Blue Origin, devasa büyüklükteki yeni roketini Perşembe günü ilk test uçuşunda fırlattı. Şirket, yeni roketle Dünya'ya binlerce kilometre uzaklıktaki yörüngeye bir prototip uydu gönderdi.
Adını Dünya yörüngesinde dönen ilk NASA astronotu John Glenn’den alan New Glenn roketi, Florida'dan fırlatıldı. Roket, yaklaşık 50 yıl önce NASA'nın Mariner ve Pioneer uzay araçlarını fırlatmak için kullanılan aynı rampadan uzaya doğru yükseldi.
Amazon'un kurucusu Jeff Bezos'un finansmanıyla yıllardır yapım aşamasında olan 98 metrelik roket, uydulara ev sahipliği yapmak veya onları uygun yörüngelerine bırakmak için tasarlanmış deneysel bir platform taşıyor. Araç yörüngeye ulaştığında şirket çalışanları bu başarıyı sevinç çığlıkları ve alkışlarla karşıladı.
New Glenn roketinin Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonu'ndan fırlatılışını çok sayıda kişi izledi.
Bu test için uydunun Dünya etrafında dönerken ikinci kademenin içinde kalması bekleniyordu. Görevin altı saat sürmesi ve ardından ikinci aşamanın NASA'nın uzay çöplerini en aza indirme uygulamalarına uygun olarak yüksek, yol dışı bir yörüngede kalmak üzere güvenli bir duruma getirilmesi öngörülüyordu.
Birinci kademe güçlendirici, yeniden kullanılabilmesi için kalkıştan dakikalar sonra Atlas Okyanusu’ndaki bir mavnaya inişini kaçırdı. Ancak şirket bir numaralı hedefin test uydusunun yörüngeye ulaşması olduğunu vurguladı.
New Glenn'in Pazartesi günü şafaktan önce gönderilmesi planlanmıştı. Ancak kritik tesisatta buz birikmesi gecikmeye neden oldu.
New Glenn roketi, uzay araçlarını ve nihayetinde astronotları yörüngeye ve Ay'a taşımak üzere inşa edildi.
25 yıl önce Bezos tarafından kurulan Blue Origin, 2021'den bu yana kendisi de dahil olmak üzere ücretli yolcuları uzayın sınırına fırlatıyor. Teksas'tan yapılan kısa seyahatlerde, uzaydaki ilk Amerikalı Alan Shepard'ın adını taşıyan daha küçük roketler kullanılıyor. John Glenn'i onurlandıran New Glenn ise beş kat daha uzun.
Blue Origin, New Glenn'in fırlatma sahasına 1 milyar dolardan fazla para harcayarak Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonu'ndaki tarihi Kompleks 36'yı yeniden inşa etti. Fırlatma rampası şirketin kontrol merkezlerine ve roket fabrikasına 14 kilometre uzaklıkta, NASA'nın Kennedy Uzay Merkezi'nin hemen yakınında yer alıyor.
Fırlatmaya Görev Kontrol'den katılan Bezos, programa yaptığı kişisel yatırımı açıklamadı. Beços, Blue Origin'i uzun süredir roket fırlatma konusunda hakim konumda olan Elon Musk'ın SpaceX şirketi ile bir rekabet içinde görmediğini söyledi.
Blue Origin, her şey yolunda giderse bu yıl altı ila sekiz New Glenn uçuşu gerçekleştirmeyi ve bir sonraki uçuşun da bahar aylarında yapılmasını planlıyor.
Bezos, hafta sonu roket fabrikasından yaptığı açıklamada, uzaya erişim maliyetini düşürmenin önemini vurgulayarak, “endüstri olarak herkesin birlikte çalışacağı uzay çağının bu yeni aşamasının çok ama çok başlangıcında” olduklarını dile getirdi.
New Glenn, son yıllarda uzaya fırlatılan bir dizi büyük, yeni roketin sonuncusu oldu. Daha önce United Launch Alliance'ın Vulcan'ı, Avrupa'nın geliştirilmiş Ariane 6'sı ve uzay ajansının aya astronot göndermek için kullandığı Saturn V'in halefi olan NASA'nın Space Launch System’i uzaya gönderilmişti.
En büyük roket ise yaklaşık 123 metre yüksekliğiyle SpaceX'in Starship adlı aracı. Elon Musk, roketin yedinci test uçuşunun Perşembe günü ilerleyen saatlerde Teksas'tan yapılabileceğini açıkladı.
NASA'nın bu 10 yıl içinde Ay'a astronot indirmek için Starship’i kullanmayı planlıyor. NASA’nın 1960'lar ve 1970'lerdeki Apollo görevlerini takip eden Artemis programı kapsamındaki ilk iki Ay inişinde mürettebat Ay yörüngesinden yüzeye Starship'lerle inecek.
Blue Origin'in “Blue Moon” olarak adlandırılan iniş aracı ise astronotlar tarafından Ay'a yapılacak üçüncü inişte ilk kez görücüye çıkacak.
NASA Yöneticisi Bill Nelson, astronotları Uluslararası Uzay İstasyonu'na götürüp getirecek iki şirketin kullanılması stratejisine benzer şekilde, Ay'a iniş yapacak başka rakip araçların da kullanılması için bastırıyordu. Nelson, ABD Başkanı seçilen Donald Trump Pazartesi günü göreve başladığında görevinden ayrılacak.
Trump, NASA'yı yönetmesi için teknoloji milyarderi Jared Isaacman'ı görevlendirdi. Özel olarak finanse ettiği SpaceX uçuşlarıyla yörüngeye iki kez roket fırlatan Isaacman'ın Senato tarafından onaylanması gerekiyor.
New Glenn'in ilk uçuşunun NASA için Mars'a ikiz uzay aracı göndermesi gerekiyordu. Ancak NASA, roketin zamanında hazır olmayacağının anlaşılması üzerine ikiz uzay araçlarını geçen Ekim ayında planlanan uçuştan çekmişti.
Araçlar yine de New Glenn roketiyle uçacaklar ancak ilkbahara kadar uçuşun mümkün olması beklenmiyor. Escapade adı verilen iki küçük uzay aracının Mars yörüngesinde dolanırken kızıl gezegenin atmosferini ve manyetik ortamını incelemesi amaçlanıyor.