Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Ankara'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'yla görüştü.
Bakan Çavuşoğlu, resmi Twitter hesabında yaptığı açıklamada, Çinli Bakan Wang’le ekonomik işbirliği, salgınla mücadele ve aşı konusunda işbirliğini ele aldıklarını kaydetti. İade anlaşmasının Uygurlar'ın Çin'e gönderileceği anlamına gelmediğini kaydeden Çavuşoğlu, Türkiye’nin Uygur Türkleri’ne ilişkin ”hassasiyet ve düşüncelerini” de ilettiklerini belirtti.
Your browser doesn’t support HTML5
Görüşme sırasında Müslüman Uygurlar, Çin hükümetinin Şincan bölgesinde yaşayan soydaşlarına yönelik kötü muamelesini protesto etti.
Pekin hükümeti, Aralık ayında, Çin ve Türkiye arasında varılan iade anlaşmasını onaylamıştı. Ancak anlaşma henüz TBMM tarafından onaylanmadı. Türkiye'de yaşayan yaklaşık 40 bin Uygur, içinde bulundukları zor durumu uluslararası kamuoyuna duyurmak için çabalarını arttırdı.
Temaslar öncesinde Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Çin Dışişleri Bakanı Wang'in Ankara ziyareti sırasında bölgesel ve uluslararası sorunların ve ikili ilişkilerin ele alınacağı kaydedilmişti. Çinli bakan, Çavuşoğlu’yla görüşmesinin yanısıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la da bir araya geldi.
Müslüman Uygurlar'ın kaygıları, Türkiye'nin şimdiye kadar Corona aşısı tedarikinde Çin'e bağımlı olması nedeniyle artmıştı. Çin firması Sinovac Biotech'ten 15 milyon Corona virüsü aşısı alan Türkiye, Çin'den milyonlarca doz daha sipariş etmişti. Türkiye bu haftaysa Alman BioNTech firmasının Amerikan Pfizer ile geliştirdiği Corona virüsü aşısından 1,4 milyon doz aldı. BioNTech aşısı, Türkiye'nin Çin kaynaklı aşılar dışında tedarik ettiği ilk aşı.
İstanbul'da toplanan yaklaşık 1000 gösterici, "Diktatör Çin" ve "Uygur soykırımını durdurun, kampları kapatın" sloganları attı. Kimilerinin ellerinde Doğu Türkistan bağımsızlık hareketinin simgesi olan beyaz ve mavi renkli bayraklar salladığı görüldü.
Hasan Öztürk adlı Uygur protestocu, "Buraya ailelerimizi sormaya geldik. Ailelerimizle neden iletişim kuramıyoruz? Öldüler mi yoksa hala yaşıyorlar mı? Neredeler? Kamplarda mı tutuluyorlar dışarıda mı?" dedi.
Türkiye'de yaşayan Uygurlar, Çin'in Şincan'daki Uygurlara'a yönelik baskı politikasını Ankara ve İstanbul'da düzenli olarak protesto ediyor.
Reuters haber ajansına göre Ankara'daki Çin Büyükelçiliği'nden bir sözcü, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, Çin'in Türkiye'deki diplomatik temsilcilikleri yakınında düzenli olarak protesto eylemlerinde bulunan Uygurlar'ın Türkler'i kandırmaya ve iki ülke arasındaki ilişkileri zedelemeye çalıştığını kaydetmişti.
Birleşmiş Milletler tahminlerine göre Çin'in kuzeybatısındaki Şincan'da en az bir milyon Uygur ve diğer Müslüman azınlık gruplara mensup kişiler, toplama kamplarında tutuluyor. ABD, Ocak ayında yaptığı bir açıklamada Çin'in Uygurlar'a yönelik baskı politikası yürüterek "soykırım ve insanlık suçu" işlediğini kaydetmişti.