Mali piyasalar Salı Amerikan hükümetinin kapanması olayından şimdilik fazla etkilenmişe benzemiyor. Ancak uzmanlar, kapanma uzun sürerse bunun küresel ekonomiye büyük darbe vurmasından kaygı duyuyor
WASHINGTON —
Mali piyasalar Salı günü 17 yıldan beri ilk kez yaşanan Amerikan hükümetinin kapanması olayından şimdilik fazla etkilenmişe benzemiyor. New York borsasında hisse senetlerinin değeri ilk gün yükseldi, dünse düştü. Bazı uzmanlar kapanmanın uzun sürmeyeceği görüşünde. Ancak bazıları kapanma uzun sürerse bunun küresel ekonomiye büyük darbe vurmasından kaygı duyuyor.
Washington’da siyasi liderlerin karşılıklı eleştirileri devam ediyor.
Dünyanın dört bir yanındaki mali piyasalar Washington’daki gelişmeleri dışardan izlerken sağduyunun sonunda galip gelmesini bekliyor.
Piyasa uzmanı Mike Ingram durumu şöyle açıklıyor: “Bence piyasalar eninde sonunda bir anlaşma sağlanacağına inanıyor ve şu andaki tutumları bekle gör şeklinde.”
Kriz çabuk çözülürse birçok yatırımcı hükümetin kapanmasının ekonomik etkisinin az olacağına inanıyor.
Yatırımcı Patrick Armstrong’a göre tehlike, sürecin uzunluğunun bilinmemesinden kaynaklanıyor: “Kapanma ne kadar uzun sürerse etkisi o kadar fazla olur çünkü tüketici güveni azalır, geçici işten çıkarılan devlet memurları işsizlik oranını yükseltir. Ayrıca bu ay ortasında yaşanması beklenen bütçe krizini daha da belirsiz hale getirir.”
Armstrong bütçe kriziyle Amerika’nın 16 trilyon dolarlık borç tavanının yükseltilmesini kastediyor.
Kongre bu ay borç tavanını yükseltmezse Amerika borçlarını ödeyemez duruma düşecek.
Ekonomist Eric Chaney’e göre, siyasi çekişme ne kadar uzun sürerse Amerikan hazine bonolarına sahip kişilere ödeme yapılamaması riski de o kadar artacak: “Eğer Amerikan hükümetinin kapanması bir haftadan fazla sürerse herkes “borc tavanı zamanında, yani 17 Ekim’de yükseltilemeyecek” diye düşünmeye başlayacak. Bu durumda Amerika için iflas tehlikesi ortaya çıkacak. İflas tehlikesi son derece olumsuz etki yapacak.”
Uzmanlar tavan yükseltilmezse doların değerinin düşeceğini, faizlerin yükseleceğini ve Amerika’nın kredi notunun yine düşürüleceğini söylüyor.
Amerika’nın iflas olasılığı özellikle hisse senetlerinin değeri imalat sektörü kazançlarına bağlı olarak yükselen Asya için kaygı yaratıyor.
Güney Koreli televizyon sunucuları bu kaygıyı şöyle dile getirdi: “Eğer Amerikan hükümetinin geçici kapanması uzarsa sadece Amerika değil dünya ekonomisi olumsuz etkilenir.”
Bütün bunlara ragmen Avrupa borsaları Salı günü yüksek seyretti.
Hisse senetlerinin son sekiz gün içinde yedi gün üstüste düştüğü New York borsasında da yatırımcılar düşük fiyatlardan yararlanarak büyük çapta alım yaptı ve endeksleri yüseltti. Ancak dün borsa düşüşe geçti.
Washington’da siyasi liderlerin karşılıklı eleştirileri devam ediyor.
Dünyanın dört bir yanındaki mali piyasalar Washington’daki gelişmeleri dışardan izlerken sağduyunun sonunda galip gelmesini bekliyor.
Piyasa uzmanı Mike Ingram durumu şöyle açıklıyor: “Bence piyasalar eninde sonunda bir anlaşma sağlanacağına inanıyor ve şu andaki tutumları bekle gör şeklinde.”
Kriz çabuk çözülürse birçok yatırımcı hükümetin kapanmasının ekonomik etkisinin az olacağına inanıyor.
Yatırımcı Patrick Armstrong’a göre tehlike, sürecin uzunluğunun bilinmemesinden kaynaklanıyor: “Kapanma ne kadar uzun sürerse etkisi o kadar fazla olur çünkü tüketici güveni azalır, geçici işten çıkarılan devlet memurları işsizlik oranını yükseltir. Ayrıca bu ay ortasında yaşanması beklenen bütçe krizini daha da belirsiz hale getirir.”
Armstrong bütçe kriziyle Amerika’nın 16 trilyon dolarlık borç tavanının yükseltilmesini kastediyor.
Kongre bu ay borç tavanını yükseltmezse Amerika borçlarını ödeyemez duruma düşecek.
Ekonomist Eric Chaney’e göre, siyasi çekişme ne kadar uzun sürerse Amerikan hazine bonolarına sahip kişilere ödeme yapılamaması riski de o kadar artacak: “Eğer Amerikan hükümetinin kapanması bir haftadan fazla sürerse herkes “borc tavanı zamanında, yani 17 Ekim’de yükseltilemeyecek” diye düşünmeye başlayacak. Bu durumda Amerika için iflas tehlikesi ortaya çıkacak. İflas tehlikesi son derece olumsuz etki yapacak.”
Uzmanlar tavan yükseltilmezse doların değerinin düşeceğini, faizlerin yükseleceğini ve Amerika’nın kredi notunun yine düşürüleceğini söylüyor.
Amerika’nın iflas olasılığı özellikle hisse senetlerinin değeri imalat sektörü kazançlarına bağlı olarak yükselen Asya için kaygı yaratıyor.
Güney Koreli televizyon sunucuları bu kaygıyı şöyle dile getirdi: “Eğer Amerikan hükümetinin geçici kapanması uzarsa sadece Amerika değil dünya ekonomisi olumsuz etkilenir.”
Bütün bunlara ragmen Avrupa borsaları Salı günü yüksek seyretti.
Hisse senetlerinin son sekiz gün içinde yedi gün üstüste düştüğü New York borsasında da yatırımcılar düşük fiyatlardan yararlanarak büyük çapta alım yaptı ve endeksleri yüseltti. Ancak dün borsa düşüşe geçti.