Amerikan biyoteknoloji firması Moderna, geliştirdiği Covid-19 aşısının Avrupa Birliği ülkeleri, Kanada ve ABD'de 12 yaş ve üzerindeki çocuklarda kullanılması için başvuru yapmaya hazırlanıyor. 12 yaş ve üzerindeki çocuklarda kullanımı daha önce onaylanan Pfizer ise Covid-19 aşısının daha küçük çocuklarda da test etmeye başlamayı planlıyor.
Bir başka Amerikan biyoteknoloji firması Novavax'ın da geliştirdiği Covid-19 aşısını Temmuz ayında çocuklar üzerinde denemeye başlaması bekleniyor. Çin ise Sinovac'ın Covid-19 aşısını 3 yaş ve üzerindeki çocuklarda uygulamak için acil kullanım onayı verdi.
Ancak Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dünya genelinde birçok ülkenin çocuk ve gençlere kıyasla çok daha savunmasız nüfuslar için hala aşı dozları beklediğini hatırlattı ve zengin ülkelere, ellerindeki fazla aşıları daha yoksul ülkelere bağışlamaları çağrısında bulundu.
Çocuklarda Covid-19 aşısı kullanımını onaylayan ya da çocukların da aşılanmasını gündeme alan ülkeler sırasıyla şöyle:
Avrupa Birliği ülkeleri:
* Danimarka televizyonu TV 2'nin 17 Haziran'da bazı kaynaklara dayandırarak verdiği haberine göre 12-15 yaş arasındaki çocuklar aşılanmaya başlayacak.
* Fransa, ebeveyn onayı şartıyla 12 yaş ve üzerindeki çocukları aşılamaya başladı.
* Almanya aşı danışma kurulu, 10 Haziran'da, sadece daha önce başka hastalıkları bulunan çocuk ve buluğ çağındaki gençlerin Pfizer aşısıyla aşılanması tavsiyesinde bulundu.
* Avusturya, haber sitesi Vindobona'ya göre Ağustos ayı sonuna kadar 12-15 yaş arasında 340 bin çocuğu aşılamayı hedefliyor.
* Estonya, kamu yayın kuruluşu ERR'nin hükümetin Covid-19 konseyine dayandırdığı haberine göre sonbaharda buluğ çağındaki gençleri aşılamaya başlayabilir.
* Macaristan, Çin haber ajansı Xinhua'ya göre Mayıs ayı ortasında 16-18 yaş arasındaki gençleri aşılamaya başladı.
* İtalya, 31 Mayıs'ya, Pfizer'ın BioNTech ile ortak geliştirdiği aşının 12-15 yaş arası çocuklarda kullanılmasını onayladı.
* Litvanya Başbakanı 12 yaş ve üzeri çocukların Haziran ayından itibaren aşılanmaya başlanabileceğini açıklamıştı.
*İspanya Sağlık Bakanı, yeni eğitim-öğretim yılının başlamasına iki hafta kala 12-17 yaş arası çocukların aşılanacağını açıkladı.
Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkeler:
* İngiltere aşı komitesi, Independent gazetesine göre Temmuz ayına kadar buluğ çağındaki çocukların aşılanmasına ilişkin bir karar vermeyecek. Pfizer'ın aşısının 12-15 yaş arası çocuklarda kullanımına İngiltere'de daha önce onay verilmişti.
* İsviçre, 4 Haziran'da 12-15 yaş arası çocuklara Pfizer aşısı uygulanmasını onayladı. Temmuz ayında bu yaş grubunun aşılanmasına başlanacak.
* Norveç, VG gazetesinin haberine göre Corona virüsü enfeksiyonuna bağlı olarak ağır hastalık geçirme riski yüksek olan çocukların Pfizer aşısıyla bağışıklık kazanması konusunu ele alabilir.
* San Marino, RTV televizyonunun Sosyal Güvenlik Enstitüsü'ne dayandırdığı haberinde 12-15 yaş atası çocukları aşılamaya başladı.
Ortadoğu:
* İsrail, Delta varyantına bağlı olarak vaka sayılarının artması üzerine 12-15 yaş arası tüm çocukların aşılanması çağrılarını arttırdı. Bu yaş grubu, İsrail'de Mayıs ayında aşılanmaya başlamıştı.
* Birleşik Arap Emirlikleri'nin Mayıs ayı ortasında Pfizer-BioNTech aşısının 12-15 yaş arası çocuklarda kullanımını onaylaması sonrasında Dubai'de bu yaş grubu aşılanmaya başladı.
Uzakdoğu ve Büyük Okyanus bölgesi
* Endonezya, 28 Haziran'da, Çin firması Sinovac'ın aşısının 12-17 yaş arasında kullanılmasını tavsiye etti. Endonezya Cumhurbaşkanı, bu yaş grubunun aşılanmasına kısa sürede başlayacağını açıkladı.
* Hindistan Aşı Enstitüsü, haber ajansı ANI'nın kaynaklara dayandırarak 25 Haziran'da bildirdiğine göre Temmuz ayında Nonavax'ın aşısının çocuklar üzerindeki klinik deneylerine başlamayı planlıyor.
* Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, 21 Haziran'da yaptığı açıklamada, ilaç dairesinin Pfizer aşısının 12-15 yaş arası çocuklarda kullanılması için ön onay verdiğini bildirdi.
* Çin, 5 Haziran'da, Sinovac aşısının 3-17 yaş arası çocuk ve gençlerde kullanılması için acil kullanım onayı çıkardı.
* Hong Kong, 3 Haziran'da, 12 yaş üzeri çocukların aşılanmasına başlanacağını bildirdi.
* Singapur, 1 Haziran'dan itibaren 12-18 yaş grubunu aşı programı kapsamına aldı.
* Japonya, 28 Mayıs'ta, Pfizer aşısının 12 yaş ve üzerinde kullanımını onayladı.
* Filipinler, 26 Mayıs'ta, Pfizer aşısının 12-15 yaş aralığında acil kullanım kapsamında uygulanmasını onayladı.
Kuzey ve Güney Amerika:
* Meksika, 24 Haziran'da, Pfizer aşısının 12 yaş ve üzerinde kullanılmasını onayladı.
* Brezilya, 11 Haziran'da, Pfizer aşısının 12 yaş ve üzerinde kullanılmasına yeşil ışık yaktı.
* Şili, 12-16 yaş arasının Pfizer aşısıyla aşılanmasına onay verdi.
* ABD, buluğ çağındaki çocukların aşılanmasına Mayıs ayı ortasında başladı.
Kanada, Mayıs ayı başında Pfizer aşısının 12-15 yaş arasında kullanılmasını onayladı.
Hangi ülkeler karma Covid-19 aşısı yapmayı planlıyor?
Tedarikte yaşanan gecikmeler ya da güvenlik kaygıları nedeniyle ikinci doz ya da takviye aşılar için farklı firmaların geliştirdiği Covid-19 aşılarına yönelmeyi düşünen ülkelerin sayısı giderek artıyor.
Farklı Covid-19 aşıları kullanmanın aşı etkinliği üzerinde nasıl rol oynadığına ilişkin bazı tıbbi çalışmalar sürüyor. Oxford Üniversitesi tarafından yapılan ve sonucu 28 Haziran'da açıklanan araştırmaya göre ilk doz AstraZeneca aşısından sonra tek dozluk Pfizer aşısı yapıldığında oluşan antikor sayısı, iki dozluk AstraZeneca aşısına göre daha fazla.
Farklı aşıları karma olarak uygulamaya karar veren ya da bu uygulamayı değerlendiren ülkeler şöyle:
Bahreyn:
4 Haziran'da yapılan açıklamada Pfizer/BioNTech ya da Çin firması Sinopharm'ın geliştirdiği aşılardan biriyle takviye doz aşı yaptırmak mümkün olacak. Takviye aşı uygulaması için birinci dozun hangi aşıyla yapıldığına bakılmıyor.
Kanada:
CBC News'ün haberine göre Kanada Ulusal Aşı Danışma Komitesi, 17 Haziran'da, tüm eyaletlerin, ilk doz aşısını AstraZeneca'yla olanlara ikinci doz olarak farklı aşı sunması gerektiğini bildirdi. Komite, Haziran ayı başında, ilk dozunu AstraZeneca'yla olanların ikinci doz için farklı bir aşı seçebileceğini kaydetmişti.
İtalya:
İtalya İlaç Dairesi AIFA, 14 Haziran'da, ilk doz aşılarını AstraZeneca'yla olan 60 yaş ve altındaki vatandaşların ikinci doz aşılarının farklı marka olabileceğini bildirdi.
Rusya:
Interfax ajansı, Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'na (RDIF) dayandırdığı haberinde, Sputnik V aşısının Çin firmalarının geliştirdiği aşılarla eşleştirilmesi çalışmalarına Arap ülkelerinde başlayabileceğini bildirdi.
Ajansa göre RDIF, AstraZeneca ve Sputnik aşılarının karma olarak kullanıldığı klinik deneyler sırasında herhangi bir olumsuz etkiye rastlanmadığını kaydetti.
Güney Kore:
Güney Kore'de 18 Haziran'da yapılan açıklamada, ilk dozu AstraZeneca aşısıyla olan 760 bin kişinin, küresel aşı paylaşım platformu COVAX kapsamında tedarikte gecikme yaşanması nedeniyle ikinci dozu Pfizer'la olacağı bildirildi.
İspanya:
Sağlık Bakanı Carolina Darias, Carlos III Sağlık Enstitüsü'nün yaptığı bir araştırmanın ön sonuçlarının alınması sonrasında 19 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, İspanya'nın AstraZeneca aşısı olan 60 yaş altındaki vatandaşların ikinci doz aşısını AstraZeneca ya da Pfizer'la tamamlama seçeneği sunulacağını bildirdi.
Birleşik Arap Emirlikleri:
Birleşik Arap Emirlikleri, ilk doz aşısını Çin yapımı Sinopharm'la olanlara Pfizer aşısını takviye olarak yaptırma seçeneği sunmaya başladı.
İngiltere:
Novavax firması, 21 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, Haziran ayından itibaren İngiltere'de başlayacak karma aşı deneyine katılacağını açıklamıştı. Çalışma, farklı bir firmanın ürettiği Covid-19 aşısının takviye olarak kullanımını mercek altına alıyor.
ABD:
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), 1 Haziran'da yaptığı açıklamada, tam olarak aşılanmış yetişkinlerde farklı bir firmanın geliştirdiği aşıyla takviye yapılmasının aşı güvenliği ve bağışıklık yanıtı oluşturma becerisi üzerindeki etkilerinin incelendiği klinik deneyi başlattığını bildirdi.