İslamcı terör örgütü IŞİD’e katılan yabancı savaşçı sayısı istihbarat örgütlerini şaşırtıyor. Terör uzmanları on binlerce yabancı uyruklu militanın neden evini, ülkesini terk edip IŞİD saflarına katıldığını anlamakta güçlük çekiyor.
Yeni bir araştırma bu duruma açıklık getiriyor. Araştırma sonuçları, dünyanın farklı bölgelerinden ve farklı sosyoekonomik yapılardan gelerek IŞİD’e katılan militanların çoğunun bir ortak noktası olduğunu ortaya koyuyor. Terör örgütündeki yabancı savaşçıların büyük bir çoğunluğu yaşadığı ülkelerdeki durumdan derin rahatsızlık duyuyor.
Yeni Amerika Vakfı’nın “Yerel Cihat” adlı araştırmasının yöneticisi Nate Rosenblatt, ülkelerinden şikayetçi olma gerçeğinin bir çok yerde, IŞİD'in elini kolaylaştırdığını söylüyor.
Rosenblatt, “İnsanlar hayal kırıklığı nedeniyle kendi istekleriyle IŞİD’e katılmakla kalmıyor, terör örgütü de bu insanları yanına çekmek için aynı şikayet söylemini kullanıyor” diyor.
IŞİD başvuruları incelendi
Nate Rosenblatt, IŞİD’den 2016’da kaçan eski bir militanın sızdırdığı, 2013-2014 yıllarında Türkiye-Suriye sınırında yapılan 3500 yabancı savaşçı başvurusunu incelemiş.
Bu incelemeye göre, ilk bakışta başvuru yapanların fazla ortak noktası yok. Bahreyn’den gelen yabancı savaşçılar genellikle çok genç ve yaş ortalaması 19. Çin’den ise çok yaşlı savaşçılar geliyor.
Ancak başvuranların demografik yapısını daha yakından inceleyen Rosenblatt, IŞİD’e en fazla katılımın görüldüğü bölgelerin ortak bir noktası olduğunu fark etmiş.
Rosenblatt, inceledikleri bütün bölgelerde, halkın hükümete karşı ayaklandığını ya da ayrılıkçı harekete kalkıştığını söylüyor. Araştırmacıya göre, bu bölgelerden gelen yabancı savaşçıların çoğu, kendi ülkelerindeki devlet düzenine bir alternatif olarak gördükleri için IŞİD’e katılıyor.
Rosenblatt’ın araştırma sonuçlarıyla örtüşen başka çalışmalar da var.
Geçen Nisan ayında, West Point Terörle Mücadele Merkezi’nin yayınladığı "Halifeliğin Küresel İşgücü" adlı araştırma, yabancı savaşçıların tahminen IŞİD’e ölmek için değil yaşamak için katıldığını savunuyor.
Bölgeye göre farklı kampanya
Ancak sadece Yeni Amerika Vakfı'nın çalışması, IŞİD’in genellenmiş bir İslami ütopya vizyonunu pazarlamaktan hoşnut olmadığını söylüyor. Araştırma, örgütün her bölgenin farklı şikayetlerine göre, birçok yerel istihdam kampanyası hazırladığını ortaya koyuyor.
Mesela, IŞİD’in Çin’deki Uygur toplumunu hedef alan çalışmaları da bu kampanyalar arasında. Rosenblatt, Uygur halkının başörtüsünü ve sakal bırakmayı yasaklayan Çin hükümeti tarafından yıllardır ezildiğini ve tecrit edildiğini söylüyor.
Rosenblatt, “IŞİD, çocuklara İslam eğitimi verilen sınıfların videolarını göstererek Uygurları cezbetmeye çalışıyor” diyor. Çin, İslam'ın öğretilmesini yasaklamış durumda.
IŞİD’e Çin’den katılan yabancı militanların, genellikle ailelerini de yanlarında getirmesi bu nedenle sürpriz değil. Benzer bir durum, Bahreyn ve diğer ülkelerde de görülüyor.
120 ülkeden 38 bin savaşçı
Amerikan istihbarat birimleri, IŞİD’e şimdiye kadar 120 ülkeden 38 binden fazla yabancı savaşçının katıldığın tahmin ediyor. Yetkililer, hükümet krizlerinin ve gerginliklerin, radikal örgütlere güvenli bölge sağlamasından uzun süredir endişeli.
Rosenblatt, benzer şartların yaşandığı her ülkenin IŞİD ve benzer radikal örgütlere güvenli bölge sağladığı kadar, bu bölgelerin istihdam merkezi haline geldiğine inanıyor.