Başkan Donald Trump’ın yedi ülkenin vatandaşlarını kapsayan kararnamesinin yürürlüğe girmesinin ardından 109 kişi Amerika’ya giriş yaparken gözaltına alındı.
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) yürütmenin durdurulması için dava açtı. New York Federal Mahkeme Hakimi Ann Donnelly, başvuruyu haklı görüp yürütmeyi durdurma kararı aldı.
Trump'ın kararnamesi sonrasında havalimanlarında gözaltına alınanların ülkeye alınmaları konusunda ilk adım atıldı. New York Barosu’na kayıtlı göçmenlik avukatı Arda Beşkardeş, Cuma günü başlayan yargı sürecinin içerisinde aktivist bir avukat olarak yer aldı.
JFK Havalimanı’nda gözaltına alınan göçmenler için değişik saat dilimlerinde nöbet tutan yaklaşık 200 gönüllü avukatın arasında bulunan Beşkardeş, kararname sonrasında göçmenler için verilen hukuki girişimlerin perde arkasını Amerika’nın Sesi’ne anlattı.
“Kararnameden ilgili bakanlıkların bile haberi yoktu”
Beşkardeş, kararnamenin özellikle Cuma günü akşam üzeri yayınlanmasının tüm bu yaşanan olumsuzluklara ve karmaşalara neden olduğu görüşünde. Beşkardeş, yaşanan hukuk karmaşasını şöyle açıkladı:
“Çok hızlı bir şekilde yürütmeyi durdurma kararı çıktı. Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) aracılığıyla avukatlar ilk başta New York’ta Brooklyn’de dava açtılar. Brooklyn dışında birkaç eyalette daha dava açıldı. Burada anlaşılması gereken çok önemli bir unsur var. Alınan karar çok kısıtlı bir yürütmeyi durdurma kararı. Çok hızlı bir şekilde oldu. Mucizevi bir şekilde oldu. Direkt olarak kazanılmış hakların etkilenmemesi için oldu. Niye oldu? Çünkü Trump’ın bu kararnamesi Cuma günü saat beşe doğru çıktı. Bu kararname yürürlüğe girdiğinde bu konuda ilgili makamlara bile bilgi verilmemiş. Kararnamenin söylentileri vardı, ancak kararnameden haberi olması gereken kurumlar haberdar edilmedi. Detaylar hakkında bu kurumlara bilgi bile verilmemiş. Bu kararnameden bilgi sahibi olması gereken Amerikan Dışişleri Bakanlığı ve Amerika’ya girişlerden sorumlu İçişleri Bakanlığı bile haberdar edilmemiş”
“Görevliler ne yapacaklarını şaşırdı”
Kararnamenin sessiz bir şekilde yürürlüğe konmasının ardından görevlilerin ne yapacaklarını bilemediğini öne süren Beşkardeş, “Trump’ın kararnamesinin yürürlüğe girmesinin ardından, saat farkıyla, elinde yeşil kartı olan İranlı bir doktor Avrupa’da katıldığı bir konferanstan dönerken bindiği uçak havadayken böyle bir karar çıkıyor. Böyle bir karar çıktığı zaman ‘doktoru JFK’den sokmayacağız’ diyorlar. Görevliler böylesine kaotik bir kararda iki arada bir derede kalmışlar. Bu ani kararnameyi bilgi sahibi olmadıkları için nasıl uygulamaya geçireceklerini de bilmiyorlar. ‘Bu insanları Amerika’ya sokmayacağız ama nasıl bir işlem yapacağız’ sorularını kendilerine soruyorlar. Bu yürütmeyi durdurma kararı işte bu nedenden dolayı çıktı. Trump’ın kararnamesinde önceden haber verilmediği için kendisini çok zor durum içerisinde bulan insanlar vardı. Bunlar uçaktaydılar. Bu gelen insanlara ne yapılacaktı? Bu insanlar havaalanlarında arafta kalmış durumdaydılar” dedi.
“Kararnamenin etkisi sürecek”
New York Federal Mahkemesi’nin aldığı yürütmeyi durdurma kararının Amerika’ya gelmiş insanları korumak için yapıldığına işaret eden Beşkardeş, mahkeme kararının Trump kararnamesinin tamamını kapsamadığını, birçok uygulamanın süreceğini belirtti.
Beşkardeş, “Bu yedi ülkeden gelecek olan insanlara yeni vize verilmeyecek. Önümüzdeki doksan gün boyunca bu ülkelerden Amerika’ya gelecek insanlar vizeleri olsa bile ülkeye sokulmayacak. Bu konuda alınmış yürütmeyi durdurma kararı hala etkili değil. Alınan yürütmeyi durdurma kararına rağmen bu tür yasaklar hala devam ediyor. Ama Amerika’ya gelmiş kişilerin bilgileri bile olmadan bu ülkeden bu şekilde döndürülmesi anayasaya aykırı. Yargıcın aldığı yürütmeyi durdurma kararı tam anlamıyla da bu,” dedi.
“Şu an tam bir kaos var”
Kararname sonrasında yaşananları tam bir kaotik durum olarak nitelendiren Beşkardeş şunları kaydetti:
“Şu an tam olarak bir kaos var. Fakat tüm bu kaosa rağmen güzel olan bir şey var, demokratik sistemin tam olarak işlemesi ve çalışıyor olması. Halkın sesini güçler ayrılığı ilkesine göre mahkemelerin dinlemesi. Halkın sesi ve sivil toplum örgütlerinin etkisiyle Başkan Trump’ın geri adım atıp bu kararnamenin bir kısmını geri çekmesi. Beyaz Saray sözcüsü yaptığı açıklamada kararnamenin yeşil kartla Amerika’ya göçmüş insanları etkilemeyeceğini söyledi. Böylelikle kararnameyle ilgili bazı geri adımlar atılmış oldu. Bunların dışında şu an kesin bir kaos var. Kazanılan şey ise bu yedi ülkenin vatandaşları da olsalar yeşil kartlı göçmenlerin hakları bu karşı çıkmayla geri alınmış oldu. Beyaz Saray bu konuda geri adım attı. Bu kararnameden haberi olmadan Amerika’ya gelen bu kişilerin hakları da mahkeme tarafından koruma altına alınmış oldu. Tüm bunların dışında yasaklar hala sürüyor. Doksan günlük yasak sürüyor. Mültecilerle ilgili 120 günlük yasak sürüyor. Bu süreçte daha önce mülteci işlemleri tamamlanmış olanlar ülkeye giriş yapabilecek ancak bu zaman zarfında mülteci girişleriyle ilgili hiç bir işlem yapılmayacak. Suriyeli mültecilerin süresiz yani Amerika’ya hiç alınmamasıyla ilgili yasak sürüyor” dedi.