Suriye’de Sünni İslamcı isyancıların ilerlemesini ciddi bir tehdit olarak gören Irak’ta iktidarda bulunan Şii partiler ve silahlı gruplar, Suriye’ye olası bir askeri müdahalenin avatndaj ve dezavantajlarını değerlendiriyor. Halk Seferberlik Güçleri lideri Falih El Fayad, "Irak hükümetinin başından beri tutumu, Irak'ın bu krizde taraf olmadığı yönünde" dedi.
Bağdat'ın Suriye merkezli Sünni savaşçılarla karanlık bir geçmişi var. Binlerce Suriye merkezli Sünni savaşçı, 2003 yılında ABD'nin Irak'ı işgal etmesinin ardından Irak’a girmiş ve yıllarca süren mezhepsel çatışmalara neden olmuştu. 2013 yılında IŞİD ülkenin üçte birini ele geçirmişti.
Suriye'de ilerlemekte olan Heyet Tahrir el Şam liderliğindeki Suriyeli muhalifler, El Kaide ve IŞİD'i reddediyor ve Irak'ta hiçbir emelleri olmadığını söylüyor. Ancak Irak'taki iktidar grupları bu iddialara güvenmiyor.
Irak, Suriye sınırına konvansiyonel ordusunun yanısıra, daha önce Suriye'de savaşmış İran yanlısı birçok silahlı grubu da bünyesinde barındıran bir güvenlik teşkilatı olan Halk Seferberlik Güçleri'nden (PMF) binlerce savaşçı yığdı.
Konuyla ilgili bilgi sahibi olan Iraklı Şii bir siyasetçi, bir hükümet danışmanı ve bir Arap diplomat, şu ana kadar verilen emirlerin Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat'a yardım etmek için müdahale etmek yerine Irak'ın batı kanadını savunmak olduğunu söyledi.
İlgili Haberler “ABD’nin desteklediği Suriye Demokratik Güçleri Deyr ez Zor kentini ve Irak’la sınır kapısını ele geçirdi”Ancak kaynaklar, en azından bazı Iraklı gruplar için, isyancıların Suriye'nin en büyük kenti Humus'u ele geçirmesi, Esat'ın düşmesi veya Şiiler’in zulüm görmesi gibi gelişmelere bağlı olarak hesapların değişebileceğini söyledi.
Irak Hükümet Sözcüsü Basem El Avadi, Irak'ın Suriye'ye askeri müdahale istemediğini ancak Suriye'nin bölünmesinin Irak için "kırmızı çizgi" olduğunu söyledi. El Avadi başka ayrıntı vermedi.
Reuters daha önce, yüzlerce Iraklı savaşçının Esat güçlerine destek için Suriye'ye geçerek ülkedeki Iraklı ve Lübnanlı Hizbullah savaşçılarına katıldığını bildirmişti, ancak Irak'tan henüz topyekün bir seferberlik gerçekleşmedi.
Ülkenin ılımlı Başbakan Muhammed Şiya El Sudani liderliğindeki hükümeti, Gazze savaşıyla birlikte gelen bölgesel çatışmaya sürüklenmekten kaçınmak için çabalıyor ve onlarca yıl süren savaştan sonra ülkedeki yeniden inşa çalışmalarına odaklanmaya çalışıyor.
Halk Seferberlik Güçleri (PMF) lideri Falih El Fayad, Cuma günü televizyonda yayınlanan konuşmasında, "Irak hükümetinin başından beri tutumu, Irak'ın bu krizde taraf olmadığı yönünde" dedi.
El Fayad, "Ama siz ne olabileceğini düşünmeden, rahatlamış bir şekilde uyurken, komşunuzun evinde yangın çıkması akıllıca değil" dedi.
Sudani bölgesel çatışmadan kaçınmayı hedefliyor
Çoğunluğu Şii siyasi partiler ve İran'a yakın silahlı gruplardan oluşan bir koalisyon tarafından yönetilen Irak, Gazze'deki Hamas ve Lübnanlı militan grup Hizbullah'ı da kapsayan Tahran'ın “Direniş Ekseninde” önemli bir oyuncu.
İlgili Haberler Suriye'de iki kasabayı ele geçiren isyancılar Humus'a yaklaştıİsrail'in saldırıları bu eksenin parçaları olan Hamas ve Hizbullah’ı ciddi şekilde zayıflattı. Bu nedenle bazı uzmanlar, Irak'ın silahlı birliklerinde bulunan ve saha tecrübesi olan on binlerce savaşçının, Suriye'ye müdahale etmek için İran'ın müttefik ağında en iyi konumda olan güç olduğuna inanıyor.
Irak'ta iktidarda bulunan koalisyon sık sık farklı yönlere çekiliyor. Geçmişte Esat'la birlikte savaşmış ve Suriye'de çıkarları olan bazı gruplar ülkeye tekrar girmeye daha yatkınken, diğer bazı partiler böyle bir müdahaleyi istikrarsızlaştırıcı olarak görüyor.
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Çarşamba günü Bağdat'ta Suriye Dışişleri Bakanı Bassam Sabbagh ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile biraraya geldi.
Hüseyin, düzenlediği ortak basın toplantısında Suriye'de "terörist oluşumlar” tarafından düzenlenen saldırıları kınarken, Arakçı, Suriye'ye ihtiyaç duyduğu her türlü desteği sağlama sözü verdi.
Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) lideri Ebu Muhammed el Colani de Irak'ta El Kaide'de savaşçı olarak yer almış ve burada ABD tarafından hapse atılmıştı. Daha sonra Colani, Suriye'ye giderek orada aşırılık yanlısı grubun temsilciliğini kurdu.
2016 yılında El Kaide'den ayrılan Colani, Perşembe günü Sudani'ye PMF’in Suriye'ye müdahalesini engellemesi çağrısında bulunmuş, internette yayınladığı bir videoda isyancıların Esat rejimini devirdikten sonra Irak'la stratejik ve ekonomik ilişki kurmak istediklerini söylemişti.
Hükümet danışmanı, "Farklı bir ruh halinde ve farklı bir grupta olduklarını iddia edebilirler, ancak Irak'tan bakıldığında hepsi aynı görünüyor" dedi.