İsviçre hava kalite şirketi IQAir verilerine göre 2023’te hava kalitesi en kötü ülkeler Bangladeş, Hindistan ve Pakistan oldu. Türkiye listede 44. sırada, ABD ise 102. sırada yer aldı.
IQAir verilerine göre, Bangladeş, Pakistan ve Hindistan, Çad ve İran'ın yerini alarak 2023 yılında dünyanın hava kalitesi en kirli ülkeleri oldular.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından tavsiye edilen seviyenin yaklaşık 15 katı partikül maddenin tespit edildiği ülkelerde, akciğerlere zarar veren havadaki PM2,5'in ortalama konsantrasyonu 2023'te Bangladeş'te metreküp başına 79,9 mikrograma, Pakistan'da ise 73,7 mikrograma yükseldi.
Dünya Sağlık Örgütü 5 mikrogramdan fazlasını riskli buluyor.
En kötü hava kalitesi listesinde Türkiye ortalama 20.3, PM2.5 seviyesiyle ile 44. sırada yer aldı.
ABD 9.1 ile 102. sırayı aldı, onu Almanya 9 olan PM2.5 ile takip etti.
Zirveyi değerlendiren İsviçreli hava izleme kuruluşu IQAir'in hava kalitesi bilim müdürü Christi Chester Schroeder, "Güney Asya'daki iklim koşulları ve coğrafya nedeniyle, PM2.5 konsantrasyonları hızla yükseliyor çünkü kirliliğin gidecek hiçbir yeri yok" dedi.
Schroeder, "Bunun üzerine tarımsal uygulamalar, sanayi ve nüfus yoğunluğu gibi faktörler de eklenince maalesef, iyileşme bir yana durum daha da kötüleşecek gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.
2022'de Bangladeş en kötü beşinci hava kalitesine sahip ülke olurken, Hindistan sekizinci sırada yer alıyordu.
Dakka Kuzey Güney Üniversitesi'nden hava kirliliği uzmanı Md Firoz Khan, Bangladeş'teki erken ölümlerin yaklaşık yüzde 20'sinin hava kirliliğine bağlandığını ve ilgili sağlık harcamalarının ülkenin GSYİH'sının yüzde 4 ila yüzde 5'ini oluşturduğunu söyledi.
Hindistan'daki kirlilik de geçen yıl arttı; PM2,5 seviyeleri DSÖ standardından yaklaşık 11 kat daha yüksekti. Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi 92,7 mikrogramla en kötü performansı gösteren başkent oldu.
Çin'de ayrıca PM2,5 art arda beş yıllık düşüşün ardından geçen yıl %6,3 artışla 32,5 mikrograma yükseldi.
2023'te yalnızca Avustralya, Estonya, Finlandiya, Grenada, İzlanda, Mauritius ve Yeni Zelanda DSÖ standartlarını karşıladı.
IQAir raporu 134 ülke ve bölgede 30 binden fazla izleme istasyonundan elde edilen verilere dayanıyor.
2022 yılında dünyanın en kirli ülkesi olan Çad, veri sorunları nedeniyle 2023 listeden çıkarıldı. İran ve Sudan da 2023 listesinden çıkarıldı.
Chicago Üniversitesi Enerji Politikası Enstitüsü Hava Kalitesi Yaşam Endeksi direktörü Christa Hasenkopf, ülkelerin yüzde 39'unda kamuya açık hava kalitesi denetiminin bulunmadığını söyledi.
Hasenkopf, "Büyük potansiyel faydalar ve nispeten düşük maliyet göz önüne alındığında, özellikle hava kirliliğinin yarattığı sağlık yükünün en büyük olduğu yerlerde, bu veri açıklarını kapatmak için kaynakları dağıtmaya yönelik organize bir küresel çabanın olmaması şaşırtıcı" dedi.