ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yapılan değişikliklere göre, ABD'de ambalajlı gıdaların “sağlıklı” olarak tanımlanabilmeleri için yeni kurallara uymaları gerekecek.
Yeni kurallar, FDA'in 30 yıl önce geliştirdiği “sağlıklı” tanımlamasının güncellenmiş hali. FDA açıklamasına göre bu güncelleme, Amerikalılar'ın marketlerdeki gıda etiketlerini incelemelerine ve beslenme alışkanlıklarına bağlı kronik hastalık oranlarını azaltmak için federal beslenme yönergelerine uygun seçimler yapmalarına yardımcı olmayı amaçlıyor.
Kurallar uyarınca, “sağlıklı” olduğunu iddia eden ürünlerin meyve, sebze, tahıl, süt ürünleri ve protein gibi bir veya daha fazla gıda grubundan belirli miktarda besin içermesi gerekiyor. Kurallar ilk kez ilave şekerler için belirli sınırlar da belirliyor. FDA, gıdaların sodyum (tuz) ve doymuş yağı da ürünün türüne bağlı seviyelerde sınırlandırması gerektiğini kaydetti.
Değişiklik, şekerli tahıllar, şeker oranı yüksek yoğurtlar, beyaz ekmek ve granola bar gibi gıdaların “sağlıklı” etiketi taşımasını yasaklarken avokado, zeytinyağı, somon, yumurta ve karışık çerez gibi gıdaların bu etiketi kullanmasına izin veriyor. FDA, suyun bile artık sağlıklı olarak etiketlenebileceğini kaydetti.
FDA Başkanı Robert Califf yaptığı açıklamada, “Gıdanın sağlıklı yaşam için bir araç olması ülkenin geleceği için kritik önem taşıyor” dedi. Califf, beslenme bilgilerine erişimin iyileştirilmesinin “FDA'in insanların sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmelerine yardımcı olmak için üstlenebileceği önemli bir halk sağlığı girişimi” olduğunu söyledi.
İki ay içinde yürürlüğe girecek
Yeni kurallar iki ay içinde yürürlüğe girecek ve gıda üreticilerinin Şubat 2028'e kadar kurallara uyum sağlaması gerekecek. FDA yetkilileri, belirli gıdaları sağlıklı olarak tanımlayan bir etiketin halen geliştirilmekte olduğunu söyledi. Önceki kurala göre, ürünlerin yaklaşık yüzde 15'i sağlıklı olarak tanımlanma hakkını elde ediyor ancak sadece yüzde 5'i bu tanımlamayı sahipleniyordu.
Tufts Üniversitesi Gıda ve İlaç Enstitüsü Direktörü Dr. Dariuş Muzafferyan, ilk olarak 2022'de önerilen değişikliğin “çok eski” bir kılavuzun büyük ihtiyaç duyduğu bir güncelleme olduğunu söyledi.
Dr. Muzafferyan, “Büyük resme bakıldığında bu, 40 yıl öncesinin bilimsel verilerine dayanan, modası geçmiş 30 yıllık bir tanımlamadan sonra yapılan büyük bir yenilik” dedi.
Yeni kural, diyet ve beslenme bilgisinin 30 yıl içinde ilerlediğinin ve önceki tanımın federal program ve politikaların temel taşı olan diyet kılavuzlarıyla uyuşmadığının bir göstergesi.
İlgili Haberler ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nden "yoğurt diyabet riskini azaltabilir" iddiasına yeşil ışıkGıda endüstrisi ticaret grubu Tüketici Markaları Derneği, yeni kuralın “daha sağlıklı seçenekler sunmak için sayısız yıl süren endüstri yeniliklerine rağmen bazı paketlenmiş gıdaları dışlamaya devam ettiğini” vurguladı.
Grubun yetkililerinden Sarah Gallo, yeni kuralın “açık ve net bilimsel kanıtlara dayanmadığını” ve tüketiciler üzerindeki potansiyel ekonomik etkiyi tam olarak dikkate almadığını söyledi.
FDA, güncellenen kriterlerin kalp hastalığı ve diyabet gibi beslenme alışkanlıklarıyla ilgili kronik rahatsızlıklar dahil halk sağlığını iyileştirebilecek verilere dayandığını belirtti.
FDA'e göre Amerikalılar'ın dörtte üçünden fazlası, sebze, meyve ve süt ürünleri açısından yetersiz besleniyor. Yaklaşık yüzde 80'i doymuş yağ sınırlarını, yüzde 60'tan fazlası ilave şeker sınırlarını ve yaklaşık yüzde 90'ı kronik hastalıkları azaltabilecek sodyum (tuz) sınırlarını aşıyor.