Bunama, ya da bir diğer adıyla demans, dünyada 47 milyon kişiyi etkiliyor. Bunamanın en sık rastlanan türü, Alzheimer hastalığı. Yeni araştırmalar, kişinin konuşma tarzının ilerleyen yıllarda bunamayla karşı karşıya kalıp kalmayacağının habercisi olduğunu ortaya koyuyor. Bu araştırmalardan biri, konuşma sırasında sık sık duraksamanın ya da ”yani, şey” gibi konuşma esnasında boşluk dolduran kelimeler kullanmanın erken bunama belirtisi olabileceğine işaret ediyor. Bu durum, doktorların Alzheimer teşhisini çok daha erken safhalarda koymasına yardımcı olabilir.
72 yaşındaki Alan Sweet, Wisconsin Üniversitesi’nin demans araştırmalarına katılıyor. Sweet, gördüğü bir çizimi anlatıyor.
Sweet’in kullandığı kelimeler, uzmanların erken bunama hakkında daha fazla bilgi edinmesini sağlayabilir: ”Çok zevk aldığımı söylersem yalan olur ama bunun bilimsel araştırma olduğunun farkındayım.”
İki yıl arayla yapılan çalışmada katılımcılardan aynı çizimi tasvir etmeleri isteniyor. Uzmanlara göre konuşma sırasında duraksamak ve boşluk doldurucu kelimeler kullanmak erken bunama belirtisi olabilir. Bu, herkesin Alzheimer olacağı anlamına gelmese de her yıl yüzde 15 ila 20‘lik bir kesim, bu hastalığa yakalanıyor.
Kim Mueller, ”Bu değişiklikler önemli çünkü çok erken aşamada konuşmada farklılıklar olup olmadığını anlamamızın ilk adımı,” şeklinde konuşuyor.
Mevcut ilaçlar, bunamayı yavaşlatmıyor ya da geri çeviremiyor. Ancak bazı ilaç ve tedavi yöntemleri özellikle erken aşamalarda belirtileri iyileştirebilir. Basit ve ucuz bu test de fark yaratabilir.
Mueller, ”Hepimiz konuşmak için boşluk doldurucu kelimeler gibi farklı teknikler kullanırız. Ancak bizim gördüğümüz vakalar, tipik olanların çok daha dışında, daha ağır durumlar,” şeklinde konuşuyor.
Aynı durum, 1981-1989 yılları arasında başkan olan Ronald Reagan için de geçerliydi. 1994‘te Alzheimer teşhisi konulan Reagan, başkanlığının son dönemlerindeki basın toplantılarında sık sık ara doldurucu kelimeler kullanıyordu.
Alan Sweet, hem anne hem de babasının ölmeden önce bunamayla mücadele ettiklerini söylüyor: ”Amacım Alzheimer’a çare bulmak. Alzheimer araştırmalarını ilerletmek için nerede olursam olayım elimden geleni yapmak.”
Sweet ve araştırmanın diğer katılımcıları kişisel sonuçlara erişemeseler de Alzheimer’la mücadelede uzmanlara yardımcı olmanın mutluluğunu yaşıyor.