TBMM’de milletvekili dokunulmazlıklarını geçici anayasa değişikliğiyle kaldırmaya yönelik teklifin kabul edilmesinin ardından HDP cephesi, savcılıklarca yapılacak ifade çağrılarına uymayarak ancak tutuklamayla mahkeme çıkma kararı aldı. HDP, ayrıca anayasa değişikliği aleyhine Anayasa Mahkemesi’ne başvurmak üzere Selahattin Demirtaş’ın deyimiyle gerekli imza sayısını tamamlayabilmek için “52 cesur milletvekili” arayışına girdi.
TBMM Genel Kurulu’nda, olası halk oylaması atmosferinde, asker ve polis ölümleri nedeniyle kamuoyu tepkisi geleceği gerekçesiyle CHP’lilerce “kabul” oyu verilmesi tabloyu değiştirdi. Bunun sonucunda anayasa değişikliği teklifi, TBMM’de 374 “kabul” oyu ile, eğer Cumhurbaşkanı aksi yönde karar almazsa halk oylamasına ihtiyaç olmaksızın yasalaştı. Bu durum, HDP’lilerin yanı sıra sosyal medyada da CHP’yi hedef tahtasına oturttu. Gizli oylama olması itibarıyla hangi partiden hangi yönde fire olduğu ispat edilmesi mümkün değil. Ancak AKP’lilerce gizli oylamaya aykırı hareket edilmesi ve MHP’nin “kabul” oyundan fire vermeyeceği yaklaşımı nedeniyle HDP aleyhine “ret” oylarından fireyi CHP’nin verdiği kabul edildi. Anayasa değişikliğine ilişkin tepkiler itibariyle CHP, hem iktidar cephesi hem de HDP cephesi tarafından tepki gördü. Buna karşın Çözüm Süreci için “Baldıran zehiri içerim” diyen o dönemki Başbakan şimdiki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere AKP kadroları ile HDP arasında yakın işbirliği anımsatıldı. CHP cephesi ise, “eski dostlar” olarak adlandırdığı AKP ile HDP’nin şimdiki süreçten dolayı hedefte olmaktan rahatsızlık duyduğunu ortaya koydu. Bu tablo, bugünkü tepkilere de yansıdı.
Erdoğan’dan CHP’ye: ‘İki yüzlü, riyakar’
HDP’liler özelinde milletvekili dokunulmazlıklarını kaldırma çağrısını gündeme taşıyan isim olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, HDP’li vekiller için “terörist” suçlamasını bugün de yineledi. Erdoğan, TBMM’deki oylama sonucunu Rize’de değerlendirdi ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun teklife destek açıklaması yaptığını işaret ederek, özetle şunları söyledi:
“Şu dokunulmazlıklarla ilgili ne dedi? ‘Biz destekliyoruz’ dedi. İki gün önce yapılanda desteklemediler. İktidar partisi ve MHP beraber yüklendiler. Bugün nasıl olduysa geri döndüler. Bir hikmet var. Bugün de hamdolsun 376’ya çıktı. Böylece referanduma gitmeye gerek kalmadı. Şimdi tabi bu yolu kısalttı. Referanduma gidilseydi millet en az yüzde 70-80 ile ders verecekti. TBMM’deki anayasa değişikliği görüşmeleri kimin nerede kimin yanında durmasını görmesi açısından adeta bir turnusol kağıdı işlevi görmüştür. Kamuoyuna dönüp evet diyeceğimiz halde ilk turda tamamına, ikinci tursa kısmen hayır oyu kullanalar iki yüzlüdür riyakardır kusura bakmasınlar sahtekardır. Kendileri dışındaki herkesi aptal yerine koymak isteyenlere bu millet hak ettiği dersi verecektir.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, HDP’liler içinse “Eğer kanla bu iş olacaksa koltuk dirsek teması içinde olduğun kişiler iktidarda olurdu. 80 kişiyle gelmişlerdi. 1 Kasım’da neredeyse yarı yarıya indi. Şimdi daha da beter olacaklar” dedi.
Demirtaş: ‘Biz demir leblebiyiz’
HDP Eş Genel Başkanları Başkanlar Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş, anayasa değişikliğiyle ilgili parti olarak nasıl hareket edeceklerine ilişkin açıklamayı ise, TBMM’de milletvekilleriyle birlikte yaptı.
HDP’li vekiller hakkındaki olası tutuklama kararıyla ara seçim ihtimali gündeme geleceği yönündeki senaryoları göz ardı etmeyen Yüksekdağ, “Türkiye halklarına yönelik darbe sürecinin yeni bir süreci başlatıldı 7 Haziran’dan sonra Saray tarafından başlatılan Meclis’teki yansımasıydı” değerlendirmesinde bulundu.
HDP’li vekiller olarak tutuklama kararı olmaksızın savcılıklara ifade vermeye gitmeyeceklerini açıkça ifade eden Selahattin Demirtaş ise, özetle şunları dile getirdi:
“Darbeci siyasetin son perdesi oynandı. Onlar açısından son perde olabilir bizim açımızdan mücadele yeni başlıyor. Onlar bu yüzkarasıyla tarihe geçecekler, demokrasiyi katledenler olarak tarihe geçecekler. Demokratik direnişi her zeminde daha da güçlendireceğiz. Bu tasfiye operasyonu bu darbe girişimi karşısında tüm Türkiye halklarıyla birlikte direnmeye devam edeceğiz herkes görecek kazanacağız. Saray’ın talimatıyla çalışan yargı hükümet parlamento medya olduğu sürece adil yargılama olacak gibi bir aldatmaya figüran olmayacağız. İfade almaya bizi zorla götürecekler. Buna hazırız onlar da hazırlıklarını yapsınlar. Ben dahil tüm arkadaşlarımız tıpış tıpış gitmeyeceğiz. İlgili hakimlere, savcılara sesleniyorum ya tutuklama kararı çıkartacaksınız ya da yakalama çıkartacaksınız. Mücadele yeni başladı. Bize yönelik her hamlenin karşılığını görecekler. Saray’daki ucuz kasaba politikacısı meydanı ona bırakacağız ve O da erken seçimle başkanlığa ulaşacak bunu zannediyor. Ama böyle olmayacak. Biz demir leblebiyiz, bizi her çiğnediğinde dişlerin dökülecek. Bakalım el mi yaman bey mi yaman?”
Demirtaş: ‘52 cesur vekil var mı?’
Anayasa Mahkemesi’ne iptal başvurusu için 111 milletvekilinin imzası gerekmesinden dolayı Demirtaş, HDP’nin 59 vekiliyle tek başına AYM’ye başvuramayacağına da işaret etti. Demirtaş, “Anayasa Mahkemesi’ne iptal başvuru için 52 milletvekilinin desteğine daha ihtiyacımız var. ‘Parlamentodaki bu darbeye ben de karşıyım’ diyen milletvekili varsa… 52 cesur milletvekili var mı parlamentoda bunu imzaya açtığımızda hepimiz göreceğiz” dedi.
Cesur vekil arayışıyla CHP’lilere HDP ile birlikte iptal başvurusuna imza atmaları çağrısı yapan Demirtaş, CHP’nin parti kararıyla anayasa teklifini desteklemesine ilişkin ise tepki gösterdi. Demirtaş, CHP’nin tavrına yönelik şu görüşlerini dile getirdi:
“Sarayın etrafında hizaya geçmiş bir siyasi cephe ortaya çıktı. 376 oyla dokunulmazlığın kalkmasına oy verdi uzlaştı. Siyasi haritanın daha da netleştiğini söyleyebiliriz; Türkiye tutarlı bir şekilde demokrasiden yana olanlar ve teslim olanlar olarak ikiye ayrılmıştır. HDP bu tablo içinde direnen tek güçtür, Meclis çatısı altında ve tüm yaşam alanında demokrasinin ve ana muhalefetin odağı haline gelmiştir. Tüm Türkiye halklarına çok kapsamlı darbe girişimi geliştiriliyor. İki buçuk parti bu teklifi çıkarmış olabilir ama Türkiye bu darbe sürecine giden ahlak dışı ittifakı net bir şekilde görmüştür. AKP – CHP ile yarım parti MHP'nin bu kararını durdurmak için çok olanak var hukuki anlamda da. Parlamento faşistlere ait değildir. Burası halkın malıdır, kimsenin tapulu malı değildir. Bizi kovmak isteyen faşist zihniyet bilsin ki fazlalık olan biz değiliz. Biz halkın iradesini korumak için buradayız. CHP ise, ana muhalefet olmaktan çıkmıştır.”
CHP: 'Grup baskımız yoktu, vekil kararı'
CHP cephesinde ise, Grup Başkanvekili Özgür Özel, oylama sonucunu TBMM’de sıcağı sıcağına yorumladı. CHP'nin bugün “anayasaya uygun davrandığı tartışılmayan tek grup” olduğunu savunan Özel, konu hakkında grup kararı alınmadığını, fireden bahsedilmediğini, tüm milletvekillerinin anayasaya, önündeki metne, vicdanlarına ve akıllarına göre karar verdiğini söyledi. Özel, “Bugün ve iki gün önce CHP'nin bir grup kararı almadığı ve milletvekillerinin anayasa gereği özgürce fikirlerini sandığa yansıttıklarını ifade etmek mümkün. O gün de bir grup kararımız yoktu bugün de olmadı. Bugün itibariyle parlamentonun ortaya koyduğu irade söz konusudur” dedi.
Erdoğan’ın başka bir tasarrufta bulunmaması durumunda herhangi bir referanduma gerek olmaksızın geçici maddenin yürürlüğe girmesi sonucu ortaya çıktığını anımsatan Özel, referandum ile birlikte kutuplaşma artacağı yönündeki iddiaları dikkate almış vekiller olabileceği görüşüne de katıldı. Özel, “Bundan sonra Türkiye demokrasisi açısından, parlamenter sistem açısından neler yaşanacak hep beraber gözlemleyeceğiz” diye konuştu.
Savcılıklara ifade vermeye gidilmesi yönünde vekillerce bireysel karar verileceğini de kaydeden Özel, Anayasa Mahkemesi’ne başvuru için gerekli imza toplanması konusunda da CHP’nin vekillerine herhangi bir baskı uygulamayacağını ifade etti.
Kılıçdaroğlu: ‘Ülkemizin, şehitlerin yanında olacağım’
Bu arada CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ise, dokunulmazlıklara ilişkin sonucu değerlendirmedi. TBMM’den Antalya’daki parti kampı için soruları yanıtsız bırakarak hızlıca ayrılması dikkat çeken Kılıçdaroğlu, Antalya’da da gazetecilere konuya ilişkin bugün konuşmayacağını ifade etmekle yetindi.
Gün içerisinde ise TBMM’de son tur oylamaya geçilmeden önce katıldığı Ankara’daki şehit cenazesinde yumurtalı saldırıya uğramasıyla tepkili olan Kılıçdaroğlu, “O kişileri buraya taşıyanı gayet iyi biliyorum. Bunun hesabını soracağım. Şehit bizim şehidimiz. O şehitlere sahip çıkmak her vatandaşın görevidir. Kimse bizi şehit cenazelerine gitmekten engelleyemeyecektir. Büyükşehirden militanları toplayıp buraya taşımak, her şeyden önce şehitlere ve ailelerine saygısızlıktır. Onlar ülkelerini sevmiyor, biz seviyoruz. Sonuna kadar ülkemizin, şehitlerin yanında olacağım” dedi. Kılıçdaroğlu, bu açıklamasının ardından TBMM’deki son oylamaya katıldı ve “kabul” oylarıyla teklif yasalaştı.