İsrail, İran’ın 1 Ekim’de çok sayıda füzeyle İsrail’e saldırmasının ardından Cumartesi günü erken saatlerde İran'daki askeri mevzileri vurdu. İran'a misilleme olarak yapılan bu saldırının ardından birçok ülke, bölgede gerginliğin daha fazla tırmandırılmaması gerektiği yönünde açıklamalar yaptı. Hem Batılı ülkeler hem de bölge ülkeleri İsrail ve İran’a itidal çağrısında bulundu.
ABD
Üst düzey bir ABD hükümet yetkı̇lı̇sı̇, İran'ın İsrail'in en kalabalık şehrini hedef alan saldırısının aksine İsrail'in verdiği karşılığın bir meşru müdafaa olduğunu belirtti.
İsrail’in özellikle nüfusun yoğun olduğu bölgelerden kaçındığını ve yalnızca askeri hedeflere odaklandığını kaydeden Amerikalı yetkili, “Operasyonla ilgili daha fazla bilgi için sizi İsrailli yetkililere yönlendiriyoruz. ABD bu operasyona katılmamıştır. Amacımız Ortadoğu bölgesinde diplomasiyi hızlandırmak ve gerilimi düşürmektir. Bu çatışma döngüsünün daha fazla tırmanmadan sona erdirilebilmesi için İran'ı İsrail'e yönelik saldırılarını durdurmaya çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.
Beyaz Saray
Biden yönetiminden üst düzey bir yetkili de “İran karşılık vermeyi seçerse İsrail'i savunmaya ve İsrail'i desteklemeye tamamen hazırız ve İran'ın bu talihsiz kararı vermesi halinde bunun sonuçları olacaktır” ifadesini kullandı.
Biden yönetimi yetkilisi, İsrail ile İran arasındaki bu karşılıklı saldırıların son olması gerektiğini belirtti.
Avrupa
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail'in İran'ın saldırganlığına karşı kendini savunma hakkı olduğunu vurgulayarak “Bölgesel gerilimin daha da tırmanmasından kaçınmamız ve tüm tarafları itidalli olmaya davet etmemiz gerektiği konusunda da aynı derecede netim. İran karşılık vermemelidir” ifadesini kullandı.
Fransa Dışişleri Bakanlığı ise “Fransa, tüm tarafları bölgedeki son derece gergin ortamı daha da kötüleştirebilecek her türlü tırmanış ve eylemden kaçınmaya çağırmaktadır” açıklamasını yaptı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, İsrail'in Cumartesi günü erken saatlerde İran'ın askeri bölgelerini vurmasının ardından İran'a gerginlik döngüsünü sona erdirme çağrısında bulundu. İtidalin Ortadoğu'da barışın önünü açabileceğini kaydeden Scholz, sosyal medyadaki paylaşımında, “İran'a mesajım açık: Büyük tepkilerle gerilimi tırmandırmaya devam edemeyiz. Bu artık sona ermelidir. Bu, Ortadoğu'da barışçıl bir gelişme için bir fırsat sağlayacaktır” dedi.
Rusya
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Cumartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran'daki askeri bölgelere hava saldırısı düzenlemesinin ardından İsrail ve İran arasında tırmanan gerginlikten derin endişe duyduğunu belirterek Ortadoğu'daki durumun normalleştirilmesi çağrısında bulundu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova
Bakanlık sözcüsü Maria Zakharova, “İlgili tüm tarafları itidalli davranmaya, şiddeti durdurmaya ve felaket senaryosundan kaçınmaya çağırıyoruz” dedi.
Ortadoğu
İsrail’in Hizbullah’ı hedef aldığı Lübnan’da Dışişleri Bakanlığı, Cumartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran'da birçok noktaya düzenlediği hava saldırılarını kınayarak bu saldırıları, İran'ın egemenliğinin ihlali, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliğe yönelik ciddi bir tehdit olarak nitelendirdi.
Suudı̇ Arabı̇stan resmı̇ devlet haber ajansı tarafından yayınlanan açıklamada da İran’ın egemenliğinin ihlal edildiğini ve uluslararası yasa ve normların çiğnendiğini belirterek İsrail’in saldırıları kınadı. Açıklamada, “Suudi Arabistan Krallığı, bölgedeki tırmanışın devam etmesini ve bölge ülkeleri ile halklarının güvenlik ve istikrarını tehdit eden çatışmanın genişlemesini reddetme konusundaki kararlı tutumunu teyit eder. Krallık tüm tarafları azami itidal göstermeye ve gerilimi tırmandırmamaya davet eder” denildi.
Suudi Arabistanlı bir yetkili de Cumartesi günü Reuters'e yaptığı açıklamada, İsrail'in İran'a gece boyunca düzenlediği hava saldırılarında Suudi Arabistan hava sahasının kullanılmadığını aktardı.
Suudi Arabistan ve İran bayrakları
Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın Facebook hesabından yapılan açıklamada, Ortadoğu'da tırmanan gerilimin ciddi bir endişeyle takip edildiği ve bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden tüm eylemlerin kınandığı kaydedildi. Açıklamada, “Mısır, gerilimi azaltmanın tek yolunun bu olduğu düşüncesiyle, rehinelerin serbest bırakılacağı bir anlaşma çerçevesinde Gazze Şeridi'nde bir an evvel ateşkese varılması gerektiği yönündeki tutumunu vurgular” ifadesi yer aldı.
Bı̇rleşı̇k Arap Emı̇rlı̇klerı̇ Dışı̇şlerı̇ Bakanlığı, İran’ın askeri bölgelerinin hedef alınmasını kuvvetle kınayarak “risklerden ve çatışmanın büyümesinden kaçınmak için en üst düzeyde itidal ve bilgelik gösterilmesinin önemini” vurguladı.
Irak Başbakanlığı, İsrail’in “bölgede çatışmaları genişletmeyi sürdürdüğünü, caydırıcılıktan uzak bariz saldırganlık eylemlerine başvurduğunu” belirterek “Bu kez saldırgan eli, bu sabah erken saatlerde İran hedeflerine yönelik bir hava saldırısıyla İran İslam Cumhuriyeti'ni hedef almıştır” ifadesini kullandı. Başbakanlık açıklamasında, Irak'ın “Gazze ve Lübnan'da ateşkes sağlanması ve bölgede istikrarın desteklenmesi için kapsamlı bölgesel ve uluslararası çabaların sarf edilmesi yönündeki kararlı tutumunu yinelediği” belirtildi.
Filistinli militan grup Hamas ise Telegram kanalındaki açıklamasında, “İslami Direniş Hareketi (Hamas), Siyonistlerin İran İslam Cumhuriyeti'ne yönelik birçok vilayetteki askeri mevzileri hedef alan saldırısını şiddetle kınamaktadır. Bunu İran'ın egemenliğinin açık bir ihlali ve bölgenin güvenliğini ve halkının emniyetini tehdit eden bir tırmanma olarak görüyor, ABD tarafından desteklenen bu saldırının sonuçlarından işgali sorumlu tutuyoruz” ifadesini kullandı.
Pakistan
Pakistan da İsrail'in İran’a saldırılarını şiddetle kınayarak, “Bu saldırılar bölgesel barış ve istikrara giden yolu baltalamakta ve zaten istikrarsız olan bölgede tehlikeli bir tırmanış teşkil etmektedir. Çatışmanın mevcut tırmanma ve genişleme döngüsünün tüm sorumluluğu İsrail'e aittir. BM Güvenlik Konseyi'ni uluslararası barış ve güvenliğin korunması için üzerine düşen rolü oynamaya ve İsrail'in bölgedeki pervasızlığına ve suç teşkil eden davranışlarına son vermek üzere derhal adım atmaya çağırıyoruz” açıklamasını yaptı.