insan katliamları gerçekleştiren IŞİD’e karşı mücadelede nasıl bir rol üstleneceği gündemde. Bu noktada IŞİD’e karşı mevcut uluslararası koalisyonda Türkiye’nin 49 rehine gölgesinde vadettiği insani yardım çerçevesinde de mi hareket edeceği yoksa daha aktif bir rol alıp almayacağı merak konusu.
Başkonsolos Yılmaz: 'Kafa kesme görüntüleri izlettirildi'
IŞİD'in 101 gün rehin tuttuğu isimlerden Musul Başkonsolosu Öztürk Yılmaz, akşam saatlerinde Başbakanlık’ın bilgisi dahilinde Türkiye’deki TV kanallarında canlı yayınları da katıldı. Yılmaz, NTV’deki açıklamalarında, rehine tutulduğu süreçte ölümle yüzleştiği anlar olduğunu belirtirken "Bazen televizyon izleme şansımız oldu kafa kesme görüntülerini izletirildi. Moralimizi bozmak için görüntüleri bizlere de izlettiler. Amaçları morallerimizi bozmaktı. 65 gün aynı yemeği yedik.Öğle akşam aynı yemeği yedik. Sürekli aynı şeydi. Gıda beslenmemiz yetersizdi. Bütün arkadaşlarım kilo verdi. Ben de toplam 14 kilo verdim’’ dedi.