Irak’ın kuzeyindeki Kürt Bölgesel Yönetimi (KYB) tarafından gönderilen petrolün uluslararası piyasalara Türkiye üzerinden aktarılacağı haberi, bazı diplomatik sorunlar yaratabilir
İSTANBUL —
Irak’ın yarı özerk Kürt bölgesinden Türkiye’deki Ceyhan terminaline iletilen petrol, Aralık ayından bu yana depolanıyor. Türk ve KYB bakanları, terminalin doluluk kapasitesine yaklaşması nedeniyle bu ay ilk petrol satışını gerçekleştirmeyi amaçladıklarını söylüyor.
KYB’den Türkiye’ye her gün yaklaşık yüz bin varil petrol ithal ediliyor. Uzmanlar, bu oranın artacağı görüşünde. Milliyet Gazetesi yazarı Kadri Gürsel’e göre, petrolün satışına başlanması olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Gürsel; “Bu, KYB’nin bağımsızlığını güçlendiren ve dolayısıyla da Saddam Hüseyin sonrası Irak’ın geleceğini sorgulamaya neden olan bir adım” diyor. Kadri Gürsel, petrolün “Irak’ı bir arada tutan tek bağ” olduğunu söylüyor.
Bölge uzmanları, petrol satışının Kürtler’i avantajlı konuma getirdiği görüşünde. Kürtler, enerji alanındaki anlaşmalar ve Türkiye ile geliştirilecek yakın ilişki sayesinde, ekonomik ve siyasi bağımsızlığa bir adım daha yaklaşmayı umut ediyor.
Türkiye, halen Irak’ın kuzeyinde havalimanından otellere, yol yapımından, alışveriş merkezlerine kadar birçok altyapı ve şehirleşme projesi yürütüyor
Brüksel’deki Carnegie Enstitüsü uzmanı Sinan Ülgen, Ankara’nın bu durumdan yararlandığını belirtiyor; “Bu durum, Türk dış politikası için önemli bir başarı olacak. Kaynak güvenliği ve diğer ülkelere olan enerji bağımlılığından kurtaracağı için, Türkiye’nin enerji politikasında belirleyici özelliğe sahip” diyor.
Yaşar Üniversitesi’nden siyaset bilimi ve enerji uzmanı Emre İşeri, bu tür bir ortaklığın Ankara’nın Washington’la olan stratejik ittifakını zedeleyebileceği görüşünde. İşeri; “Amerika Kürtler'in bağımsızlık hedeflerini güçlendirme çabasından endişeli. Bu anlamda Türkiye’nin de Amerika ile bir sorunu var. Amerika bir bakıma, Türkiye’yi KYB’nin Irak’tan bağımsızlığına destek olmakta suçluyor” diyor.
Washington, Ankara’nın Bağdat’ı devredışı bırakarak, Erbil’le enerji ortaklığı çalışmaları yürütmesini geçmişte de eleştirdi. Bağdat’taki merkezi Irak hükümeti, anayasaya göre ülkenin tüm enerji kaynaklarının dağıtımı ve satışında tek yetkili olduğunda ısrarlı.
Başbakan Nuri El-Maliki liderliğindeki Irak hükümeti, Kürtler’in petrol satışlarında hak sahibi olduğu yüzde 17 oranının, sadece devlete ait petrol şirketleri üzerinden yapılan satışlarda geçerli olduğu, dolayısıyla tüm satışların sadece resmi kanallar aracılığıyla yapılması gerektiği konusunda Kürtler'i uyarıyor. Ancak bu uyarıyı göz ardı eden Kürtler, Türkiye’ye bir milyon varil petrol satmış durumda.
Taraf Gazetesi yazarı Semih İdiz, bu uyarıların Ankara tarafından pek ciddiye alınmadığını belirtiyor; “Aslında Ankara bu konuda haklı, çünkü Amerika bu durumdan rahatsızsa, öncelikle Iraklı Kürtler’le enerji işbirliği yapan büyük Amerikan petrol şirketlerine dur demesi gerekir” diyor.
Bölge uzmanları, Kürtler’in kontrolundaki kuzey bölgesinin Irak’ta yatırım yapılabilecek en güvenli yer olması nedeniyle, bu ay başlayacak olan petrol satışlarının giderek artacağı tahmininde bulunuyor.
KYB’den Türkiye’ye her gün yaklaşık yüz bin varil petrol ithal ediliyor. Uzmanlar, bu oranın artacağı görüşünde. Milliyet Gazetesi yazarı Kadri Gürsel’e göre, petrolün satışına başlanması olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Gürsel; “Bu, KYB’nin bağımsızlığını güçlendiren ve dolayısıyla da Saddam Hüseyin sonrası Irak’ın geleceğini sorgulamaya neden olan bir adım” diyor. Kadri Gürsel, petrolün “Irak’ı bir arada tutan tek bağ” olduğunu söylüyor.
Bölge uzmanları, petrol satışının Kürtler’i avantajlı konuma getirdiği görüşünde. Kürtler, enerji alanındaki anlaşmalar ve Türkiye ile geliştirilecek yakın ilişki sayesinde, ekonomik ve siyasi bağımsızlığa bir adım daha yaklaşmayı umut ediyor.
Türkiye, halen Irak’ın kuzeyinde havalimanından otellere, yol yapımından, alışveriş merkezlerine kadar birçok altyapı ve şehirleşme projesi yürütüyor
Brüksel’deki Carnegie Enstitüsü uzmanı Sinan Ülgen, Ankara’nın bu durumdan yararlandığını belirtiyor; “Bu durum, Türk dış politikası için önemli bir başarı olacak. Kaynak güvenliği ve diğer ülkelere olan enerji bağımlılığından kurtaracağı için, Türkiye’nin enerji politikasında belirleyici özelliğe sahip” diyor.
Yaşar Üniversitesi’nden siyaset bilimi ve enerji uzmanı Emre İşeri, bu tür bir ortaklığın Ankara’nın Washington’la olan stratejik ittifakını zedeleyebileceği görüşünde. İşeri; “Amerika Kürtler'in bağımsızlık hedeflerini güçlendirme çabasından endişeli. Bu anlamda Türkiye’nin de Amerika ile bir sorunu var. Amerika bir bakıma, Türkiye’yi KYB’nin Irak’tan bağımsızlığına destek olmakta suçluyor” diyor.
Washington, Ankara’nın Bağdat’ı devredışı bırakarak, Erbil’le enerji ortaklığı çalışmaları yürütmesini geçmişte de eleştirdi. Bağdat’taki merkezi Irak hükümeti, anayasaya göre ülkenin tüm enerji kaynaklarının dağıtımı ve satışında tek yetkili olduğunda ısrarlı.
Başbakan Nuri El-Maliki liderliğindeki Irak hükümeti, Kürtler’in petrol satışlarında hak sahibi olduğu yüzde 17 oranının, sadece devlete ait petrol şirketleri üzerinden yapılan satışlarda geçerli olduğu, dolayısıyla tüm satışların sadece resmi kanallar aracılığıyla yapılması gerektiği konusunda Kürtler'i uyarıyor. Ancak bu uyarıyı göz ardı eden Kürtler, Türkiye’ye bir milyon varil petrol satmış durumda.
Taraf Gazetesi yazarı Semih İdiz, bu uyarıların Ankara tarafından pek ciddiye alınmadığını belirtiyor; “Aslında Ankara bu konuda haklı, çünkü Amerika bu durumdan rahatsızsa, öncelikle Iraklı Kürtler’le enerji işbirliği yapan büyük Amerikan petrol şirketlerine dur demesi gerekir” diyor.
Bölge uzmanları, Kürtler’in kontrolundaki kuzey bölgesinin Irak’ta yatırım yapılabilecek en güvenli yer olması nedeniyle, bu ay başlayacak olan petrol satışlarının giderek artacağı tahmininde bulunuyor.