Kürt kimliği siyaseti temsilcisi olarak değerlendirilen HDP, 2011’de bağımsız adaylar ile girdiği TBMM’ye şimdi “Türkiye partisi” iddiasıyla girmek için yüzde 10’luk baraja takılma riskine rağmen 81 ilde 550 vekil adayı listesini YSK’ya sundu. HDP, fermuar sistemiyle 268 adayını kadın olarak belirlerken, İslami kesimlere yakın Altan Tan’ın Diyarbakır adaylığı ise parti içi sıkıntı kaynağı olarak kamuoyuna yansıdı.
HDP’de eş genel başkanlar Figen Yüksekdağ Van 1. sıra adayı, Selahattin Demirtaş Hakkari yerine İstanbul 1. bölge 1. sıra adayı oldu. Mevcut milletvekillerinden Demirtaş’ın da aralarında bulunduğu 7 ismin seçim çevresi değişti, 7'si ise mevcut ilinde aday yapıldı. Kadın milletvekillerinden ise 5'i tekrar aday gösterildi, 4'ü liste dışı kaldı.
HDP milletvekillerinden Ayla Akat Ata, Bengi Yıldız, Sebahat Tuncel, İbrahim Binici, Hasip Kaplan, Aysel Tuğluk ve Özdal Üçer, “iki dönem seçildiğinde üçüncü dönem olmaması ilkesi” nedeniyle yeniden aday gösterilmedi. Ancak HDP, iki dönem ilkesinde iki istisnaya imza attı. Demirtaş ve HDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan, üçüncü kez aday gösterildi. Pervin Buldan İstanbul 3. Bölge 1. sırada aday yapıldı.
Hakkari milletvekilleri Adil Zozani ve Esat Canan, Van milletvekilleri Nazmi Gür ve Kemal Aktaş, Muş Milletvekili Demir Çelik, Ağrı Milletvekili Halil Aksoy, Bitlis Milletvekili Hüsamettin Zenderlioğlu ile Kars Milletvekili Mülkiye Birtane ise liste dışı bırakıldı.
HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken ise, Bingöl yerine Diyarbakır 1. sıra adayı ve HDP Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü de İzmir 1.bölge 1. sıra adayı oldu. İmralı Heyeti’nden İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ise, Ankara 1. Bölge’de 1.sırada aday yapıldı.
Eski CHP Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Celal Doğan, Gaziantep 1.sırada, AKP kurucularından Dengir Mir Mehmet Fırat, Mersin 1.sırada, akademisyen Mithat Sancar Mardin 1.sırada ve Süryani kökenli milletvekili Erol Dora, 3. sırada aday oldu.
Altan Tan krizi nasıl gelişti?
HDP’de aday olmayacağı açıklanmasına rağmen YSK’ya liste sunulması öncesinde listede yer alacağı açıklanan isim ise, Diyarbakır Milletvekili Altan Tan oldu.
HDP Lideri Selahattin Demirtaş, 3 Nisan Cuma sabahı yeniden aday gösterilemeyecek milletvekilleriyle görüşmeler gerçekleştirmişti. Bu çerçevede, Altan Tan’ın da aday gösterilmeyeceği ortaya çıkmıştı. Öncesinde Tan, 30 Mart’ta Meclis’teki “Ben basında çıkan listeleri olumlu bulmuyorum, çok sosyalist, Marksist bir çizgide görüyorum. Bunun da çok fayda getirmeyeceğini düşünüyorum” açıklamasıyla dikkat çekmişti. Ancak Tan, Demirtaş ile görüşmesinden sonra ise aday olmayacağı yönündeki bilgiyi teyit etmemişti.
İslami kesim temsilcisi olarak tanınan Tan, yine Diyarbakır’dan ancak 5. sıradan aday gösterilerek, HDP listesindeki dikkat çekici bir isim oldu.
Kimler göze çarptı?
HDP ayrıca Uludere’de askeri bombardıman sonucunda sınırda 11 aile bireyini kaybeden Ferhat Encü, Şırnak’ta 3. sırada aday gösterildi. İzmir’de 1. Bölge’de sanatçı Pınar Aydınlar, 3. sıra adayı yapıldı. Eski Avrupa Parlamentosu Milletvekili Feleknas Uca, Diyarbakır 4. sıra adayı.
HDP’nin İstanbul adaylarında ise üç Ermeni kökenli isme yer verildi. İstanbul 1.Bölge’de 11.sırada Murat Mıhçı, 2.Bölge’de 10.sırada Flor Uluk Benli ve 3.Bölge’de 2.sırada Karabet Paylan olarak dikkat çekti. Bu noktada Ermeni kökenli adaylardan seçilme şansı en yüksek isim Paylan oldu.
Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Genel Başkanı olan Turgut Öker, İstanbul 2. bölge 1.sırada aday. Hubyar Sultan Alevi Kültür Derneği Başkanı Ali Kenanoğlu ise 4.sırada aday gösterildi. İzmir'in 2.Bölge’de 1.sırada ise, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Müslüm Doğan aday yapıldı.
LGBTİ kesimleri temsilen Barış Sulu ise, Eskişehir'de son sıra olan 6. sırada aday oldu.
Kadınlar için fermuar sistemi
Eş başkanlık sistemini uygulayan HDP’nin adaylarından 268’i fermuar sistemiyle kadın olurken, 81 ilin 25’inde de kadın adayları birinci sıradan aday gösterdi. HDP’nin kadın adayların birinci sırada olduğu iller şöyle sıralandı:
Ağrı (Leyla Zana), Aksaray (Bircan Duman), Amasya (Çiğdem Atalay), Aydın (Filiz Koçali), Bilecik (Perihan Karakoç), Bitlis (Mizgin Irgat), Bursa (Asiye Kolçak), Çanakkale (Özlem Ergün Açanal), Çankırı (Selfinaz Göçmez), Denizli (Perihan Üge), Düzce (Yüksel Budak), Edirne (Hülya Yer), Erzurum (Seher Akçınar Baha), Giresun (Filiz Çakır), Hakkari (Selma Irmak), Isparta (Hazne Arslan), İstanbul, 3. Bölge (Pervin Buldan), Karabük (Müşerref Serap Yolcu), Kayseri (Sultan Güneş Özcan), Kırklareli (Emine Nilüfer Ataman), Muğla (Hürriyet Karadeniz), Muş (Burcu Çelik), Uşak (Esengül Demir).
Bitlis’te AKP rekabeti
Bu arada Bitlis'te ağabey-kardeş yarışı tablosu ortaya çıktı. ANAP dönemi vekillerinden Edif Safter Gaydalı, AKP listesinden Bitlis'te 2. sıradan aday oldu. Buna karşılık ağabeyi Mahmut Celadet Gaydalı ise, yine Bitlis'ten 2. sırada HDP listesine girdi.
HDP'de son dakika telaşı
Bu arada HDP'de YSK'ya liste gönderilmesinde son dakika telaşı da yaşandı. HDP kendi Youtube hesabından da bu telaşı paylaştı. HDP'nin listesini tamamlamakta teknik açıdan evrak sıkıntısı yaşadığı ancak YSK'nın uyarısıyla gerekli dosyaların tamamlandığı belirtildi. Demirtaş'ın da bizzat çalıştığı o anlar ise HDP Basın Birimi'nce görüntülendi.