Amerika’da mağazaların büyük indirimler yaptığı Black Friday yani kara cuma alışveriş çılgınlığı Kasım ayının dördüncü Perşembe'sinde kutlanan Şükran Günü'nünden sonra gelen ilk Cuma günü başladı. Şükran Günü tatiliyle birlikte hızını arttıran alışveriş sezonuyla perakendeciler tam bir bayram havasına giriyor. Ancak bu alışveriş çılgınlığı ekonomiye nasıl yansıyor. Satışlarını arttıran şirketlerin ekonomiye yansıttığı tablo ne? Bu ve diğer finans konularını New York’tan Aslı Pelit, Amerika’nın Sesi’nin finans uzmanı Jill Malandrino ile konuştu.
VOA: “Merhaba Jill, Şükran Günü’nü geride bıraktık ve Amerikalılar bütün yıl bekledikleri meşhur Black Friday, Küçük İşletmeler için Cumartesi gibi ucuzluk günlerine hazırlar, tüketiciler için çok önemli günler olacak. Peki bu olaylar ABD ekonomisini nasıl etkiliyor? Şirketlerin yıllık gelirlerine nasıl bir etkisi oluyor bu haftasonunun?”
Jill Malandrino: “Yeni yıla doğru bir maratona başlıyoruz. Normalde Black Friday’de başlıyordu ama son bir kaç yılda daha da erken başlıyoruz çünkü birçok şirket Şükran Günü sırasında hatta bir önceki günde bile ucuzluk kampanyaları başlatıp müşteri çekmeye çalışıyor. ABD perakende sektörü sadece bu birkaç gün boyunca yıllık satışlarının %30 unu gerçekleştiriyor. Yılın en önemli dönemi demek sanırım yanlış olmaz. Şimdi sizlerle bayağı ilginç istatistikler paylaşacağım, Amerikalıların bu önümüzdeki bir kaç gün içinde ne kadar para harcayacaklarına dair tahminler bunlar. ABD’nin önde gelen tüketici araştırma şirketlerinin sunduğu rakamları paylaşıyorum sizinle. Şükran Günü’nden başlıyorum. Biliyorsunuz o gün dükkanlar kapalı olacak, ama internet üzerinden yapılan satışların, buna bilgisayar, telefon, tablet gibi aletler kullanılarak yapılan satışlardan bahsediyoruz, toplam yapılan satışın 2 milyar dolar olması bekleniyor. Bu bir önceki yıla oranla %6 daha fazla. Black Friday’de bu rakam artacak ve 2,6 milyar dolar olacak, 2016’ya oranla yine %6 ya varan bir artış bekleniyor. Şükran Günü’yle Black Friday arasında sadece, sadece diyorum ama tabii büyük bir rakam yine, 500 milyon dolar fark var ama geleneksel olarak birkaç yıl öncesine kadar Şükran Günü’nünde hiç alışveriş yapılmazdı.
Ve artık Cuma günü bitmiyor alışveriş çılgınlığı, haftasonu boyunca birçok kampanya yapılıyor. Cumartesi günü küçük işletmeleri destekleme amaçlı bir alışveriş kampanyası var. Önemli bir gün, çünkü Amazon gibi online devlerin bu küçük mağazaları etkilediğini biliyoruz, o yüzden de bugün yapılacak satışlar bu küçük ölçekli şirketler, mağazalar için çok büyük önem taşıyor. Pazar günü ise yine yeni bir konsept başlatılıyor; Koltukta Tembel Pazar Alışverişi günü, ki yine geleneksel olarak dinlendiğimiz bir gündü Pazar ama perakende şirketleri bize bu dinlenmeyi çok görmüş olacak, büyük kampanyaları o gün de devam ettiriyorlar. Ve tabii pazartesi günü Cyber Monday gelecek, o gün ise toplam satışın 3,8 milyar dolar olması bekleniyor. Kısaca önümüzdeki 3-4 gün boyunca Amerikalıların yaklaşık 9 milyar dolarlık alışveriş yapması bekleniyor. Bu satışlardan en çok kazanan online platformların başta Amazon.com, tabii ki, daha sonra da Walmart ve Target olacağı da yine elimize gelen bilgiler arasında.
Amazon ile yarışta Walmart’la arayı kapatmak için oldukça sağlam bir mücadele veriyor diyebilirim. Geçtiğimiz hafta çeyrek raporunu açıklayan şirketin gelirinde çok iyi bir artış gözlemledik ve bu yükselişin sebebi de online platformlarından geldi. Birçok geleneksel perakende şirketi için çok önemli bir dönemdeyiz. Bu şirketler online platformlarını güçlendirerek mi satışlarını arttırıyor yoksa Walmart’ın yaptığı gibi başarılı bir online platform satın alarak mı amacına ulaşıyor? Cevap satın alarak. Bunun en güzel örneği de Walmart ve satın aldığı Jet.com. Walmart’ın çeyrek gelirleri jet.com’u aldığından bu yana organik olarak büyümekte. Online satışın ne kadar önemli olduğunun göstergesi bunlar. Artık şirketlerin online platformu olmak zorunda ve klasik satışlar ve online, beraber yapılmak zorunda ki şirketler istedikleri gelir düzeyini yakalayabilsin. Online platformlar da yavaş yavaş dükkan içi deneyim dediğimiz klasik perakende konseptini kullanmaya çalışıyorlar. Kısaca satışların büyümesi için her yolu deniyorlar diyebiliriz.”
VOA: “Geçtiğimiz hafta boyunda klasik perakendeciler dediğimiz, Walmart, Target ve Macy’s’den çok pozitif çeyrek raporları aldık, sence bu şirketler sonunda Amazon’la mücadele edebilecek bir seviyeye yaklaştılar mı?”
Jill Malandrino: “Şunu söyleyebilirim, bu şirketler arasında Amazon’la mücadele edebilecek tek şirket Walmart. Target’in hala çözmesi gereken konular var, online platformu güçlendirmesi için daha çok çalışması lazım. Henüz Walmart gibi başarılı online bir platform almadılar. Mega mağazalar, yani Macys’ ve Nordström gibi mağazalar, onlar daha uzun bir süre çabalayacaklar bence, çünkü hem mağazalar yapılan fiziksel ziyaretler azaldı, hem de online satışları yeterince başarılı olmuyor bir türlü. Kısaca bu mağazaların başarılı satış rakamlarına ulaşmaları için online platformlarını güçlendirmeleri gerekecek. Walmart’ın yaptığı gibi tüketicilerin zaten kullandığı bir platform satın almaları veya mağazalarını bu standarda getirmeleri gerekli. Amazon’un sadece satış platform değil, dağıtım konusunda da lider. Mağazaların Amazon’la mücadele edebilmeleri için belki kendi içlerinde online satışı destekleyen küçük standlar oluşturmaları gerekli. Yeni yöntemler bulmaları, mağazalarına gelen müşterilerin sayısını arttırmaları şart.
Size bir örnek vereyim, ben New Jersey’de yaşıyorum ve evimize yakın bir alışveriş merkezi var: Simi Short Hills Alışveriş Merkezi. İçindeki tüm dükkanlar pahalı markalardan oluşuyor, Chanel, Tiffany’s, Louis Vuitton gibi. Geçen hafta gittiğimde uzun zamandır ilk kez bu kadar dolu olduğunu gördüm dükkanların. Eğer böyle devam ederse bu tüm işletmeler için çok iyi bir haber. Özellikle de Macy’s, Bloomingdales ve Nordström gibi birçok markayı bünyelerinde bulunduran ve alışveriş merkezlerinin en büyük kesitlerini ellerinde tutan mağazalar için. Peki neden bu kadar doluydu alışveriş merkezi? Çünkü söylediğim gibi mağaza içi tecrübelerini arttırdılar. Mesela bir Tesla pop-up açtlar, normalde Tesla’nın galerisi yok. Online sipariş veriyorsunuz ve size gönderiyorlar arabayı ama alışveriş merkezinin içine açılan minik bir Tesla deneyim mekanı, müşterilerin ilgisini çekmeye yetiyor. Eğer alışveriş yapmak için evden çıkacaklarsa, bu çıkışın ilginç bir şey olması lazım, alışveriş merkezine gitmek istemeleri lazım bu deneyim için.
VOA: Biz New York’ta böyle bir sorunla karşı karşıya değiliz sanırım, çünkü buraya alışveriş etmeye dükkanları görmeye gelenlerin sayısı oldukça fazla.
Jill Malandrino: New York alışveriş için gelinen bir şehir evet. Short Hills Mall’da öyle mesela, insanlar alışveriş merkezini görmeye gidiyorlar, orası gidilip görülmeye değecek bir yer, hemen hemen içindeki bütün dükkanlar, buradaki 5’inci Cadde dükkanlarını kopyalıyor vitrinler olsun, içindekiler olsun. Şimdi yeni açılan Dünya Ticaret Merkezi’nin altındaki alışveriş merkezini düşün, orası da bir alışveriş merkezi ama aslında bir müze gibi, mimarı açıdan görmek için de gidenler var, içinde müzik var, sergiler düzenleniyor, hatta akşam geç saatlerde sinema gösterileri bile düzenleniyor. Kısaca oraya sadece alışveriş yapmaya gitmiyorsunuz, başka sebepler de var gitmek için. Yine de New York ile şehir dışında bir alışveriş merkezini karşılaştırmak zor. New York’a gelmek için birçok sebep var, sadece alışveriş de değil bu, o yüzden ziyaretçilerin alışveriş yapmaları kaçınılmaz zaten bir kere geldikten sonra, kısaca önemli olan müşteriye ilginç bir deneyim sunabilmek.
VOA: Önümüzdeki günlerde bayağı büyük bir alışveriş çılgınlığı görmek üzereyiz ve bu da senin söylediğin gibi şirketlerin son çeyrek gelirlerine yansıyacak, değil mi?
Jill Malandrino: Evet, çok haklısın. Wall Street’te çalışan perakende sektörü analistleri için bu en yoğun dönem. Sene sonu çok önemli, satışlara bakacaklar, alışveriş merkezlerinin içinde gerçek zamanlı araştırmalar yapılacak. Şirketler için bu dönem önümüzdeki seneyi, yani 2018’in planlaması içinde çok önemli, bu 6 hafta içinde yapılacak olan satışlar sadece 2017 rakamlarını değil 2018 ilk çeyreğini de etkiliyor.
Kuzeydoğu’da yaşayanlar için iklim de büyük önem taşıyor. Hatırlarsanız 2016 yılında çok sıcak bir Noel dönemi geçirmiştik, neredeyse 18 dereceydi Noel günü sıcaklık ve bu alışılagelmiş bir durum değil, peki bu alışveriş merkezlerini ve dükkanları nasıl etkiledi? Kışlık kıyafetleri satamadılar. Ve bu ceketler ucuzluk dükkanlarına devredildi, bu yüzden de o şirketler çok iyi satışlar gerçekleştirdiler.
Kısaca önümüzdeki 6 hafta 2018 için çok önemli bir dönem olacak. Kazananları ve kaybedenleri göreceğiz. Perakende sektörü hep böyledir, kazanalar ve kaybedenler olmak zorunda. Bence kazananlar online platformları güçlü olanlar, dükkan içi deneyimi ilginç hale getirenler ve kaliteli ucuz mal satanlar, mesela TJ Maxx gibi dükkanlar olacak.
VOA: Hep beraber göreceğiz, bakalım neler olacak, teşekkürler.
Jill Malandrino: Ben teşekkür ederim.