Obama yönetimi yetkilileri Çarşamba günü bir Kongre’de düzenlenen bir oturumda İran’a uygulanan ekonomik yaptırımların işe yaradığını ve uluslararası toplumun Tahran rejimiyle ticari bağlarını giderek azalttığını söyledi. Bir başka toplantıda da yine bir yönetim yetkilisi Amerika’nın Tahran rejimiyle diyalog yolunu açmak istediğini söyledi.
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, aralarında Amerika, Çin ve Rusya temsilcilerinin de bulunduğu heyetle gelecek hafta görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Avrupa Birliği Dışişleri yetkilisi Catherine Ashton başkanlığındaki heyet Pazartesi ve Salı günleri Cenevre’de biraraya geliyor. Aynı grup bir yılı aşkın bir süre önce yine aynı yerde toplanmıştı. Bu yılki gündemin ana maddesi İran’ın nükleer programı. İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad nükleer programa son vermemekte kararlı.
Rand araştırma kuruluşundan James Dobbins de birçok İranlı’nın Ahmedinejad’ı desteklediğini söylüyor: "Kamuoyu yoklamalarına göre İranlılar, komşu ülkelerde nükleer silah olduğu gerekçesiyle, Tahran’ın da nükleer silah edinmesini destekliyor. Halk, ‘Pakistan’da nükleer silah var, Hindistan’da var. Rusya’da, Amerika’da var. Öyleyse neden bölgesel bir güç olan İran’ın da silahı olmasın?" diyor.
Ancak WikiLeaks tarafından sızdırılan belgelerin de ortaya koyduğu gibi İran’ın komşuları Tahran’ın nükleer programından rahatsız. Belgelerde Arap ülkeleri Amerika’dan İran’ı askeri yöntemlerle durdurmasını istiyor.
İran uzmanı Ellen Laipson, "Bu belgelerin ortaya çıkması çok kötü bir durum değil. Belgelerle Tahran, bölge ülkelerinin ve bölge dışındakilerin İran’a karşı Amerika’dan koruma istediklerini görmüş oldu. Oysa İran bizim bölgede güçlü bir varlık göstermemizi istemiyor," şeklinde konuşuyor.
Laipson askeri yöntemler yerine diplomasinin tercih edilmesini istiyor. Beyaz Saray Özel Danışmanı Dennis Ross da aynı görüşte. Ross, Obama’nın uzun süre İran’la diyalog yolu aradığını söylüyor: "30 yıldır Amerika’yı İranlılar’a başkaları anlatıyor. Aynı şekilde İranlılar’ın yaptıkları da başkaları tarafından Amerika’ya aktarılıyor. Gidişatı değiştirmek istiyorsanız bu doğru bir tercih olmaz, onun için biz diyalog istiyor, İranlılarla doğrudan teması tercih ediyoruz."
Yaptırımlar İran’ı zorluyor. Maliye Bakanlığı Mali İstihbarat Müsteşarı Stuart Levey, Kongre’de İran ekonomisinin zor günler geçirdiğini söyledi. Levey, "Yaptırımlar giderek İran’ı uluslararası mali sistemde daha fazla yalnızlığa itiyor. Tahran saygın bankalarla iş yapamıyor. Dış ticareti Dolar veya Euro üzerinden yapmakta giderek daha çok zorlanıyorlar."
Uzmanlara göre, yaptırımlar özellikle enerji altyapısını ve mali sektörü etkiliyor. Aynı uzmanlar, orta ölçekli bir ekonomi olan İran’daki bu durumun gözardı edilemeyeceğine de dikkati çekiyor.